μερικές σκέψεις για τις «ατμομηχανές»

Αυτές τις μέρες βγήκε μια νέα κατηγορία παιχνιδομηχανών, τα steam machines.

Κατ' αρχάς ας πω πρώτα γιατί με νοιάζει εμμένα. Δεν έχω κάποιο συμφέρων πλην ότι

α) Επιτέλους έρχονται μαζικά παιχνίδια στο λίνουξ

β) Επιτέλους λύνονται κάποια χρόνια προβλήματα στο λίνουξ

γ) Συνδυάζεται με την εξαιρετικά μεγάλη καινοτομία (γενικότερα στούς υπολογιστές) τού Vulkan

Επίσης το χειριστήριο (steam controller) έχει και αυτό μεγάλο ενδιαφέρον.

Η βασική ιδέα τής Valve είναι να φέρει την υπηρεσία της (steam) στο σαλώνι. Ως τώρα οι παιχνιδομηχανές σαλονιού (γνωστές και ως «κονσόλες») ήταν μέχρι τώρα κληστοί κήποι ελεγχόμενοι από πρακτικά τρεις εταιρείες (microsoft, sony, nintendo) απομονωμένοι μεταξύ τους και απομονωμένοι από το πολύ μεγαλύτερο και ισχυρότερο οικοσύστημα τών πισί. 

Προφανώς κάποιος μπορεί να συνδέσει το πισί του στην τηλεώραση και να παίξει από τον καναπέ με ένα χειριστήριο. Οστώσο αυτό από μόνο του δεν είναι σωστή λύση. Οπότε η Valve εσπασε το πρόβλημα σε κομμάτια και ασχολείται με το καθένα ξεχωριστά.

α) Χρειάζεται ένα χειριστήριο που να μπορεί να παίξει τα περισσότερα δυνατά παιχνίδια. Παιχνίδια που κατά κύριο λόγω φτιάχτηκαν για πληκτρολόγιο και ποντίκι.

- Η προσπάθεια τής Valve έχει αποδώσει το steam controller από μόνο του εξαιρετικά ενδιαφέρουσα καινοτομία που αξίζει περισσότερης προσοχής.

β) χρειάζεται ένα περιβάλλον κατάλληλο για το σαλόνι και για χειριστήριο.

- Εδώ αποσκοπεί το Big Picture

γ) χρειάζεται κατάλληλες συσκευές.

- Δηλαδή θα πρέπει να υπάρχουν συσκευές μικρές σε μέγεθος και αθόρυβες που θα μπορούν να τοποθετηθούν στο σαλόνι δίπλα στην τηλεόραση χωρίς να ενοχλούν. (steam machines και steam link)

δ) χρειάζεται κατάλληλο λειτουργικό σύστημα

- Εδώ είναι το σημείο που προσωπικά με ενδιαφέρει περισσότερο και ταυτόχρονα κάτι που βλέπω να μην καταλαβαίνει ο υπόλοιπος κόσμος. 

Η λύση τής Valve είναι μια δική της διανομή λίνουξ, το SteamOS.

Είναι όμως γεγονός ότι θέλεις ένα λειτουργικό που απλά να λειτουργεί, να μην ασχολείσαι με drivers, να μην σε ενοχλεί για άσχετες ενημερώσεις, τα παιχνίδια απλά να κατεβαίνουν και να είνα έτοιμα να παίξουν. Να μην εγκαθιστούν επιπλέον τρίτο λογισμικό και να χρειάζεται επανεκκίνηση τού υπολογιστή.
Ταυτοχρόνως θέλεις να μην τρέχεις την σαβούρα που συνήθως τρέχουν πχ τα windows ώστε το μηχάνημα να μπορεί να αποδόσει αξιόπιστα στο παιχνίδι. Όχι μόνο αυτό αλλά με το δικό της λειτουργικό η Valve έχει όλους τούς βαθμούς ελευθερίας διαθέσιμους για βελτιστοποιήσεις που στα windows τούς έχει μόνο η microsoft (για το xbox).
Προσθέστε σε αυτό ότι είναι το λιγότερο μη επιθημητό μια εταιρεία να εξαρτάται από μια άλλη εταιρεία που μάλιστα παρέχει ανταγωνιστικές υπηρεσίες (windows store, xbox).

