Citizen Sleeper

Ευκαιρία για μια νέα ζωή σε ένα δυστοπικό μέλλον.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η άνοδος της ρομποτικής και η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης έχουν ως συνέπεια την γένεση ερωτημάτων σχετικά με την ηθική. Αν και συνήθως τα ερωτήματα αυτά έχουν να κάνουν με την περίπτωση μιας επικείμενης απόκτησης συνείδησης ενός μηχανήματος, το Citizen Sleeper της Βρετανικής indie εταιρείας ανάπτυξης Jump Over the Age (η οποία αποτελείται από ένα άτομο) πραγματεύεται το τι θα μπορούσε να συμβεί αν γινόταν αντιγραφή ενός ανθρώπινου εγκεφάλου σε ένα τεχνητό σώμα. Τι θα θεωρούνταν το δημιούργημα αυτό, αντικείμενο ή έμβιο ον με δικαιώματα;

Και τα ανδροειδή έχουν ψυχή
Στην εκδοχή του άνωθεν ερωτήματος που παρουσιάζει το Citizen Sleeper, η απάντηση είναι ότι με την υπογραφή ενός συμβολαίου, κάποιος μπορεί έναντι αμοιβής να παραχωρήσει σε μια πολυεθνική το μυαλό του προς κλωνοποίηση και εγκατάσταση σε ένα ανδροειδές-εργάτη που ονομάζεται “Sleeper” και αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της εκάστοτε εταιρείας. Ο χαρακτήρας σας κατάφερε να κρυφτεί σε ένα εμπορικό σκάφος και δραπετεύσει από την σκλαβιά, φτάνοντας στον διαστημικό σταθμό Erlin’s Eye. Από εκεί, θα ετοιμάσετε τα σχέδιά σας για μια νέα ζωή, αφού όμως πρώτα κερδίσετε τον αγώνα για επιβίωση. Παρά το μηχανικό σας σώμα, συνεχίζετε να χρειάζεστε τροφή για να ζήσετε και επιπλέον, προκειμένου να διασφαλίσουν την υπακοή των Sleepers, οι εταιρείες έχουν σχεδιάσει έτσι τα σώματά τους ώστε να φθείρονται γρήγορα εκτός αν τους χορηγείται ένας ειδικός ορός ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Φυσικά οι βασικές σας ανάγκες είναι μόνο η αρχή, καθώς στην πορεία θα πρέπει να προσαρμοστείτε στην ζωή του Erlin’s Eye, να εμπλακείτε στις πολιτικές και τις κόντρες μεταξύ των διαφόρων ομάδων και οργανισμών που δραστηριοποιούνται εκεί, καθώς επίσης θα συναντήσετε και μια αρκετά ποικιλόμορφη γκάμα από μεμονωμένους χαρακτήρες με τις δικές τους ιστορίες και υποθέσεις στις οποίες μπορείτε να αναμειχτείτε. Με λίγα λόγια, το ζουμί του σεναρίου είναι μια χιλιοειπωμένη ιστορία με κεντρικά θέματα “οι πολυεθνικές είναι κακές” και “ανδροειδές με συναισθήματα”, προσπαθώντας να δώσει μια ψευδαίσθηση βάθους με μακροσκελείς περιγραφές. Οι δε NPCs αν και εκ πρώτης όψεως φαίνονται ενδιαφέροντες, εν τέλει καταλήγουν να πέφτουν σε στερεότυπα με μια δόση πολιτικής σκοπιμότητας.

Οπλισμένοι με άπειρες σελίδες διαλόγου
Κάθε χαρακτήρας έχει 5 χαρακτηριστικά: Engineer (μηχανική), Interface (υπολογιστές), Endure (αντοχή), Intuit (διορατικότητα) και Engage (μαχητική ικανότητα). Όλα τα stats τα έχετε στο 0 και ανάλογα με το class που θα επιλέξετε, θα έχετε +1 σε κάποιο και -1 σε κάποιο άλλο, ενώ παίρνετε και ένα σχετικό perk. Τα τρία classes που μπορείτε να διαλέξετε είναι Operator (+1 Interface, -1 Endure, πιθανότητα να κερδίσετε χρήματα κάθε φορά που κάνετε ένα Interface Action), Extractor (+1 Engage, -1 Intuit, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε 1 Action και να πάρετε πίσω Energy) και Machinist (+1 Engineer, -1 Engage, πιθανότητα να κερδίσετε Scrap κάθε φορά που χρησιμοποιείτε το Engineer stat σε κάποιο Action).

