Soma

Ψυχή τε και Soma-τι.

Η Frictional Games ιδρύθηκε πριν από 10 σχεδόν χρόνια (2006) και μέσα σε εαυτό το διάστημα μας έχει αναλογικά… κοψοχολιάσει περισσότερο από κάθε άλλη εταιρία ανάπτυξης! Οι Σουηδοί, περήφανοι «γονείς» των σειρών Penumbra και Amnesia, νομίζω πως μπορούν δικαίως να θεωρούνται «μάστορες» του gaming τρόμου. Φέτος λοιπόν, πέντε χρόνια μετά το Amnesia: The Dark Descent (στο Amnesia: A Machine for Pigs του 2013 είχαν αναλάβει χρέη publisher), επιστρέφουν με τη νέα τους δημιουργία, ένα sci-fi Survival horror με την ονομασία Soma.

Πριν περάσουμε πιο αναλυτικά στην παρουσίαση του εν λόγω τίτλου, να πω ότι το Soma κατά την ταπεινή μου άποψη αποτελεί την κορυφαία στιγμή της Frictional Games. Παρά τον αδιαμφισβήτητο Survival horror πυρήνα του παιχνιδιού, αυτή τη φορά οι Σουηδοί ξεφεύγουν κάπως από τα «jump scares» του Amnesia: The Dark Descent και επικεντρώνονται περισσότερο στην δημιουργία ενός σχεδόν φιλοσοφικού sci-fi αριστουργήματος, βάζοντας τον παίκτη να προβληματιστεί και να πάρει μερικές από τις πιο έντονες «ηθικές» αποφάσεις που έχω δει ποτέ σε video game. Πρακτικά θα περιέγραφα το Soma ως μια μίξη των Alien: Isolation, Bioshock, Amnesia και The Talos Principle, με στοιχεία από το κάθε game που θα αναλύσουμε παρακάτω.

Αν δεν πάθεις δεν θα μάθεις
Επειδή είναι δύσκολο να αναφερθούμε στο σενάριο χωρίς να κάνουμε spoilers, καθώς πραγματικά αξίζει να ξεδιπλώσετε κάθε μικρή λεπτομέρεια μόνοι σας, θα σας περιγράψω μόνο σε γενικές γραμμές το τι συμβαίνει στο Soma. Ουσιαστικά το παιχνίδι διαδραματίζεται σε μία υποθαλάσσια βάση ερευνών με το όνομα PATHOS-2. Ήρωάς μας είναι ο Simon, ένα τύπος που θα δείτε με ποιον τρόπο βρέθηκε εκεί, ο οποίος έκπληκτος προσπαθεί να ανακαλύψει πως και γιατί είναι εγκλωβισμένος σε αυτό το μέρος.

Όπως ίσως φαντάζεστε οι εγκαταστάσεις δεν βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, καθώς μοιάζουν εγκαταλειμμένες και αναδύουν μια ζοφερή ατμόσφαιρα που παίρνει τη μορφή μιας μαύρης οργανικής ουσίας που καλύπτει τα τοιχώματα, ή παράταιρων αμαλγαμάτων ρομπότ και βιολογικών οργανισμών. Ο Simon αρχίζει να περιπλανιέται διερευνητικά στους σκοτεινούς και ασφυκτικούς χώρους της PATHOS-2, ενώ σύντομα θα έρθει σε επικοινωνία με μια γυναίκα, την Catherine, η οποία δείχνει να ξέρει περισσότερα για το τι τρέχει σε τούτο το μέρος.

