Οι απόγονοι του Vault 13

Όταν το παρθενικό Fallout κυκλοφόρησε το 1997 από την Interplay Productions, είναι βέβαιο ότι ελάχιστοι μπορούσαν να εκτιμήσουν την τεράστια αντοχή, την οποία θα αποκτούσε στο χρόνο το franchise που μόλις είχε γεννηθεί, μέσα από την ευελιξία και ικανότητά του να προσαρμόζεται στην εκάστοτε εποχή και να εξελίσσεται, εισπράττοντας παράλληλα τη γεωμετρικά αυξανόμενη ανταπόκριση των gamers, που το καθιστούν σήμερα από τα δημοφιλέστερα της κατηγορίας των RPGs. Το Fallout ήταν ένα από τα τρία παιχνίδια που εν πολλοίς καθιέρωσαν νέα ήθη στο genre, αρχής γενομένης από εκείνο το έτος, μαζί με τα Diablo και Baldur’s Gate (1998), λαμβάνοντας υπ’ όψιν βεβαίως τις διαφορές που παρουσιάζουν αυτά μεταξύ τους, εντασσόμενα ωστόσο στην ίδια, ευρύτερη οικογένεια. Η post-apocalyptic εκδοχή μιας περιοχής των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στα μέσα του 22ου αιώνα λειτούργησε ως το υπόβαθρο της ιστορίας που είχε να διηγηθεί ο τίτλος, στον απόηχο ενός καταστροφικού Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου που συνέβη το 2077. Ο ραδιενεργός όλεθρος των πυρηνικών όπλων που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το κληροδότημα προς κάθε έμβιο οργανισμό στον πλανήτη Γη.

Κι αν η καταξίωση μια σειράς σε βάθος δεκαετιών είναι δυνατό να αξιολογηθεί αναλόγως, συνυπολογίζοντας ακόμη και τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων της σε άλλη εταιρία, όπως συνέβη στην περίπτωση των Fallout από το 2007 και εξής, με τον έλεγχο να περνά τότε στη Bethesda, είναι οπωσδήποτε ακόμη εντυπωσιακότερο ένα ενδεχόμενο «άλμα» σε back to back κυκλοφορίες. Η ιστορία των videogames απέδειξε στην πορεία ότι τέτοιου είδους sequels, που ακολουθούν ένα χρόνο μετά τον προκάτοχό τους, σπανίως μπορούν να ξεφύγουν πολύ, όντας συνηθέστερα «μια απ’ τα ίδια», ίσως με κάποιες μικρές βελτιώσεις, αν πάλι δεν χάνουν και κάτι βαθμιαία. Δημοφιλέστατα franchises, όπως αυτά των Assassin’s Creed και Call of Duty, έχουν αποδείξει του λόγου το αληθές. Κάτι αντίστοιχο μπορεί να ισχυριστεί κάποιος και για τα δύο Star Wars: Knights of the Old Republic (2003, 2004), στα οποία αναφερθήκαμε διεξοδικά στο παρελθόν, ή ακόμη και για τα πρώτα πέντε Tomb Raider, στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του ‘90.

Μέσα όμως στον κανόνα της ανωτέρω πραγματικότητας, η εξαίρεση προέκυψε πολύ νωρίς, συγκεκριμένα το 1998, όταν η Black Isle Studios, ένα τμήμα της Interplay, παρουσίασε το Fallout 2. Τούτο συνέβη οριακά πριν από τη συμπλήρωση ενός έτους από το release του πρώτου, ενώ μάλιστα η παραγωγή του sequel είχε ξεκινήσει πριν καν την κυκλοφορία του original. Περαιτέρω, καθώς η Interplay δεν είχε ακόμη κεφαλαιοποιήσει σε οικονομικό επίπεδο την απήχηση του Fallout, και δυσκολευόταν οικονομικά, είχε δώσει μόλις εννιά μήνες στους developers της συνέχειας. Δεδομένων τούτων, το επίτευγμα του Fallout 2 ήταν και παραμένει μέχρι σήμερα εντυπωσιακό, παρότι ιδίως στην εποχή του ταλανιζόταν από ουκ ολίγα bugs, που δεν επρόκειτο να εκμηδενιστούν ποτέ, παρά τις αμέτρητες βελτιώσεις. Ανεξαρτήτως αυτών, οι gamers βρέθηκαν πολύ σύντομα μπροστά σε ένα παιχνίδι, του οποίου ο χάρτης είναι υπερδιπλάσιος σε έκταση έναντι εκείνου του προκατόχου του, ενώ το ίδιο το περιεχόμενό του πολλαπλασίως μεγαλύτερο.