Το πρώτο πράγμα που θα παρατηρήσετε είναι ότι δεν βλέπετε τον χαρακτήρα σας (πέρα από ένα σκίτσο αυτού όταν επιλέγετε class και στο upgrade menu), αλλά μόνο το Erlin’s Eye. Τα σημεία που μπορείτε να επισκεφθείτε έχουν ανάλογη σήμανση από πάνω και όσο προχωρά η ιστορία, προκύπτουν νέα διαθέσιμα μέρη, ενώ άλλα αφαιρούνται. Δεν υπάρχει ταξίδι από σημείο σε σημείο, απλά κάνετε κλικ εκεί που θέλετε να πάτε και σας εμφανίζει το ανάλογο interface, είτε αυτό είναι διαθέσιμα actions, είτε επιλογές αγοραπωλησίας, είτε σκηνή διαλόγου.

Οι “αποστολές” που έχετε ονομάζονται drives και έχετε τη δυνατότητα να κάνετε track ένα dive ανά πάσα δεδομένη στιγμή. Οι σημαντικές για το εκάστοτε drive περιοχές έχουν μια κίτρινη τελεία πάνω από την σήμανσή τους, ή αναβοσβήνουν με κίτρινο. Δυστυχώς, ουκ ολίγες φορές από ένα σημείο και μετά υπάρχουν πράγματα που βασίζονται σε items που θα πρέπει να βρείτε/αγοράσετε ή να ξεκλειδώσετε μέσω σκηνών διαλόγου αργότερα χωρίς καμία καθοδήγηση ως προς το τι πρέπει να κάνετε (δεν υπάρχει quest journal όπως πχ στα cRPGs που να αναφέρει ούτε τι πρέπει να κάνετε, οι μόνες πληροφορίες που διαθέτετε είναι οι διάλογοι που κάνετε εκείνη τη στιγμή και η περίληψη στο drive).

Προκειμένου να κάνετε πράγματα (Actions), έχετε έως 5 διαθέσιμα ζάρια των οποίων τα αποτελέσματα γνωρίζετε από πριν και τα βλέπετε ψηλά στο κέντρο της οθόνης. Κάθε φορά που κάνετε κάποιο action, χρησιμοποιείτε όποιο από τα ζάρια αυτά θέλετε και ανάλογα με την δυσκολία του κάθε action, έχετε ανάλογες πιθανότητες να το καταφέρετε. Όλα τα actions σχετίζονται με κάποιο stat, το οποίο προστίθεται ή αφαιρείται από το νούμερο του ζαριού. Ο αριθμός των διαθέσιμων ζαριών εξαρτάται από την κατάσταση φθοράς σας, η οποία φαίνεται στην μπάρα “Status” και μειώνεται σε κάθε cycle. Αντίστοιχα, υπάρχει και η μπάρα “Energy”, η οποία μετρά το πόσο χορτάτοι είστε. Αν φτάσετε σε σημείο μεγάλης πείνας, τότε αυτό θα έχει επίπτωση στο Status σας (και κατά συνέπεια στα διαθέσιμα ζάρια για Actions).

Επιβιώστε και χτίστε ένα καλύτερο μέλλον.

Τα περισσότερα actions μπορείτε να τα επαναλάβετε όσες φορές θέλετε (και σας επιτρέπει το όριο ζαριών σας), όπως πχ να δουλέψετε σε κάποια αποθήκη ή εστιατόριο για να βγάλετε χρήματα, ωστόσο ορισμένα actions από τα οποία εξαρτάται η πρόοδος κάποιου drive μπορούν να γίνουν μόνο μια φορά. Οι διάλογοι και οι αγοραπωλησίες δεν ξοδεύουν ζάρια. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του Citizen Sleeper είναι τα ticking clocks, τα οποία αντίστροφες μετρήσεις οι οποίες μετρούν cycles. Αυτά τα “ρολόγια” είναι δύο ειδών: τα κίτρινα, τα οποία μετρούν μέχρι να περάσει κάποιο drive στην επόμενή του φάση (πχ περιμένετε έναν NPC να ετοιμαστεί για ταξίδι) ή δείχνουν πόσο χρειάζεται κάποια αποθήκη για να γεμίσει εμπόρευμα, και τα κόκκινα, τα οποία μόλις φτάσουν στο μηδέν συμβαίνει κάτι αναπόφευκτο (πχ εμφανίζεται κυνηγός κεφαλών για να σας επιστρέψει στην εταιρεία που ανήκετε, ή αναχωρεί το διαστημόπλοιο που είναι να σας φυγαδεύσει).