Sci-fi έπος
Κάπου εδώ σας αφήνω να ανακαλύψετε μόνοι σας τη συνέχεια, η οποία είναι στο σύνολό της συγκλονιστική και θεωρώ πως το Soma έχει απλά την κορυφαία ιστορία που είδαμε φέτος σε video game: «ψαγμένη», έξυπνη, μεγαλειώδης, με βάθος, τρομακτική, ηρωική. Τι είναι αυτό που μας καθορίζει, αυτό που αποτελεί την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξής μας; Ποιος αποφασίζει εάν η τεχνητή νοημοσύνη είναι ζωή; Ποια τα ηθικά όρια της επιστήμης, ποια τα κίνητρά της; Ποιο είναι το μέλλον της ανθρωπότητας, ένας υγρός θαλάσσιος τάφος ή ένα αέναο ταξίδι ανάμεσα στα αστέρια; Ή μήπως δεν διαφέρουν και πολύ αυτά τα δύο;

Το Soma περιλαμβάνει ορισμένους sci-fi προβληματισμούς που δεν βλέπουμε για πρώτη φορά σίγουρα, αλλά τους θέτει στον παίκτη με τον πιο έξυπνο, συναισθηματικά έντονο και φορτισμένο τρόπο που θυμάμαι σε video game, κάνοντάς τους αναπόσπαστο κομμάτι της πλοκής που ξεδιπλώνεται. Οι αποκαλύψεις πολλές, το βάθος της ιστορίας μοναδικό, το δε φινάλε, εφόσον δεν είστε «τσακάλια» και δεν το υποψιαστείτε, θα σας αφήσει με το πιο περίεργο συναίσθημα ever. Εάν χρειάζεστε μια αναφορά για το φιλοσοφικό περιεχόμενο του παιχνιδιού θα σας παραπέμψω στο The Talos Principle, το οποίο αν και εντελώς διαφορετικό σε αισθητική game, ουσιαστικά πραγματεύεται μια παρόμοια θεματική.

Τρόμος από την… Σουηδία
Νομίζω ότι έκανα ξεκάθαρο πως το Soma αξίζει να παιχτεί και μόνο για το σενάριό του, το οποίο θα σας καθηλώσει. Όχι ότι υστερεί στους άλλους τομείς του, αλλά πραγματικά χαίρομαι όταν κυκλοφορούν τέτοια «έξυπνα» games που φανερώνουν την διαδραστική δυναμική του μέσου στην μετάδοση ιδεών, προβληματισμών και εμπειριών. Ωστόσο, η δημιουργία των Σουηδών δεν είναι μόνο… φιλοσοφία, αλλά υπόσχεται και μια horror εμπειρία όπως αυτοί ξέρουν καλύτερα από όλους.

Το Soma είναι λοιπόν ένα κλασικό Survival horror πρώτου προσώπου, με πολλά στοιχεία Adventure και εξερεύνησης που θα περιμένατε από ένα τέτοιο game. Ο τρόμος στο παιχνίδι αυτή τη φορά περισσότερο βασίζεται στην ζοφερή, σκοτεινή υποθαλάσσια ατμόσφαιρα και την ψυχολογική ένταση παρά στα jump scares όπως προανέφερα (όχι ότι απουσιάζουν εντελώς βέβαια). Ουσιαστικά το Soma καταφέρνει να μπλέξει δεξιοτεχνικά τα συναισθήματα του δέους με τον φόβο, καθώς είναι στημένο έτσι ώστε να εναλλάσσονται τα δύο μεταξύ τους, αν και τελικά, ειδικά όσο ξεδιπλώνεται η ιστορία περισσότερο, θα υπερισχύσουν νομίζω τα πρώτα.

Sneak like a mouse
Τα πιο τρομακτικά σημεία είναι οι σεκάνς στις οποίες εμφανίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές ορισμένα απειλητικά πλάσματα, τα οποία αποτελούν ενσαρκώσεις κάποιας έννοιας της θεματολογίας του παιχνιδιού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως σε πολλά άλλα Survival horror games, δεν έχετε πολλές επιλογές. Πρόκειται για κάποια δαιδαλώδη και κλειστοφοβικά συνήθως sections όπου θα πρέπει να αποφύγετε το τέρας με stealth και παράλληλα να εκτελέσετε κάποιο objective για να προχωρήσετε σε κάποιο επόμενο, «ασφαλές» δωμάτιο. Ευτυχώς έχετε την δυνατότητα να τρέξετε πιο γρήγορα από αυτά, έτσι πολλές φορές θα καταφέρετε να διαφύγετε, ενώ σε άλλες περιπτώσεις θα πρέπει να κρυφτείτε πίσω από κάποιο τοίχο ή αντικείμενο για να μην γίνετε αντιληπτοί.