Όλα αυτά νομίζω εξηγούν επαρκώς γιατί η Valve χρειάζεται τούς βαθμούς ελευθερίας που τής παρέχει μια διανομή λίνουξ. Από την άλλη η επιλογή συγκεκριμένα τού λίνουξ είναι win-win για την Valve και για όλους μας.
Η Valve κερδίζει γιατί βασίζεται σε ένα ήδη εξαιρετικά προηγμένο (και στην πραγματικότητα αφανώς κυρίαρχο) λειτουργικό και μια πολύ ισχυρή κοινότητα.
Όλοι μας κερδίζουμε γιατί κάθε στήριξη στο ελεύθερο λογισμικό είναι καθαρό κέρδος προς όλους μας, κάθε βήμα-βήμα απεμπλοκή από ένα τεχνολογικό μονοπώλιο προς το ελεύθερο λογισμικό είναι κέρδος προς όλους μας.

Η μετάβαση στο λίνουξ είναι ωφέλιμη για όλους (είτε το καταλαβαίνουν είτε όχι) αλλά από την άλλη η μετάβαση σε ένα άλλο λειτουργικό είναι μια τιτάνια πρόκληση. Άλλο λειτουργικό ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΛΛΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ. Θα πρέπει ο κάθε δημιουργός κάθε παιχνιδιού να μεταφέρει το παιχνίδι του στο άλλο λειτουργικό ώστε να μπορούν να το παίξουν εκεί οι χρήστες.
Αυτό είναι ένα τρομακτικό πρόβλημα το οποίο λέγεται πρόβλημα κότας και αυγού. Ο κόσμος δεν θα χρησιμοποιήσει μια πλατφόρμα χωρίς παιχνίδια και οι δημιουργοί δεν θα φέρουν παιχνίδια σε μια πλατφόρμα χωρίς χρήστες.

Να το επαναλάβω άλλη μια φορά, από κάθε πρακτική και λογική άποψη είναι άλλη πλατφόρμα ανεξάρτητα αν μπορεί να τρέξει στο ίδιο υλικό όπως και οι εκδόσεις για mac είναι εκδόσεις για άλλη πλατφόρμα παρόλο που μπορεί να τρέξει στο ίδιο υλικό.
Η ιστορία τού πισί είναι σαφώς μια εξελικτική διαδικασία και στην πραγματικότητα έχει σταδιακά αλλάξει τα πάντα (πρόκειται για τον γνωστό παράδοξο τού Θησέα). Σαφώς το λίνουξ (όπως και τα mac σήμερα) εντάσσεται σε ένα γενικότερο οικοσύστημα τού οποίου τα στεγανά ολοένα και πέφτουν. Είναι όμως ξεχωριστό λειτουργικό, όχι απλώς μια ξεχωριστή διανομή ενός κατά βάση ίδιου λειτουργικού
(όπως είναι μεταξύ τους όλες οι «συνήθεις» διανομές πρακτικά εκτός android το οποίο έχει σημαντικές διαφορές ώστε επίσης να πρέπει να θεωρηθεί ξεχωριστή πλατφόρμα ανεξαρτήτως ότι τρέχει τον ίδιο πυρήνα)
Αν το αγνοεί κάποιος ως πλατφόρμα όταν δέχεται επίσημη υποστήριξη (όχι κάποια εξομοίωση που εφαρμόζουν οι χρήστες) σε σύγχρονες εκδόσεις, απλά παραπληροφορεί τον κόσμο.

Και επιστρέφω στο υλικό το οποίο βγήκε αυτόν τον Νοέμβρη. Εκτός από το χειριστήριο το οποίο αντιμετωπίζει το (α) πρόβλημα που ανέφερα παραπάνω έχουν βγει το steam link και τα steam machines για να αντιμετωπίσουν το (γ) πρόβλημα.