Κάθε φορά που ολοκληρώνετε επιτυχώς κάποιο drive, παίρνετε ένα upgrade point (δείτε το σαν “level up”, αν και δεν υπάρχουν levels). Με τους πόντους αυτούς μπορείτε να πάρετε επιπλέον πόντους σε κάποιο stat και αργότερα perks (με μεγαλύτερο κόστος). Πρακτικά, το κάθε class είναι ο ίδιος χαρακτήρας με ξεκλειδωμένο το πρώτο upgrade point και το πρώτο perk (με μόνη διαφορά το -1 σε κάποιο stat). Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί μια σημαντική παράλειψη του developer, η οποία αφορά το stat “Interface”. Από ένα σημείο και μετά, η πρόοδος στο Citizen Sleeper εξαρτάται από την συλλογή data μέσω hacking και αυτό δεν αναφέρεται πουθενά. Κανένα class πλην του Operator δεν ξεκινά με τη δυνατότητα αυτή και είναι αρκετά πιθανό να επενδύσει κανείς σε άλλα upgrades και να μείνει πίσω, καθιστώντας την εξέλιξη της ιστορίας ως και αδύνατη αν δεν πάρει χαμπάρι ότι θα πρέπει να ανεβάσει το stat αυτό.

Μιλώντας για την εξέλιξη της ιστορίας, η εκδότρια Fellow Traveler Games διατυμπανίζει ότι το Citizen Sleeper είναι εμπνευσμένο από τα επιτραπέζια RPG (TTRPGs), το οποίο είναι τουλάχιστον ψευδές, τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό. Πρώτον, το customization δεν πλησιάζει ούτε στο ελάχιστο αυτό των TTRPGs. Πέρα από το ένα αρνητικό stat, οι χαρακτήρες είναι όλοι “κονσέρβα”. Δεύτερον, συγκρινόμενο με τα δύο δημοφιλέστερα TTRPG συστήματα (Dungeons & Dragons και World of Darkness), δεν υπάρχουν skills, δεν υπάρχει έστω η πληθώρα επιλογών στους διαλόγους (πχ όπως στα Baldur’s Gate, Pathfinder: Kingmaker και Wrath of the Righteous), ενώ ο τρόπος αφήγησης και διαλόγων θυμίζει περισσότερο JRPG παρά TTRPG με ατέλειωτο κείμενο γεμάτο ανούσιες “σάλτσες” που καταντά κουραστικό, σε σημείο που μάλλον θα καταλήξετε να διαβάζετε 1-2 παραγράφους στο τέλος κάθε διαλόγου για να καταλάβετε το νόημα. Σίγουρα μια voice-acted αφήγηση στα πρότυπα του Divinity: Original Sin 2 θα βοηθούσε πάρα πολύ με αυτό.

Η δε “ελευθερία επιλογών” μεταφράζεται ως 2 επιλογές το πολύ στους διαλόγους (στο τσακίρ κέφι 3), οι περισσότερες εκ των οποίων δεν αλλάζουν την ροή της ιστορίας. Δεν χρειάζεται καν αναφορά σε κάποιο σύστημα combat, casting ή crafting, διότι το Citizen Sleeper δεν περιέχει τίποτε από αυτά. Η σχετική ψευδαίσθηση των οκτώ διαφορετικών τερματισμών έχει περισσότερο να κάνει με το ποια drives θα επιλέξετε να ολοκληρώσετε πρώτα, με κάποια από αυτά να τερματίζουν το campaign, παρά με ουσιώδεις επιλογές. Με μέση διάρκεια περίπου 8 με 10 ώρες, μπορείτε μέσα σε μια μέρα να κάνετε και από ένα playthrough, προσπερνώντας κάθε μη-κρίσιμο drive και απλά διαλέγοντας να ολοκληρώσετε κάποιο που έχετε αφήσει μέχρι στιγμής.