Πέρα από ένα-δύο κάπως πιο ζόρικα σημεία, σε γενικές γραμμές οι συναντήσεις με τα πλάσματα δεν παρουσιάζουν εξωφρενική δυσκολία, καθώς με σχετική υπομονή, αρκετό σκύψιμο, peeks δεξιά και αριστερά και έξυπνες κινήσεις στο χώρο θα τα καταφέρετε. Εάν το τέρας σας πιάσει δεν πεθαίνετε αμέσως, καθώς θεωρητικά σας τρώει αρκετή «ζωή» αλλά συνέρχεστε και πάλι, έτσι σας δίνονται μια-δυο ευκαιρίες ακόμα. Το health σας δεν είναι εμφανές σε κάποια μπάρα (δεν υπάρχει UI στην οθόνη), αλλά αντιλαμβάνεστε την πτώση του με διάφορα εφέ, όπως το «θόλωμα» της όρασής σας και την δυσκολία στο βάδισμα του χαρακτήρα σας.

Η πιο συγκλονιστική υποθαλάσσια περιπέτειά μας μετά τo ταξίδι στην Rapture!

Ένα μικρό θεματάκι που παρατηρήσαμε είναι η A.I. των πλασμάτων σε κάποιες περιπτώσεις, όπου μπορεί να γίνει exploit. Για παράδειγμα, μια φορά έτυχε να σκύψω ελάχιστα καλυμμένος πίσω από ένα πάνελ και το τέρας, παρόλο που στεκόταν μπροστά μου σχεδόν, δεν μπόρεσε να με εντοπίσει, ή ένα άλλο στιγμιότυπο όπου το τέρας άνοιγε μια πόρτα και εγώ πριν προλάβει να κινηθεί την έκλεινα από την άλλη μεριά, με το αποτέλεσμα να καταλήγει σε ένα ολίγον αστείο θέαμα. Αλλά αυτές οι περιπτώσεις εξαρτώνται κάπως και από τον τρόπο παιξίματος, υπό την έννοια ότι εμφανίζονται εφόσον κι εσείς επιλέξετε να κάνετε κάτι παράλογο, αλλά έτσι κι αλλιώς είναι περιορισμένες γενικά.

Κατά τα άλλα οι συναντήσεις με τα πλάσματα θυμίζουν αρκετά το Alien: Isolation, με την διαφορά ότι τα τέρατα στο Soma δεν είναι τόσο «εξελιγμένης» A.I. Ειδικά η όρασή τους δεν είναι και η καλύτερη, καθώς σε πολλές περιπτώσεις εάν σκύψετε σε μια γωνία χωμένοι ίσως να μην σας εντοπίσουν ακόμη κι αν βρίσκονται δίπλα σας. Πάντως συμπεριφέρονται αρκετά όπως το Xenomorph στο εν λόγω game, κάνοντας «περιπολίες» στον χώρο σε random κατευθύνσεις και δείχνουν αρκετή ευαισθησία σε ήχους ή σε απότομες κινήσεις, κάνοντας spawn κοντά σας.

Φυσικά μπορείτε να τα ξεγελάσετε πετώντας σε κάποιο σημείο ένα αντικείμενο, ο θόρυβος του οποίου θα οδηγήσει το τέρας προς τα εκεί, δίνοντάς σας την δυνατότητα να κάνετε την κίνησή σας. Πάντως, σε αυτό το κομμάτι, το Soma να λέμε την αλήθεια δεν προσφέρει κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί σε πολλά ακόμη horror games.

