Sam & Max: Επιχείρηση… εκτός ορίων!

Όταν η αμερικανική Telltale Games εξασφάλισε τα δικαιώματα του Sam & Max franchise στο δεύτερο μισό των ‘00s, αποδείχθηκε σύντομα ότι θα επένδυε στο συγκεκριμένο ένα πολύ μεγάλο μέρος του παραγωγικού χρόνου της, μολονότι αυτό δε θα την εμπόδιζε να αναπτύσσει και άλλα projects ταυτόχρονα. Παρά το γεγονός ότι, ως προς το πρώτο, παρουσίασε τρεις σεζόν και συνολικά 16 επεισόδια μέσα σε τέσσερα χρόνια (2006-2010), κατά το ίδιο διάστημα κυκλοφόρησε ακόμη έξι τίτλους, όλοι των πέντε επεισοδίων, με εξαίρεση το Wallace & Gromit's Grand Adventures, που μοιράστηκε σε τέσσερα, και το αυτοτελές Nelson Tethers: Puzzle Agent. Μεταξύ αυτών των δημιουργιών δεσπόζει αναμφίβολα, ιδίως για ιστορικούς λόγους αλλά και αντικειμενικούς, το Tales of Monkey Island, πέμπτο και τελευταίο μέχρι σήμερα κεφάλαιο της αγαπημένης σειράς, στο οποίο έχουμε αναφερθεί εκτενώς κατά το παρελθόν. Η πρώτη σεζόν του Sam & Max (2006/07) αναβίωσε ένα κλασικό brand στο χώρο των point & click adventures, των comics και της τηλεόρασης, μετά το προ δεκατριών ετών παιχνίδι της LucasArts, αρκετά στελέχη της οποίας μετακινήθηκαν στην Telltale κατά τον τρόπο που είδαμε σε προηγούμενη ευκαιρία.

Εκ των επικεφαλής του project της εταιρίας είχε τεθεί ο Dave Grossman, ως co-designer και co-writer. Ο συγκεκριμένος αποτελεί μια ενδιαφέρουσα περίπτωση στο χώρο, μη έχοντας λάβει ενδεχομένως την αναγνώριση που του πρέπει, παρότι έχει δηλώσει δυναμικά «παρών» σε ορισμένες από τις καλύτερες στιγμές του genre και όχι μόνο. Παλαιότερα επεκταθήκαμε στα έργα και ημέρες τόσο του Tim Schafer όσο και του Ron Gilbert. Σε μερικές από τις σπουδαιότερες δουλειές αμφοτέρων, ο Grossman είχε σημαίνοντα ρόλο. Περιοριζόμενοι μόνο στις περιπτώσεις αυτές και εξαιρώντας τις ευχαριστίες που λαμβάνει στο Maniac Mansion (1987) των Gary Winnick και Gilbert, το κυρίως βιογραφικό του αρχίζει στο πλευρό του τελευταίου, ως co-writer και co-programmer των Secret of Monkey Island (1990) και Monkey Island 2: LeChuck's Revenge (1991), μαζί με τον Schafer. Με τον τελευταίο, δύο χρόνια αργότερα, ο Grossman δημιούργησε το Maniac Mansion: Day of the Tentacle, ως co-writer και co-designer. Το 1997 εμφανίζεται ως writer του κλασικού strategy Total Annihilation, ενώ κατά τα επόμενα χρόνια, έχοντας ανάλογο ρόλο, θα συνεργαστεί και πάλι με τον Gilbert, κυρίως ως writer, σε μια σειρά από τα «παιδικότερα» games της προσωπικής εταιρίας αυτού, Humongous Entertainment, πριν επιστρέψει και στο game design στα πλαίσια της Telltale, είτε ως designer αρχικά είτε ως director of design στη συνέχεια, έως το 2012.

