Μόνο οι νεκροί έχουν δει το τέλος του πολέμου...

Ο Γάλλος φιλόσοφος Jean-Paul Sartre είχε πει κάποτε πως "Οι άνθρωποι ήταν πιο ευτυχισμένοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, όταν κάθε στιγμή διέτρεχαν τον κίνδυνο να σκοτωθούν και έπρεπε να παίρνουν συνεχώς αποφάσεις ζωής και θανάτου". Το πρώτο σκέλος της παραπάνω πρότασης είναι πιο φιλοσοφικό και σηκώνει πολύ κουβέντα, έτσι προς το παρόν κρατάμε το δεύτερο, που θεωρώ πως περιγράφει πολύ καίρια την ουσία του This War of Mine.

Έχοντας κατά καιρούς στα video games πολεμήσει ολόκληρο το Τρίτο Ράιχ, Σοβιετικούς υπερεθνικιστές, φανατικούς Ισλαμιστές, δαίμονες από την κόλαση και ολόκληρο πρακτικά τον κόσμο, έχοντας σκοτώσει, πυροβολήσει, βομβαρδίσει και μαχαιρώσει χιλιάδες επί χιλιάδων αντιπάλων, δύσκολα θα βρεθεί ένα παιχνίδι που θα μας μεταφέρει στην άλλη πλευρά, αυτή της φρίκης και της ματαιότητας (όπως πχ. το αριστούργημα Spec Ops: The Line, ε Παντελή;). Οι Πολωνοί της 11 bit studios, μιας εταιρείας που ιδρύθηκε το 2010 από πρώην μέλη των CD Projekt και Metropolis Software, αποφάσισαν λοιπόν να μας παραδώσουν ένα διαφορετικό survival game όπου καλούμαστε να βιώσουμε τον πόλεμο από την πλευρά των αμάχων -και χωρίς την συμμετοχή zombies!

Dead Winter Dead
To This War of Mine είναι εμπνευσμένο από τα αληθινά γεγονότα της πολιορκίας του Σαράγεβο, η οποία είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια στην σύγχρονη πολεμική ιστορία και φυσικά συνέβη κατά τον Πόλεμο της Βοσνίας. Για να καταλάβετε, διήρκησε από τον Απρίλη του 1992 μέχρι τον Μάρτιο του 1996, επί 1.425 συνεχόμενες ημέρες. Το παιχνίδι βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα (τουλάχιστον έτσι λένε οι δημιουργοί του) που μας μεταφέρουν στις άθλιες συνθήκες και περιγράφουν τις τρομακτικές δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι άμαχοι πολίτες, όπου η καθημερινή επιβίωση ήταν το μοναδικό τους μέλημα.

Η υπόθεση μας μεταφέρει λοιπόν σε μια πόλη ρημαγμένη από τον πόλεμο (θεωρητικά το Σαράγεβο), όπου αναλαμβάνετε τις τύχες μιας ομάδας από επιζώντες. Ο βασικός σας σκοπός είναι να παραμείνετε ζωντανοί όσο περισσότερο μπορείτε, συλλέγοντας και κατασκευάζοντας αντικείμενα, φροντίζοντας για την σωματική και ψυχική υγεία των χαρακτήρων σας και αξιοποιώντας γενικώς οτιδήποτε μπορεί να σας βοηθήσει να την "βγάλετε καθαρή" για ακόμη μία μέρα. Ξεχάστε μάχιμους κομάντο και υπέρ-στρατιώτες με διπλά machine guns, οι ήρωές σας είναι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, με ένα σωρό αδυναμίες και παντελώς απροετοίμαστοι για την φρίκη που βιώνουν, οπλισμένοι μόνο με την ανάγκη να ζήσουν για να δουν το επόμενο ξημέρωμα.

Η ατμόσφαιρα του This War of Mine είναι πραγματικά εκπληκτική και σπάνια την συναντάμε σε άλλα video games. Πρόκειται για ένα "σκοτεινό", σχεδόν καταθλιπτικό survival, που δοκιμάζει την ηθική του καθενός όταν θα κληθεί να λάβει αποφάσεις ζωής και θανάτου. Θα κλέψετε τα μοναδικά φάρμακα ενός ανυπεράσπιστου ζευγαριού ηλικιωμένων που τα έχουν ανάγκη, την στιγμή όμως που ένας από τους συντρόφους σας αργοπεθαίνει από τα τραύματα του; Θα χρησιμοποιήσετε τα resources σας για να κατασκευάσετε εργαλεία που θα σας χρησιμέψουν για να βρείτε περισσότερα resources στο μέλλον, ή για να φτιάξετε φαγητό που χρειάζονται όλοι άμεσα; Αυτό είναι μόνο ένα μικρό δείγμα των διλημμάτων που το παιχνίδι μας βάζει συνεχώς στην άβολη θέση να ζυγίσουμε και να αναλογιστούμε.