Το steam link αυτό που κάνει είναι να στρημάρει τα παιχνίδια από έναν υπολογιστή που μπορεί να βρίσκεται σε άλλο δωμάτιο, την τηλεόραση που συνδέεται το steam link. Αν πχ κάποιος είναι γονιός και έχει έναν υπολογιστή στο γραφείο του, μπορεί να συνδέσει αυτό το μαραφέτι στην τηλεόραση και να παίζουν τα παιδιά στο σαλόνι χωρίς να χρειάζεται να κουβαλάει τον υπολογιστή από το γραφείο το σαλόνι και από το σαλόνι στο γραφείο.
Ο υπολογιστής μπορεί να τρέχει οποιδήποτε λειτουργικό.

Τα steam machines μπορούν επίσης να στρημάρουν παιχνίδια όπως το steam link αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ίδια ως παιχνιδομηχανές από μόνα τους. Steam machine μπορεί να φτιάξει οποιαδήποτε εταιρεία ενώ μπορεί να φτιάξει και ο κάθε χρήστης συνθέτοντας ένα κατάλληλο πισί και εγκαθιστώντας steamos το οποίο είναι δωρεάν.
Αρχικά ανακοινώθηκαν ένα σωρό «ατμομηχανές» με τεράστια ποικηλία σε μεγέθη και υλικό αλλά τώρα που βγήκαν στην σελίδα τού steam διαφημίζονται μόνο τρία με παρόμοιο μέγεθος και εξαιρετικά συγκενικά χαρακτητικά.
http://store.steampowered.com/hardware/#Machines

Συγκεκριμένα τα Alienware, Syber και ΖΟΤΑΚ ΝΕΝ.
http://www.sybergaming.com/products/steam-machine.aspx
http://www.alienware.com/Landings/steammachine/
https://www.zotac.com/product/mini_pcs/nen-steam-machine

Και τα τρία έχουν κάρτες γραφικών nvidia το οποίο είναι αρκετά χρήσιμο γιατί έτσι μπορεί να είναι προβλέψιμη η απόδοση. Εξάλλου προς το παρόν η nvidia εξακολουθεί να παραμένει η μόνη επιλογή που προσφέρει υψηλές επιδόσεις στα παιχνίδια στο λίνουξ, αν και τόσο η amd όσο και η intel βελτιώνονται ταχύτατα.

Και τα τρία έχουν φαίνεται εντυπωσιακά μικρό μέγεθος. Γρήγορα που τα είδα το Syber είναι περίπου στο ίδιο μέγεθος, ελάχιστα μεγαλύτερο, από το xbone, το Zotac είναι πολύ μικρότερο και το alienware είναι ακόμα πιο μικρό. Από πλευράς μεγέθους ανταγωνίζονται άνετα και μπορούν και κερδίζουν τις «κονσόλες». Όσο για την ισχύ, το alienware και η φτηνή έκδοση τού syber

Από πλευράς ισχύος σε γραφικά τα alienware και το φτηνό μοντέλο syber I είναι συγκρίσιμα με τις «κονσόλες», και μάλλον κάπως καλύτερα (και αρκετά ισχυρά ώστε να μπορούν να παίξουν τουλάχιστον αξιοπρεπώς οποιοδήποτε παιχνίδι) ενώ τα ανώτερα απλά ξεπερνάνε με διαφορά τις κονσόλες. Το syber I σχεδόν ταυτίζεται με την «θεωρητική μου κατασκευή ωστόσω θα ήταν πιο επίκαιρο το 2014. Στα τέλη τού 2015 απλά χάνει με διαφορά από τo αντίστοιχο φτηνό τής alienware.
Οπότε χωρίς να μετρήσω τα λιγότερο ανταγωνιστηκά (κατά την γνώμη μου) οι επιλογές πιο αναλυτικά είναι:

Alienware Steam Machine
$549.99
4th Generation Intel® Core™ i3 Processor
8GB Memory
1TB Hard Drive
καστομαρισμένη nvidia

Syber P
$729
Intel® Core™ i5-4460 Processor
1TB SATA III HDD
8GB DDR3 Memory
NVIDIA GeForce GTX 960