Το πρώτο επεισόδιο της δεύτερης Sam & Max σεζόν παρουσιάστηκε μόλις 6,5 μήνες μετά το φινάλε της προηγούμενης, η οποία, μόλις δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωσή της, απέκτησε το διακριτικό υπότιτλο “Save the World”. Οι Αμερικανοί developers δρομολόγησαν άμεσα αυτή τη συνέχεια, ως ένα sequel, το οποίο, τουλάχιστον ως προς την ανάπτυξη της πλοκής, θα εξακολουθούσε στη λογική του πρόσφατου παρελθόντος, όπου η σύνδεση μεταξύ καθενός επεισοδίου της Season One ήταν χαλαρή μεν με τα υπόλοιπα, αλλά υπήρχε. Αυτή τη φορά η διάρκεια της σεζόν μειώθηκε σε πέντε επεισόδια, όπως θα συνέβαινε στη συντριπτική πλειοψηφία των projects της Telltale στο μέλλον, ενώ η παρουσίασή της ολοκληρώθηκε σε διάστημα πέντε μηνών, στο μεταίχμιο 2007/08. Εκτός της συνέχειας που καταδεικνύει η μικρή απόσταση μεταξύ των δύο τίτλων, εξηγεί συγχρόνως την ανάπτυξη του δεύτερου από τους ίδιους συντελεστές, παρότι πλέον τα credits αποδίδονται λίγο διαφορετικά. Πλην όμως, ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχουν οι διαφοροποιήσεις του παιχνιδιού καθ’ αυτό σε σχέση με τον προκάτοχό του, για τον οποίο μιλήσαμε αναλυτικά σε πρόσφατη συγκυρία.

Παρότι η Season Two υπολείπεται της πρώτης κατά ένα επεισόδιο, είναι ασφαλές να ειπωθεί ότι το περιεχόμενό της είναι συνολικά μεγαλύτερο. Το σενάριο είναι εμφανώς βελτιωμένο, ενώ ο αριθμός των γρίφων έχει αυξηθεί αισθητά, και ακόμη περισσότερο ο βαθμός δυσκολίας τους, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν απευθύνεται σε casual κοινό, κάτι που ισχύει οπωσδήποτε για όσους παίξουν με απενεργοποιημένα τα hints, όπως ο υπογράφων. Οι developers στην περίπτωση αυτή προσεγγίζουν πολύ πιο «σοβαρά» το βασικό στοιχείο των κλασικών παιχνιδιών «περιπέτειας», τα puzzles, και παρότι το gameplay παραμένει απαράλλακτο συγκριτικά, ο τίτλος αποδεικνύεται σαφώς καλύτερος της Season One αλλά και μια από τις κορυφαίες στιγμές της Telltale μέχρι τη στροφή της προς τα narrative adventures, όπως συνέβη από τα Jurassic Park: The Game (2011), The Walking Dead (2012) και εξής. Το concept λαμβάνει υπ’ όψιν όσα έχουν προηγηθεί, τα οποία όμως δε λειτουργούν παρ’ ως ένα γενικό περίγραμμα, εντός του οποίου ο Sam και ο Max μπαίνουν σε νέες περιπέτειες, καλούμενοι να αντιμετωπίσουν ακόμη πιο… εξωφρενικές καταστάσεις, που θα τους οδηγήσουν σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, και όχι μόνο!

Γραφικοί χαρακτήρες, τους οποίους γνώρισαν και αγάπησαν οι gamers την προηγούμενη φορά, επιστρέφουν και πάλι προκειμένου να εκτοξεύσουν τα επίπεδα του καλτ, το οποίο εγγυώνται οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές! Συγχρόνως, νέα πρόσωπα έρχονται στο προσκήνιο καθώς η δράση μεταφέρεται σε απίθανες τοποθεσίες, οι οποίες αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον. Ένα βασικό χαρακτηριστικό της πρώτης σεζόν ήταν ότι σημαντικό μέρος αυτής διαδραματιζόταν σε τρία σημεία του δρόμου έξω από το γραφείο των ηρώων, το market του Bosco, το χώρο της επαγγελματικά αλλοπρόσαλλης Sybil και το ίδιο το γραφείο… επιχειρήσεων των Sam και Max, ενώ από κεφάλαιο σε κεφάλαιο το σκηνικό μεταφερόταν σε ένα διαφορετικό, επιπλέον επίπεδο. Τώρα ο αριθμός των καταστημάτων αυξάνεται κατά δύο, ενώ, τόσο σε αφηγηματικό επίπεδο όσο και αυτό του gameplay, το Sam & Max Beyond Time and Space, όπως μετονομάστηκε αργότερα η δεύτερη σεζόν, επενδύει κυρίως και κατ’ εξοχήν στο νέο κόσμο ο οποίος εισάγεται ανά επεισόδιο, που παρουσιάζει ξεκάθαρα μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ό,τι στη Season One. Άλλωστε, ακόμη και επίπεδα στα οποία περιηγήθηκαν τότε οι παίκτες δεν αποτελούν οριστικά παρελθόν.