Στην εμπόλεμη ζώνη
Το gameplay του This War of Mine είναι στην βάση του απλό. Πρόκειται για ένα 2D (με ψευδό-τρισδιάστατο "όγκο" στο περιβάλλον) Action/Adventure βασισμένο σε survival μηχανισμούς, κοινώς resource gathering, διαχείριση προμηθειών και υλικών, crafting αντικειμένων αλλά και ένα action κομμάτι που αφορά τις εξορμήσεις που κάνετε για να βρείτε οτιδήποτε μπορεί να φανεί χρήσιμο στην επιβίωσή σας. Ελέγχετε εναλλάξ διαφόρους χαρακτήρες, κάνοντας κλικ σε αυτόν που επιθυμείτε, ορίζοντάς του κάποια πράξη με τρόπο που θυμίζει adventure.

Ουσιαστικά η δράση χωρίζεται σε δύο κομμάτια, την ημέρα και την νύχτα, με τον χρόνο να είναι περιορισμένος και να τρέχει real-time και στις δύο περιπτώσεις. Στην πρώτη φάση βρίσκεστε σε ένα κτίριο που αποτελεί το δικό σας "οχυρό", όπου καλείστε μέχρι να δύσει ο ήλιος να φροντίσετε για όσα περισσότερα πράγματα μπορείτε. Να τσεκάρετε την υγεία των χαρακτήρων σας, να φτιάξετε φαγητό, να αξιοποιήσετε τα υλικά που υπάρχουν στη διάθεσή σας για να craft-άρετε χρήσιμα αντικείμενα, από lockpicks και φίλτρα βρόχινου νερού, μέχρι κρεβάτια για να κοιμάστε τουλάχιστον λίγο πιο "ανθρώπινα", σόμπες για να ζεσταθείτε και πολλά άλλα.

Στην πορεία και εφόσον μπορέσετε να τα πάτε καλά με το management των resources σας, έχετε την δυνατότητα να εξοπλίσετε ακόμα πιο πολύ τον χώρο σας για να επιβιώνετε λίγο πιο αξιοπρεπώς. Η δημιουργία workshops σας βοηθά να φτιάξετε πιο καλό εξοπλισμό -μέχρι και όπλα, να στήσετε μικρούς λαχανόκηπους, μίνι-εργαστήρια που θα σας παρέχουν γάζες και αυτοσχέδια φάρμακα, φούρνο για μαγείρεμα του φαγητού και διάφορα άλλα. Μην νομίζετε ωστόσο σε καμία στιγμή πως "το ΄χετε" με το παιχνίδι, καθώς η 11 bit studios έρχεται για να μας τονίσει πως ο πόλεμος δεν έχει κανόνες ή λογική.

Άτιμη τύχη
Ένα από τα πιο όμορφα κατά την άποψη μου χαρακτηριστικά του This War of Mine είναι η τυχαιότητα με την οποία συμβαίνουν πράγματα στο παιχνίδι. Εκτός του ότι θα πρέπει αργά ή γρήγορα να βγείτε το βράδυ για scavenging, όπου πολλά μπορεί να γίνουν όπως θα περιγράψουμε παρακάτω, αρκετοί παράγοντες in-game δεν είναι προκαθορισμένοι. Από την αρχή κιόλας, θα δείτε εάν κάνετε πολλά playthroughs πως οι χαρακτήρες δεν είναι πάντα οι ίδιοι, τόσο σε πρόσωπα όσο και σε αριθμό. Εγώ ξεκίνησα να παίζω τόσο με τρεις, όσο και με τέσσερις εξαρχής χαρακτήρες. Μπορεί στην διάρκεια της ημέρας να εμφανιστούν άλλοι επιζήσαντες στην πόρτα σας, είτε για να σας πουλήσουν πράγματα, είτε για να σας ζητήσουν βοήθεια, είτε ακόμα και για να μπουν στην ομάδα σας, μην έχοντας που αλλού να πάνε.