Syber X
$1419
Intel® Core™ i7-4790K Processor
1TB SATA III HDD
16GB DDR3 Memory
NVIDIA GeForce GTX 980

ZOTAK NEN
$999.99 (το είδα στο amazon στα $899.99)
i5-6400T
NVIDIA GeForce GTX 960
8GB Memory
1ΤΒ

(μού αρέσει πολύ το ZOTAK λόγω skylake)

Θα μπορούσε κάποιος να συνθέση αντίστοιχης ισχύος πισί με λιγότερο κόστος; Ναι, αλλά όχι πολύ λιγότερο και δεν θα πετύχαινε καθόλου εύκολα εξίσου μικρό μέγεθος.

Χωρίς αμφιβολία το εγχείρημα είναι ακόμα στην αρχή. Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η Valve δεν έχει σκοπό να μετακινήσει τεκτονικές πλάκες σε μια νύχτα.
Ο σχεδιασμός είναι μακροπρόθεσμος και όπως λέει το ρητό «η Ρώμη δεν κτίστηκε σε μια μέρα». Στην πραγματικότητα ακόμα και τώρα που αρχίζει το εγχείρημα να παίρνει σάρκα και οστά όποιος προτιμήσει steamos χωρίς αμφιβολία είναι πρώϊμος.

Αυτό που θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο είναι ότι ήδη το SteamOS/Linux δεν υστερεί καθόλου σε παιχνίδια από τις κονσόλες. Σε αριθμό τις έχει ξεπεράσει καθώς αυτήν την στιγμή στο steam εμφανίζονται 1621 παιχνίδια.
1621 παιχνίδια (μόνο στο steam) είναι πάρα πολλά (κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να τα πε λίγα, διαφορετικά έχουμε χάσει επαφή με την λογική). Αλλά θα πει κάποιος πόσο καλά είναι; Η απάντηση είναι ότι και ποιοτικά άνετα συναγωνίζεται.

Επομένως είναι ξεκάθαρα λάθος να πει κάποιος ότι πλέον το 2015 το λίνουξ έχει λίγα παιχνίδια, και επίσης είναι ξεκάθαρα λάθος να πει κάποιος ότι δεν έχει καλά παιχνίδια. Ωστόσω είναι σωστό να πει κάποιος ότι έχει διαφορετικά παιχνίδια.
Δηλαδή, ναι υπάρχουν παιχνίδια που το steamos δεν έχει αντίστοιχα αλλά εξίσου υπάρχουν παιχνίδια που τα ps4/xbone δεν έχουν αντίστοιχα. (πχ football manager 2015/2016, cities skylines, civilization 5 και άλλα πολλά)

Από την άλλη σε σχέση με τα windows προφανώς φαίνεται μειονέκτημα ότι τα παιχνίδια στο steamos είναι καθαρό υποσύνολο τών παιχνιδιών στα windows. Και είναι επίσης αλήθεια ότι από το steamos λείπουν και κάποια από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια
(πχ Fallout 4, Call of Duty: Black Ops III, The Elder Scrolls V: Skyrim, Grand Theft Auto V)
Ωστόσω θα ήταν επίσης λάθος να παραβλέψει κάποιος το γεγονός ότι πολλά από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια υποστηρίζουν λίνουξ.
Όχι μόνο αυτό αλλά και κάτι ακόμα: η μέση ποιότητα τών παιχνιδιών που υποστηρίζουν λίνουξ είναι ξεκάθαρα ανώτερη από την μέση ποιότητα όλων τών άλλων παιχνιδιών. Αυτό θα πρέπει να εκτιμηθεί περισσότερο όταν λέμε ότι 1622/6940 παιχνίδια υποστηρίζουν λίνουξ.

Αυτό που θέλω να καταλλήξω είναι ότι μακροπρόθεσμα θα είναι καλύτερα όλους να μην δεσμεύονται σε κλειστά συστήματα με τεχνολογική εξάρτηση και με εντελώς τεχνητή δέσμευση παιχνιδιών σε συγκεκριμένες συσκευές. Τουλάχιστον έχουμε βήματα προς την σωστή κατεύθυνση.