Σε προηγούμενη ευκαιρία επεκταθήκαμε στα του original τίτλου, συνεπώς όσα προηγήθηκαν θεωρούνται γνωστά. Αυτή τη φορά η δράση μεταφέρεται 80 χρόνια μετά από εκείνα τα γεγονότα, σε μια περιοχή που κάποτε αναγνωριζόταν ως δυτική-βορειοδυτική των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Βρισκόμαστε πλέον εν έτει 2241. Η ιστορία του Vault Dweller του Fallout έχει λάβει διαστάσεις θρύλου έως τώρα, καθώς τα μέλη της φυλής του χωριού Arroyo ισχυρίζονται ότι είναι απόγονοι του εν λόγω ήρωα. Ο συγκεκριμένος, όπως πληροφορείται ο παίκτης στο εισαγωγικό βίντεο, ίδρυσε αυτή την αποικία μετά την περιπέτειά του, που έσωσε τη ζωή πολλών, αλλά κόστισε πολλά στη δική του. Επί μία γενιά και πλέον, το χωριό έμεινε προφυλαγμένο από εξωτερικούς κινδύνους. Σύντομα, όμως, θα έρθει η ώρα που η απειλή θα προκύψει εκ των έσω: οι σοδειές φθίνουν σε οριακό σημείο πλέον· τα παιδιά αρρωσταίνουν και τα ζώα πεθαίνουν. Υπάρχει ωστόσο μια ακτίδα φωτός, που κρατά την ελπίδα ζωντανή. Οι αναφορές από το παρελθόν κάνουν λόγο για ένα αντικείμενο που μπορεί να αναζωογονήσει δραστικά κάθε έρημο τόπο. Πρόκειται για το Garden of Eden Creation Kit, γνωστότερο ως G.E.C.K., το οποίο θεωρείται ιερό στο Arroyo, κατά κάποιον τρόπο και το ίδιο το Vault 13.

Ο πρωταγωνιστικός χαρακτήρας είναι ο Εκλεκτός της ιστορίας, αυτός που θα αναλάβει να εντοπίσει το περί ου ο λόγος αντικείμενο για την επιβίωση της φυλής του, η οποία διαφορετικά οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στον αφανισμό. Το πρώτο σχόλιο που μπορεί να γίνει εδώ είναι ότι, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στο πρώτο σκέλος του original Fallout, αυτή τη φορά δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός, που να οδηγεί διαφορετικά σε game over. Παρά ταύτα, και στο Fallout 2 ο άξονας του concept είναι ο ίδιος στη βάση του: Το άτυπο πρώτο μέρος του παιχνιδιού εστιάζει στην αντιμετώπιση ενός εσωτερικού κινδύνου της τοπικής κοινωνίας στην οποία ανήκει ο ήρωας, αναζητώντας και πάλι ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Το δεύτερο προσανατολίζεται σε μια εξωτερική απειλή, που είναι εκ νέου πολύ μεγαλύτερη από το… μέσο όρο των κινδύνων που επιφυλάσσουν οι αχανείς εκτάσεις και το ραδιενεργό περιβάλλον της Wasteland. Και ενώ ο οπτικοακουστικός τομέας παρουσιάζει απειροελάχιστες διαφοροποιήσεις σε σύγκριση με τον original τίτλο, οι μεγάλες αναβαθμίσεις αποκαλύπτονται τόσο σε επίπεδο gameplay μηχανισμών όσο και πολλών μικρότερων ιστοριών που ενυπάρχουν και εκτυλίσσονται παράλληλα με «τα σπουδαία και μεγάλα», σ’ έναν κόσμο πολύ πιο «ζωντανό» και γεμάτο αυτή τη φορά.