Επίσης κάθε χαρακτήρας έχει και μια διαφορετική ικανότητα. Άλλος είναι καλός στο μαγείρεμα (χρειάζεται λιγότερα υλικά), άλλος καλός στα παζάρια με τους πωλητές, άλλος τρέχει πιο γρήγορα και έχει περισσότερο χώρο στο inventory του για υλικά (ιδανικός scavenger δηλαδή), ενώ ακόμα και η αρχική τους κατάσταση ποικίλλει. Ενδέχεται να ξεκινήσετε με κάποιον τραυματία ήδη, άλλον πεινασμένο και κουρασμένο κλπ. Όσο πιο δύσκολες είναι οι καταστάσεις που βιώνετε, τόσο μεγαλύτερο αντίκτυπο θα έχουν αυτές πάνω στους επιζώντες σας.

Σκούρα τα πράγματα
Εάν η κατάσταση αρχίζει να "στραβώνει" αρκετά, μπορεί κάποιοι να πέσουν σε κατάθλιψη, αρνούμενοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους για επιβίωση, τόσο από την κούραση, όσο και από τον αντίκτυπο των πράξεών σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορείτε να τους βάλετε να μιλήσουν με κάποιον για να νιώσουν καλύτερα (αν και αυτό τρώει πολύ χρόνο της ημέρας και ενδέχεται να μην έχει αποτέλεσμα) ή -ακόμα πιο αποτελεσματικό- να γίνουν... ντίρλα από αλκοόλ για να ξεχαστούν. Απολαυστικό στιγμιότυπο όταν έδωσα ένα ολόκληρο μπουκάλι booze στον μάγειρα Bruno και αυτός άρχισε να περιφέρεται μεθυσμένος στο σπίτι "κελαηδώντας"-μετά ένιωθε καλύτερα!

Στην διάρκεια της νύχτας μπορεί να σας την πέσουν εχθροί, με διαφορετικά, σχεδόν random αποτελέσματα. Μπορεί να μην καταφέρουν κάτι, αλλά ενδέχεται να κλέψουν αγαθά, να τραυματίσουν ή ακόμα και να σκοτώσουν κάποιον από τους δικούς σας. Σε αυτό το κομμάτι δεν έχετε τον έλεγχο real-time, παρά βλέπετε τι συνέβη το πρωί, καθώς το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να προετοιμαστείτε κατάλληλα, βάζοντας άτομα για σκοπιά, έχοντας καλύτερα όπλα στην διάθεσή σας ή και οχυρώνοντας το σπίτι για να είναι πιο δύσκολο να παραβιαστεί. Σε ένα δικό μου playthrough μάλιστα, ένας από την ομάδα το 'σκασε κρυφά την νύχτα παίρνοντας μαζί του πολλές προμήθειες! Το βρισίδι του το έφαγε πάντως...

"Αν κοιτάξεις για πολλή ώρα την άβυσσο, στο τέλος και η άβυσσος θα κοιτάξει εσένα."

When the night falls...
Όταν πέφτει η νύχτα και το σκοτεινό πέπλο απλώνεται στην πόλη, ξεκινά το action-scavenging κομμάτι του παιχνιδιού. Αφού επιλέξετε ποιος από τους επιζήσαντές σας θα πέσει για ύπνο, ποιος θα φυλάξει σκοπιά και ποιος θα βγει για προμήθειες, το This War of Mine μετατρέπεται σε ένα γεμάτο ένταση ατμοσφαιρικό 2D stealth game. Εμφανίζεται ένας χάρτης της πόλης ο οποίος σας δείχνει τα σημεία που μπορείτε να πάτε, μαζί με ορισμένες πληροφορίες για το καθένα, πχ. τι είδους και πόσα "καλούδια" υπάρχουν εκεί, εάν φυλάσσονται από ανθρώπους με εχθρικές διαθέσεις και όπλα, εάν υπάρχει στρατός τριγύρω κτλ.

Κάθε βράδυ έχετε τη δυνατότητα να πάτε σε ένα μόνο μέρος, ενώ θα πρέπει να έχετε το νου σας να γυρίσετε πριν την ανατολή, καθώς σε κάθε άλλη περίπτωση ο χαρακτήρας σας θα επιστρέψει μόνος του -εάν τα καταφέρει μάλιστα- σε κάποια τυχαία στιγμή μέσα στη μέρα, καθώς θα πρέπει θεωρητικά να κρύβεται από snipers και αντιπάλους στο φως του ήλιου. Το τι συμβαίνει σε αυτές τις μίνι εξορμήσεις σας, είναι τις περισσότερες φορές δύσκολο να το προβλέψετε.