Ένας κρύος, απομονωμένος διαστημικός σταθμός
Αν και μπορεί κανείς να πει ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχουν απαιτήσεις από τα γραφικά ενός indie game που ανέπτυξε ένας άνθρωπος, παραδείγματα όπως το The Shore καταφέρνουν να ανεβάσουν τον πήχη αρκετά ψηλά. Τα σχέδια των χαρακτήρων του Citizen Sleeper είναι αρκετά όμορφα και με ιδιαίτερο στιλ, αν και είναι λίγα σε αριθμό και θα μπορούσαν να έχουν παραπάνω λεπτομέρεια. Στον 3D τομέα, ο σχεδιασμός του Erlin’s Eye θυμίζει game εικοσαετίας.

Τα δε οπτικά εφέ και animations είναι ανύπαρκτα, πέρα από κάποια φώτα του σταθμού, ή όταν συμβαίνει κάτι σε κάποια σκηνή διαλόγου με ένα κόκκινο ή λευκό φως να αναβοσβήνει σαν να ήταν Flash game του 2003. Το καλό με τα χαμηλής ποιότητας γραφικά είναι τουλάχιστον ότι θα μπορείτε να το παίξετε ακόμα και σε παλιό PC χωρίς προβλήματα.

Η μελαγχολική ψυχή ενός ρομπότ
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, το voice acting απουσιάζει εντελώς. Αυτό δεν θα ήταν κάτι αρνητικό αν οι διάλογοι και οι περιγραφές δεν αποτελούνταν από άπειρο, κουραστικό κείμενο. Τα ηχητικά εφέ εξυπηρετούν τον σκοπό τους, χωρίς όμως να είναι κάτι αξιοσημείωτο. Η μουσική επένδυση είναι ωστόσο καλογραμμένη, κινούμενη σε ambient μονοπάτια με στοιχεία synth-pop, δίνοντας μια “Cyberpunk” αισθητική (στο πιο “ήρεμό” της), με επιπλέον αρκετές λυπητερές μελωδίες. Αν και έχει γίνει καλή δουλειά όσον αφορά το soundtrack, αυτό αποτελεί περισσότερο “χαλί”, χωρίς να καταφέρνει κάποια μελωδία να είναι αρκετά χαρακτηριστική ή αξιομνημόνευτη.

Κονσέρβα σερβιρισμένη ως σούσι
Εν κατακλείδι, η εμπειρία του Citizen Sleeper είναι αυτή ενός Adventure/RPG το οποίο σχετίζεται ελάχιστα (έως καθόλου) με τα επιτραπέζια RPGs στα οποία διαφημίζεται ότι βασίζεται. Το σενάριό του είναι ένα χιλιοειπωμένο κλισέ, ο βαθμός πρόκλησής του είναι μικρός, η διάρκειά του μικρή (χωρίς να προσφέρει κίνητρα για να το ξαναπαίξετε) και οι ρυθμοί του αργοί και χωρίς να προσφέρουν κάποια ικανοποιητική ανταμοιβή. Αν και ο τεχνικός του τομέας φαίνεται προχειροφτιαγμένος, του αξίζουν τα εύσημα των μηδενικών bugs, των όμορφων σχεδίων και της καλογραμμένης μουσικής. Αν είστε αρκετά αφοσιωμένοι fans της Cyberpunk αισθητικής, τότε το αντίτιμο των σχεδόν 17 ευρώ θα σας προσφέρει μερικές μέρες ψυχαγωγίας. Αν όμως είστε γενικότεροι fans των “παραδοσιακών” RPGs, καλύτερα να μην κάνετε το έξοδο.

Θετικά:
- Όμορφα σχέδια χαρακτήρων
- Ατμοσφαιρική μουσική επένδυση
- Εύκολο στην εκμάθηση gameplay
- Χαμηλές ελάχιστες απαιτήσεις

Αρνητικά:
- Κοινότυπο σενάριο
- Τα classes χάνουν το νόημά τους μετά από λίγο
- Δεν αναφέρεται απ' την αρχή η σημαντικότητα του Interface stat
- Ξεπερασμένα 3D γραφικά
- Ατέλειωτο κείμενο που καταντά κουραστικό

Βαθμολογία
Γραφικά: 6
Ήχος: 7
Gameplay: 7.5
Σενάριο: 6
Αντοχή: 7.5
Γενικά: 7

Μια χλιαρή εκδοχή μιας χιλιοειπωμένης ιστορίας.

Γιώργος Τζίτζιφας