Αν με ακούει κανείς…
Κατά τα άλλα το gameplay του Soma βασίζεται στην εξερεύνηση και στην επίλυση διάφορων γρίφων. Οι εγκαταστάσεις της PATHOS-2 είναι ένα κλειστοφοβικό, σκοτεινό high-tech περιβάλλον, ιδανικό setting για το ύφος του παιχνιδιού. Οι γρίφοι που παρουσιάζονται, πέραν από μία συγκεκριμένη περίπτωση, δεν είναι ιδιαίτερης δυσκολίας και με χαρά μου μάλιστα παρατήρησα ότι κυρίως βασίζονται σε λογική και πρακτική σκέψη. Προτού σκεφτείτε πως έχετε μπερδευτεί ή και χαθεί σε κάποια φάση, σας προτρέπω απλά να σκεφτείτε λογικά και θα βρείτε τη λύση. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές δεν πρόκειται να σκαλώσετε κάπου, ειδικά εφόσον έχετε εμπειρία με games αυτού το στυλ.

Όπως είπαμε το Soma δεν διαθέτει κάποιο UI στην οθόνη, ενώ γενικά το όλο gameplay του θα λέγαμε πως είναι κάπως απλοποιημένο, σε σχέση με τα Amnesia ή Penumbra. Δεν υπάρχει inventory, ούτε συνδυασμός αντικειμένων και σχεδόν οποιαδήποτε scripted χρήση τους γίνεται αυτόματα από τον πρωταγωνιστή μας. Η διαδραστικότητα με το περιβάλλον πραγματοποιείται με τον κλασικό κατά τα άλλα τρόπο ενός first-person Αdventure, όπου κρατώντας πατημένο το κουμπί του mouse και μετακινώντας το στην κατεύθυνση που θέλετε σηκώνετε, περιστρέφετε και χειρίζεστε αντικείμενα όπως πόρτες, πυροσβεστήρες, βάνες, μοχλούς, συρτάρια και σχεδόν οτιδήποτε υπάρχει τριγύρω σας. Η υγεία σας «γεμίζει» βάζοντας το χέρι σας σε κάποιους περίεργους οργανισμούς που συναντάτε εδώ και εκεί, ενώ τα saves σας γίνονται αυτόματα και είναι αρκετά συχνά.

Το όλο lore διανθίζεται με δεκάδες μηνύματα, logs, σημειώσεις και ηχογραφημένα κείμενα που εντοπίζετε διάσπαρτα στο χώρο. Όλα αυτά βοηθούν τα μέγιστα στο χτίσιμο της ατμόσφαιρας και στην ανάπτυξη περαιτέρω της ιστορίας, αν και οριακά σε κάποια φάση τα θεώρησα λίγο περισσότερα από όσα θα έπρεπε για να μην κουράσουν. Ο Simon μάλιστα έχει την ικανότητα να «ακούει» τις τελευταίες στιγμές των πτωμάτων που συναντά (θα δείτε το γιατί), κάτι που δίνει ακόμη περισσότερο βάθος στο lore και στο τι συνέβη στο μέρος αυτό. Να σημειώσουμε εδώ πως το Soma έχει ικανοποιητική σχετικά διάρκεια για παιχνίδι του είδους, αφού θα σας πάρει γύρω στις 9 ώρες για να το ολοκληρώσετε.