Οι αμιγώς stealth μηχανισμοί είναι απλοί μα πολύ όμορφα στημένοι και εξυπηρετούν τέλεια το gameplay. Υπάρχει ένα ορατό line of sight που σας δείχνει εάν έχει οπτική επαφή με κάποιο σημείο ο χαρακτήρας σας ή αν τον βλέπουν οι άλλοι, μια ένδειξη ήχου για το πόσο μακριά ακούγεται μια ενέργειά σας και η δυνατότητα να βαδίζετε στις μύτες σιωπηλά.

Δεν σημαίνει πως όποιος συναντάτε "εκεί έξω" είναι αυτομάτως εχθρός. Υπάρχουν πολλοί ανήμποροι άνθρωποι στα μάτια των οποίων εσείς είστε ο κλέφτης και εισβολέας, υπάρχουν παραστρατιωτικοί και στρατιωτικοί που ενδέχεται να σας αγνοήσουν, να ζητήσουν να ανταλλάξετε αγαθά ή και να σας πυροβολήσουν με το που θα σας δουν. Άλλοι μπορεί να σας εντοπίσουν και να τρέξουν για βοήθεια. Εάν βρεθείτε σε ένα μέρος που δεν θα έπρεπε να τρυπώσετε υπάρχουν τέσσερις επιλογές: τρέχετε να ξεφύγετε, κρύβεστε, μάχεστε ή απλά πεθαίνετε.

Ό,τι βρεις, καλό είναι
Το looting είναι άφθονο τις περισσότερες φορές, όμως δεν είναι εύκολο να αποφασίσετε τι θα πάρετε και τι θα αφήσετε. Ο χώρος στο inventory είναι περιορισμένος, θα πρέπει να έχετε "ζυγίσει" τις καταστάσεις και να έχετε σκεφθεί από πριν ποια υλικά έχουν προτεραιότητα ως άμεση ανάγκη της ομάδας και ποια όχι, ενώ αυτά τα... διαβολεμένα ηθικά διλλήματα δεν σταματούν. Θα κλέψετε αγαθά από τους ανήμπορους; Θα πάρετε τα φάρμακα από ένα νοσοκομείο που τα έχει ανάγκη για να επιβιώσετε εσείς; Εάν έχετε όπλο, θα σκοτώσετε για να μην σας σκοτώσουν;

Ο τρόπος που τα θέτει όλα αυτά το παιχνίδι είναι στημένος δεξιοτεχνικά και εφόσον μπείτε στο "πετσί" του ρόλου θα βυθιστείτε στην σκοτεινή άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής... Να σημειώσουμε εδώ πως όταν πάρετε το πρώτο σας όπλo θα βρείτε πολύ πιο εύκολο το scavenging αφού δεν είναι δύσκολο να "φάτε" πρώτοι τους αντιπάλους σας, αν και τα misclicks μπορεί να αποδειχθούν αρκετά unforgiving και η μάχη λογικά έρχεται σαν η τελευταία λύση.

Στην κόλαση του πολέμου
Αυτοί που περιγράψαμε παραπάνω είναι σε γενικές γραμμές οι μηχανισμοί του This War of Mine, όμως δεν μπορώ να σας περιγράψω με την ίδια ευκολία τα συναισθήματα που δημιουργούνται και το πόσο διαφορετική εμπειρία μπορεί να εξελιχθεί σε κάθε playthrough. Μικρές καθημερινές απολαύσεις, όπως το τσιγάρο, λίγη μουσική ή ένα καλό βιβλίο αποκτούν στο παιχνίδι μεγαλύτερη σημασία από όσο θα περιμένατε σε ένα video game, βοηθώντας την ψυχική ισορροπία των χαρακτήρων σας. Ένας τραυματίας θα χρειαστεί πανάκριβα bandages, την ίδια στιγμή που δεν έχετε καν φαγητό για να βγάλετε την μέρα. Όσο περνάει ο καιρός μοιραία η κατάσταση επιδεινώνεται, με την ομάδας σας όλο και περισσότερο κουρασμένη, πεινασμένη και εξαθλιωμένη, γεγονός που θα σας οδηγήσει πιο εύκολα στις "γκρίζες" γραμμές της ηθικής.