Ξεκινώντας από το τελευταίο, παρότι προκύπτουν ορισμένα κοινά σημεία αναφοράς μεταξύ των δύο παιχνιδιών, ο χάρτης του Fallout 2 περιλαμβάνει πολύ περισσότερα σημεία ενδιαφέροντος πλέον, πόλεις, οικισμούς και όχι μόνο, καθώς ο πολιτισμός πασχίζει με αργούς ρυθμούς να επανέρθει στον κόσμο μετά την προ δύο αιώνων καταστροφή. Κάθε τέτοια περιοχή έχει να παρουσιάσει τους δικούς της ανθρώπους και άλλους, ζωώδεις και μη, μεταλλαγμένους οργανισμούς, ο βαθμός νοημοσύνης αλλά και οι διαθέσεις των οποίων κυμαίνονται κατά περίπτωση. Αμέσως-αμέσως, το πρώτο που διαπιστώνει ο gamer είναι ότι τα κείμενα έχουν αυξηθεί κατακόρυφα σε σχέση με την προηγούμενη φορά, κατά τις συναναστροφές με τους διαφόρους NPCs. Πολλαπλάσιοι είναι τώρα αυτοί που έχουν να μιλήσουν για τις αγωνίες τους, τα ενδιαφέροντα και τους κινδύνους της καθημερινότητας, είτε αφορούν το μικρόκοσμό τους είτε κάτι περισσότερο. Μάλιστα αυτά δεν έρχονται μόνα τους, αλλά πολύ συχνά συνοδεύονται από κάποιο side quest, που μπορεί να προσφέρει πρωτίστως σημαντικούς πόντους εμπειρίας, χρησιμότατους για τη συνέχεια, αναλόγως βεβαίως του τρόπου παιχνιδιού του καθενός, και δευτερευόντως χρήματα για αγορές από τους vendors, καθώς οι τιμές τους έχουν αυξηθεί μάλλον δυσανάλογα.

Στο παρθενικό Fallout οι προαιρετικές αποστολές ήταν πολύ λίγες τηρουμένων των αναλογιών, ενώ υπήρχαν και εκείνες που δεν αναγράφονταν καν στο Pip-Boy, το κλασικότερο αντικείμενο του franchise, που λειτουργεί ως hub του εκάστοτε πρωταγωνιστή. Τώρα τα side quests είναι ασυγκρίτως περισσότερα και ως επί το πλείστον αρκούντως ενδιαφέροντα. Περαιτέρω, κατά δεκάδες έχουν αυξηθεί τα πάσης φύσεως αντικείμενα, είτε αφορούν όπλα, πυρομαχικά, πανοπλίες και οτιδήποτε μπορεί να καταναλώσει… από στόματος ή ενδοφλεβίως ο ήρωας της περιπέτειας, επηρεάζοντας αναλόγως τα attributes και τα skills του, τουλάχιστον προσωρινά. Ακόμη, έχουν υπερτριπλασιαστεί οι πιθανοί companions αυτού, οι NPCs που μπορούν να τον ακολουθήσουν στην περιπέτειά του μέχρι να πέσουν μαχόμενοι, εφόσον ο παίκτης κάνει συγκεκριμένες ενέργειες ή έχει ικανό speech skill. Παίζοντας το πρώτο Fallout και καθώς το speech του χαρακτήρα μου βρισκόταν πολύ χαμηλά, συνυπήρξα προσωρινά μόνο με ένα συνοδοιπόρο, κι αυτόν στο ξεκίνημα. Τώρα όμως τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Όπως την προηγούμενη φορά, έτσι και τώρα, τα κριτήρια του υπογράφοντος στην επιλογή ενός εκ των τριών διαθέσιμων default πρωταγωνιστικών χαρακτήρων ήταν αμιγώς φυλετικά, με συνέπεια να προτιμήσω την Chitsa, τη μόνη γυναίκα, αφήνοντας αναλλοίωτα τα προκαθορισμένα attributes της. Η λεπτομέρεια είναι ότι η συγκεκριμένη είναι η πιο αδύναμη εξ αυτών, καθώς διαθέτει τα λιγότερα hit points, το χαμηλότερο armor class, το ελάχιστο melee damage αλλά και τα λιγότερα action points, οκτώ από το μέγιστο αριθμό των δέκα. Το τελευταίο αφορά βεβαίως το turn-based σύστημα μάχης, που επανέρχεται στο Fallout 2, και στην περίπτωση της ηρωίδας δυσκολεύει αισθητά τα πράγματα, διότι κατά κανόνα την εμποδίζει να επιτεθεί δύο φορές με ranged weapon στον ίδιο γύρο, κάτι που δε βοηθά σε πιο προχωρημένα στάδια του παιχνιδιού. Το sequel παρουσιάζει μια σειρά μικροβελτιώσεων σε όλους τους τομείς του gameplay, δίχως ο τρόπος διαχείρισης, συμπεριφοράς και ισορροπίας των όπλων να αποτελούν εξαίρεση.