Η ιστορία ξεκινά ιδανικά για όσους παίζουν το παιχνίδι σε περίοδο Χριστουγέννων, όπως συμπτωματικά ο υποφαινόμενος. Οι δύο πρωταγωνιστές συνεχίζουν στη μάχη της καθημερινότητας με ένα περιστατικό που θα δώσει ακόμη μια… ανεπανάληπτη τροπή στη ζωή τους, όταν ένα ρομπότ τεραστίων διαστάσεων και… δολοφονικής προαίρεσης εμφανίζεται αιφνιδιαστικά στο παράθυρό τους, τρομοκρατώντας τη γειτονιά! Η προσπάθεια αντιμετώπισής του θα οδηγήσει ανέλπιστα -πλην όμως αναμενόμενα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το διακριτικό τίτλο του πρώτου επεισοδίου, “Ice Station Santa”- Sam και Max στο Βόρειο Πόλο, εκεί όπου τα πράγματα φαίνεται πως δεν πηγαίνουν καθόλου καλά, και σχετίζονται άμεσα με τον Άγιο Βασίλη! Το setting εναλλάσσεται ριζικά κάθε φορά και το μόνο που μπορεί να υποσχεθεί ο τίτλος είναι ότι ο gamer θα βρεθεί μέσα σε κάθε πιθανή κι απίθανη συνθήκη, με τις προκλήσεις που προκύπτουν να είναι εντελώς διαφορετικές κατά περίσταση, πρωτότυπες πέρα ως πέρα!

Ο σουρεαλισμός κυριαρχεί, όπως συμβαίνει πάγια στη σειρά, ενώ το χιούμορ απορρέει πράγματι σε όλες τις εκφάνσεις του game. Παρότι κάθε κεφάλαιο διατηρεί μια σχετική αυτονομία όπως και στην προηγούμενη σεζόν, το story στο σύνολό του είναι πολύ καλύτερα δομημένο πλέον, με μεγαλύτερο βάθος, ενώ οι γρίφοι κατά κανόνα σαφώς πιο ευρηματικοί αλλά και απαιτητικοί, παρότι ούτε τώρα επιτρέπεται ο συνδυασμός των αντικειμένων του inventory, τα οποία εν προκειμένω κυμαίνονται συνήθως περί τα έξι-επτά ταυτόχρονα. Ο μεγάλος βαθμός δυσκολίας, πέραν του περιεχομένου καθ’ αυτό, αυξάνουν αναπόφευκτα και τη συνολική διάρκειά του Sam & Max Season Two, με επεισόδια όπως το δεύτερο ιδίως, το τρίτο, ενδεχομένως ακόμη και το τελευταίο, να περιλαμβάνουν ορισμένους γρίφους για ιδιαιτέρως… εξασκημένα νεύρα. Συγκεκριμένα, στην πρώτη περίπτωση δαπάνησα τουλάχιστον πέντε ώρες σε δύο σημεία και συνολικά από επτά έως οκτώμισι στα προαναφερθέντα κεφάλαια. Αντιθέτως, το πρώτο και τέταρτο επεισόδιο βρίσκονται πολύ πιο κοντά στα παραδεδομένα της Season One, με το ένα να διαρκεί περίπου ένα τρίωρο και το άλλο τεσσεράμισι. Εξαντλώντας τους διαλόγους σε όλες αυτές τις περιπτώσεις και εξερευνώντας ό,τι υπήρχε, είδα τους τίτλους τέλους μετά από περίπου 30 ώρες συνολικά!

Σε αντίθεση με την πρώτη σεζόν, ο Brendan Q. Ferguson αναφέρεται πλέον ως αποκλειστικός lead designer, ενώ ο Chuck Jordan αναβαθμίζεται ως μόνος lead writer, την ίδια στιγμή που ο Grossman υπογράφει τώρα ως design director, εξακολουθώντας να λαμβάνει credits designer και writer όλων των επεισοδίων, μαζί με τους ανωτέρω συντελεστές. Σ’ αυτούς προστίθενται περιστασιακά ακόμη τέσσερεις developers, μεταξύ των οποίων πάγια και πάλι ο δημιουργός του σύμπαντος του Sam & Max, Steve Purcell. Γενικότερα, πιστή στο ύφος της σειράς, η Season Two έχει έντονη προσωπικότητα στο σύνολό της, όπως αυτή αναδεικνύεται μέσα από τους απολαυστικούς χαρακτήρες που πλαισιώνουν τους καταπληκτικούς ήρωες, είτε αφορούν ουδέτερους NPCs, φιλικά προσκείμενους ή και… εχθρούς της όλης ιστορίας! Οι ατάκες όλων είναι απλά υπέροχες, προκαλώντας ένα μόνιμο χαμόγελο, ενώ αδιανόητα περιστατικά λαμβάνουν και πάλι χώρα με τον πλέον χιουμοριστικό τρόπο. Σε επίπεδο gameplay, ο τίτλος συμπεριλαμβάνει εκ νέου ορισμένα mini games, που επανέρχονται μετά την πρώτη σεζόν, με σημαντικότερο βεβαίως τις… κούρσες των πρωταγωνιστών με την κλασική DeSoto τους. Περαιτέρω, προκύπτει ότι για την επίλυση συγκεκριμένων γρίφων υπάρχει περιορισμός χρόνου, κάτι που ίσχυσε ωστόσο και στην προηγούμενη περίπτωση.