Άκου, βλέπε, σώπαινε
Περνώντας στο τεχνικό τομέα τώρα, το Soma πραγματικά καταφέρνει να μας εντυπωσιάσει. Οπτικά το παιχνίδι αξιοποιεί την in-house HPL Engine 3 και το αποτέλεσμα είναι χαλαρά ότι καλύτερο που έχουμε δει μέχρι σήμερα σε παιχνίδι της Frictional Games. Τα textures έχουν ποιοτικές αναλύσεις, τα physics των αντικειμένων είναι φανταστικά, τα μοντέλα των χαρακτήρων είναι σχεδόν ΑΑΑ προδιαγραφών ενώ τα διάφορα εφέ (lighting και particles πχ.) προσδίδουν μια μοναδική ατμόσφαιρα. Εξίσου εντυπωσιακός είναι και ο σχεδιασμός του περιβάλλοντος που αποτελεί ένα από τα πιο καθηλωτικά υποθαλάσσια settings μετά την Rapture του Bioshock, σε πιο «εργαστηριακή» hi-tech αισθητική. Στα αρνητικά θα πρέπει να βάλουμε τους λίγο μεγάλους χρόνους φόρτωσης και κάποιες περιπτώσεις screen tearing και texture popping.

Εκεί που το παιχνίδι δίνει ρέστα ωστόσο είναι στον ηχητικό τομέα. Ενδεικτικό αυτού είναι ο τεράστιος αναλογικά όγκος των αρχείων ήχου, αλλά και το γεγονός ότι υπάρχει τόσο μεγάλη ποικιλία, που δύσκολα θα ξεχωρίσετε τους scripted ήχους από αυτούς που δημιουργούνται τυχαία με αλληλεπιδράσεις στο περιβάλλον. Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό είναι το άλφα και το ωμέγα σε ένα Survival Horror και η Frictional Games πραγματικά παραδίδει μαθήματα sound design. Η μουσική όπου υπάρχει είναι εξαιρετική και ταιριαστή απόλυτα με την ατμόσφαιρα, ενώ και οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών στα voice-overs είναι πολύ καλές.

Από την άβυσσο ως τα αστέρια
Το Soma όπως ανέφερα στην αρχή πιστεύω απλά πως είναι το καλύτερο μέχρι σήμερα game της Frictional. Το σενάριό του είναι εκπληκτικό, οι προβληματισμοί που θα σας εγείρει είναι αυτοί που μόνο οι ποιοτικές sci-fi δημιουργίες μπορούν να θέσουν, η ατμόσφαιρά του είναι μοναδική και πραγματικά θα νιώσετε να βυθίζεστε στην ιστορία που αφηγείται.

Όταν θέλει να μας τρομάξει το κάνει πολύ καλά –αν και πλέον χωρίς να πρωτοτυπεί τόσο πολύ, καθώς ομολογουμένως το gameplay δεν ακολουθεί την ένα βήμα πιο έξυπνη γραφή. Όμως το Soma περισσότερο βασίζεται σε μια υποβόσκουσα ψυχολογική κατάσταση στην οποία μας υποβάλει, χωρίς επαναλαμβάνω να γίνεται αγχωτικό ή κουραστικό, καθώς η γεύση που θα σας αφήσει είναι αυτή ενός αρχετυπικού δέους μπροστά σε θεμελιώδεις αναζητήσεις της ανθρώπινης φύσης.

Θετικά:
- Υποβλητικό και «έξυπνο» σενάριο
- Καταφέρνει να σας κάνει κομμάτι της ιστορίας
- Τρομερή «σκοτεινή» sci-fi ατμόσφαιρα
- Μοναδικό φινάλε
- Εξαιρετικό sound design και level design

Αρνητικά:
- Τα παραδοσιακά Horror στοιχεία δεν πρωτοτυπούν ιδιαίτερα
- Κάποια μικρά exploits στο A.I. των τεράτων
- Εάν δεν έχετε υπομονή κάποια sections με τέρατα ίσως σας κουράσουν λίγο

Βαθμολογία
Γραφικά: 8.5
Ήχος: 9
Gameplay: 8.5
Αντοχή: 7.5
Γενικά: 8.4

H Frictional Games αποδεικνύει για μια ακόμη φορά την αξία της!

Γρηγόρης Βούλγαρης