Τα δυνατά skills με της Chitsa είναι το Speech, το Barter και το First Aid, κοινώς κανένα combat, ένα active και δύο passive. Οι ανωτέρω παράγοντες, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι έπαιζα στο υψηλότερο επίπεδο δυσκολίας, hard game και rough combat difficulty αντίστοιχα, με οδήγησαν να δώσω ιδιαίτερη έμφαση στη μόνιμη -από ένα σημείο και έπειτα- παρουσία ενός ή περισσότερων companions, με έναν εξ αυτών να με συντροφεύει μέχρι τέλους. Η διαχείρισή τους είναι κάπως καλύτερη από τον τίτλο της προηγούμενης χρονιάς, αλλά και πάλι υπήρχαν αρκετά περιθώρια βελτίωσης. Ο gamer δεν αναλαμβάνει ποτέ τον έλεγχό τους, απλώς μπορεί εκ των προτέρων να δώσει κάποιες βασικές οδηγίες για τη συμπεριφορά τους στη μάχη, το όπλο που θα χρησιμοποιήσουν, την απόσταση που θα είναι καλό να κρατούν από τον main character γενικότερα, ενώ πάγια ενδείκνυνται ως extra αποθηκευτικός χώρος.

Η διάρκεια του Fallout 2 είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη έναντι του προκατόχου του. Προσωπικά δυσκολεύτηκα κυρίως εξαιτίας δύο βασικών παραγόντων: του build του χαρακτήρα μου και του γεγονότος ότι σε τουλάχιστον δύο-τρεις περιπτώσεις δεν ήταν ξεκάθαρο τι ακριβώς πρέπει να γίνει για να προχωρήσει η ιστορία, με το παιχνίδι να προϋποθέτει συγκεκριμένες ενέργειες μέσα από gameplay μηχανισμούς, που έκαναν την εμφάνισή τους για πρώτη φορά μετά από δεκάδες ώρες αφενός, δε διασαφηνίζονταν και σε τελική ανάλυση δεν υλοποιούντο σωστά, εισάγοντας εμμέσως χαρακτηριστικά γρίφων που κάποιος μπορεί να συναντήσει περισσότερο σε adventures. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, οι περίπου… 93 ώρες(!) που χρειάστηκα θα μπορούσαν κάλλιστα να κυμαίνονται περί τις 70, καθώς η αναζήτηση με οδήγησε επί τη ευκαιρία στην ολοκλήρωση ορισμένων προαιρετικών αποστολών που είχαν μείνει σε εκκρεμότητα. Είναι σημαντικό ότι το project της Black Isle επιτρέπει οποιαδήποτε προσέγγιση επιθυμεί ο παίκτης στο walkthrough, συνολικά και κατά περίπτωση, διαμορφώνοντας την ανάλογη εξέλιξη-κατάληξη της ιστορίας σε κάθε περιοχή και κοινότητα την οποία επισκέφθηκε ο/η Chosen One.