Ο Jared Emerson-Johnson επανέρχεται στο franchise, όπως σε όλα τα games της Telltale, για να συνθέσει ένα ακόμη σπουδαίο soundtrack, σχεδόν δίωρης διάρκειας, που προσαρμόζεται υποδειγματικά ανά επίπεδο στο οποίο εκτυλίσσεται η δράση. Παρότι διακρίνεται από έντονη jazz απόχρωση, που συνδιαμορφώνει με τη σειρά της μια απολύτως σύμφωνη προς το concept του Sam & Max noir αισθητική, «ορχηστρικές» μελωδίες και άλλες από το χώρο της pop rock, της disco και όχι μόνο, κάνουν έντονα αισθητή την παρουσία τους, καθώς οι θεματικές αφορμές του Αμερικανού μουσικοσυνθέτη ποικίλουν. Τα χριστουγεννιάτικα vibes είναι εμφαντικά στο πρώτο επεισόδιο, δανεισμένα από πασίγνωστα τραγούδια, ενώ συγκεκριμένα στο γραφείο των ηρώων μπορεί κάποιος να ακούσει μια πρώτη προσέγγιση της αξέχαστης… μπλουζιάς που απαντάται στο Trip Trap bar, στο πρώτο κεφάλαιο του Wolf Among Us (2013/14). Το voice acting είναι εξαιρετικό και πάλι, καθώς οι στιχομυθίες και δη η απόδοση αυτών παραπέμπουν σταθερά σε κορυφαία κινούμενα σχέδια, με τα οποία μεγαλώσαμε μέσα από βιντεοκασέτες και την τηλεόραση. Το cast της πρώτης σεζόν επανέρχεται, ενώ Sam και Max οδηγούν τη σχετική κούρσα διά των μοναδικών ερμηνειών των David Nowlin και William Kasten, δίχως οι υπόλοιποι ηθοποιοί να υπολείπονται. Από πλευράς «ονόματος» ξεχωρίζει οπωσδήποτε η Melissa Hutchison στο ρόλο της Stinky, η οποία αργότερα θα πρωταγωνιστούσε ως Clementine στα Walking Dead της Telltale, συμμετέχοντας ακόμη σε μια σειρά άλλων τίτλων της εταιρίας.

Το Sam & Max Season Two αποδεικνύεται ένα ανέλπιστα καλό παιχνίδι, καθώς αποτυπώνεται εμπράκτως η διάθεση των Αμερικανών developers να εξελίξουν το προηγούμενο project τους σε βασικά σημεία, αντί να ακολουθήσουν την πεπατημένη της πρώτης σεζόν. Εργάζονται σημαντικά επάνω στους γρίφους, αυξάνοντας εξίσου την πρόκληση, ενώ παρουσιάζουν ένα πλουσιότερο και πολύ πιο εμπνευσμένο σενάριο, που ενθουσιάζει από επεισόδιο σε επεισόδιο. Σε τεχνικό επίπεδο, προσφέρεται πλέον aspect ratio 16:9 και ανάλυση έως 1080p, εν αντιθέσει με το 4:3 και 1280x960 του προκατόχου του. Παρότι ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε ότι η τρίτη σεζόν θα παρουσιαζόταν μετά από ένα χρόνο, η κυκλοφορία της μετατέθηκε τελικά για μια διετία αργότερα, το 2010, τα πέντε επεισόδια της οποίας διατέθηκαν σε διάστημα ισάριθμων μηνών. Αυτή επρόκειτο να είναι και η τελευταία original κυκλοφορία στο σύμπαν του Sam & Max μέχρι σήμερα, σε μια περίοδο κατά την οποία οι remastered versions των δύο πρώτων σεζόν βρίσκονται ήδη στα ψηφιακά καταστήματα, ενώ επίκειται και η αντίστοιχη της τρίτης…