Πραγματικά το This War of Mine είναι ένα από τα πιο "βαριά" games που έπαιξα τελευταία. Δεν υπάρχει κάποια στρατηγική επιτυχίας, παρά μόνο μια ζοφερή ατμόσφαιρα που πλανάται και μια ύστατη προσπάθεια για επιβίωση, με ότι αυτή συνεπάγεται σε μια κατάσταση πόνου, καφρίλας και θανάτου. Να πούμε εδώ πως δεν υπάρχει συγκεκριμένη διάρκεια σε ένα playthrough, καθώς το θεωρητικό τέλος έρχεται είτε εάν πεθάνουν όλοι οι χαρακτήρες σας είτε μετά από έναν τυχαίο αριθμό ημερών, όμως μπορεί να σας απασχολήσει για 8-9 ώρες με μεγάλο -όπως αντιλαμβάνεστε- replay value. Η διάρκεια θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη, πλην όμως μην ξεχνάμε ότι με ένα κόστος 19 ευρώ στο Steam μπορεί να κριθεί ικανοποιητική. Στα αρνητικά σίγουρα μπορούμε να βάλουμε την απουσία manual save, καθώς εάν χρειαστεί για κάποιο λόγο να παρατήσετε το παιχνίδι μέσα στην ημέρα, το autosave θα σας ξεκινήσει πάλι από την αρχή της.

Σαν ένα σκοτεινό κόμικ
Ο τεχνικός τομέας του This War of Mine είναι indie προδιαγραφών αλλά τρομερής αισθητικής και καλλιτεχνικής αξίας. Τα μουντά χρώματα που κυριαρχούν θα σας "μαυρίσουν" την ψυχή, τα κτίρια είναι σχεδιασμένα για να αντανακλούν την εικόνα της εγκατάλειψης και της εξαθλίωσης και όλο το περιβάλλον έρχεται με ένα εφέ σκίτσου από μολύβι ή κάρβουνο που θυμίζει αντίστοιχα κόμικς. Από αμιγώς τεχνικής απόψεως δεν έχουμε κάτι το συγκλονιστικό, εκτός από τα animations των χαρακτήρων τα οποία είναι τρομερά δουλεμένα, θυμίζοντας παιχνίδια με πολλαπλάσιο budget.

Ο ηχητικός τομέας είναι εξίσου προσεγμένος, τουλάχιστον όσον αφορά τη μουσική. Το soundtrack του Piotr Musial είναι εξαιρετικό, προφανώς μελαγχολικό και σκοτεινό και θα σας "στοιχειώσει", φέρνοντας στο νου τη μουσική του The Last of Us ή του -λίγο πιο άσχετου, αλλά μου το θύμισε- Gothic. Τα εφέ δεν έχουν κάτι το εκπληκτικό αν και κάνουν την δουλειά τους και "δένουν" με το σύνολο. Φυσικά το voice acting λάμπει δια της απουσίας του.

Ο δικός σου, προσωπικός πόλεμος
Το This War of Mine είναι πραγματικά μια ευχάριστη έκπληξη για φέτος. Η θεματολογία του και η σκοτεινή του ατμόσφαιρα είναι σίγουρα τα πιο δυνατά του σημεία, αφού κάνει το θαρραλέο βήμα να μας εξιστορήσει μια πολεμική ιστορία διαφορετική από τις συνηθισμένες. Η απήχηση που έχει ήδη τo παιχνίδι θα πρέπει να προβληματίσει τα μεγάλα studios που αναλώνονται στις ίδιες και τις ίδιες ιδέες, δείχνοντας μας πως μπορούν κι άλλα πράγματα να δώσουν δυνατές gaming συγκινήσεις.

Θετικά:
- Τρομερή, "βαριά" ατμόσφαιρα
- Μια διαφορετική ματιά στην φρίκη του πολέμου
- Έχει βάθος και θέτει μονίμως ηθικά διλλήματα
- Καλλιτεχνικά όμορφο

Αρνητικά:
- Διαθέτει αποκλειστικά autosave
- Κάποια playthroughs μπορεί να εξελιχθούν πολύ δύσκολα λόγω τυχαιότητας

Βαθμολογία
Γραφικά: 7.5
Ήχος: 8
Gameplay: 8.5
Αντοχή: 7
Γενικά: 8

Στον πόλεμο δεν υπάρχει καλό και κακό. Υπάρχει μόνο επιβίωση!

Γρηγόρης Βούλγαρης