Ένα κράμα συντελεστών που εργάστηκαν στον original τίτλο και άλλων που προστέθηκαν αυτή τη φορά, υπογράφουν τη συγκεκριμένη προσπάθεια. Το voice acting έχει παραμείνει λειψό, παρότι τώρα έχουν φωνή περισσότεροι NPCs, και πάλι όμως όχι ο κεντρικός χαρακτήρας. Το soundtrack έχει παραμείνει εν πολλοίς απαράλλακτο, και μάλλον αδιάφορο πλέον, με τον θρυλικό Louis Armstrong ωστόσο να ξεχωρίζει στους τίτλους αρχής και τέλους, ερμηνεύοντας το A Kiss to Build a Dream On (1951). Το Fallout 2: A Post Nuclear Role Playing Game, όπως είναι η πλήρης ονομασία του, αποδείχθηκε οπωσδήποτε ένας πανάξιος συνεχιστής του πρώτου τίτλου, κατορθώνοντας να «ανεβάσει» τη σειρά τουλάχιστον δύο επίπεδα και να την καθιερώσει στη συνείδηση των gamers ήδη από τότε. Μετά το πολύ δυναμικό μπάσιμο του franchise στη βιομηχανία, με δύο παιχνίδια μέσα σε ένα χρόνο, η συνέχεια έδειξε να φαντάζει κάπως αβέβαιη εκείνη την περίοδο. Δεν είναι τυχαίο ότι το Fallout 3 κυκλοφόρησε δέκα ολόκληρα χρόνια αργότερα(!), με τη Bethesda να έχει αποκτήσει πλέον τα δικαιώματα του franchise, όχι όμως πριν η Interplay δρομολογήσει την ανάπτυξη ενός spin-off για τους υπολογιστές και ενός ακόμη, αποκλειστικού για κονσόλες έκτης γενιάς.

Κάπως έτσι το Fallout Tactics: Brotherhood of Steel κυκλοφόρησε το 2001, ενώ μετά από τρία χρόνια παρουσιάστηκε το Fallout: Brotherhood of Steel για PlayStation 2 και Xbox. Σε ό,τι αφορά το πρώτο, την ευθύνη ανάπτυξής του ανέλαβε η σχετικώς άσημη Micro Forté, με έδρα την Αυστραλία, δίνοντας μια εντελώς διαφορετική διάσταση στο εγχείρημά της. Διατηρώντας τα attributes, πολλά από τα skills και αρκετά γνώριμα items από το παρελθόν, εστίασε στις μάχες αυτή τη φορά, προσφέροντας επίσης real-time σύστημα, εκτός από το παραδοσιακό turn-based. Συγχρόνως, ωστόσο, υποβάθμισε την ιστορία, εξαλείφοντας δομικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν το σχετικό concept ενός RPG, και έθεσε τον παίκτη ενώπιον συγκεκριμένων objectives από αποστολή σε αποστολή, με τρόπο που παρέπεμπε ως ένα βαθμό στη σειρά Commandos και ακόμη περισσότερο σε κλασικά turn-based tactics games όπως αυτά των Jagged Alliance και X-COM franchises. Εν όψει του Fallout 3, η ίδια η Bethesda θεώρησε το σενάριο του Fallout Tactics ως non-canon, «χαρίζοντάς το» στους σκληροπυρηνικούς fans των τριών πρώτων και κλασικών, πλέον, παιχνιδιών της σειράς.