Papers, Please

Ή αλλιώς “Γραφειοκρατία Simulation”.

Πως γίνεται ένα Puzzle Simulation τίτλος να είναι τόσο βαρετό σαν ιδέα, αλλά πολύ πρωτοποριακό στην πράξη; Ο Lucas Pope, ήρθε με το Papers, Please να βάλει φωτιά στα κλισέ των Simulators, με έναν προσομοιωτή…γραφειοκρατίας! Κανείς μέχρι τώρα δεν έχει δοκιμάσει ένα τόσο παράξενο και ταυτόχρονα πρωτότυπο project, που για να πετύχει θα πρέπει να είναι πολύ προσεγμένα σχεδιασμένο. Οι gamers υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό το Papers, Please, αφού το στήριξαν μέσω του Steam Greenlight και είδαν αυτό το project να παίρνει το πράσινο φως τον Μάιο του 2013.

Ο Lucas Pope ήταν developer στην Naughty Dog, από την οποία παραιτήθηκε -αφού πρώτα είχε δουλέψει πάνω στα Uncharted- για να γίνει ανεξάρτητος developer. Σαν Αμερικανός που ζει στην Ιαπωνία, ο Pope έχει ζήσει πολλές φορές τι εστί γραφειοκρατία και πίστεψε ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει ένα πολύ διασκεδαστικό project. Τελικά έκανε πράξεις τα σχέδιά του και τα είδε να επιτυγχάνουν. Η επιτυχία του Papers, Please οφείλεται επίσης σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι δεν υπάρχει στην αγορά ανταγωνιστικό παιχνίδι (ακόμα).

Ουκ ολίγοι developers έχουν αναπτύξει κατά καιρούς πολλούς και ενδιαφέροντες Simulator τίτλους, οι οποίοι έχουν περάσει σχεδόν απαρατήρητοι λόγω της κακής εκτέλεσής τους. Και εκεί που νομίζατε ότι τα είχατε δει όλα, έρχεται και ένας προσομοιωτής γραφειοκρατίας για να δώσει ζωή στα Simulators.

Day 1
Οκτώβριος 1982. Το όνομά σας επιλέχθηκε έναντι πολλών στην λοταρία εργασίας και σας προσφέρθηκε μια θέση στα σύνορα της Arstotzka στην περιοχή Grestin, ως επιθεωρητής διαβατηρίων. Έτσι λοιπόν μετακομίζετε σε ένα άθλιο διαμέρισμα με την οικογένειά σας η οποία απαρτίζεται από εσάς, την γυναίκα σας, τον γιo σας, τον θείο σας και... την πεθερά σας! Τα χρήματα που διαθέτετε στην αρχή είναι περιορισμένα και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι έχετε και την πεθερά στα πόδια σας, μπορείτε να διαπιστώσετε ότι σας περιμένει πολύ δουλειά.


Από την πρώτη κιόλας μέρα θα συνειδητοποιήσετε πως δεν είστε μόνο ένας απλός επιθεωρητής, αλλά και συνάμα συνοριοφύλακας, μιας και δεν θα αργήσουν να κάνουν την εμφάνισή τους τρομοκράτες ζωσμένοι με πυρομαχικά και επαναστατικές οργανώσεις που προσπαθούν να σας πάρουν με το μέρος τους. Αρχικά δε θα μπορείτε να κάνετε τίποτα. Στη συνέχεια όμως θα μπορείτε να χρησιμοποιείτε όπλα και να σκοτώνετε τους τρομοκράτες, προτού εκείνοι καταφέρουν να σκοτώσουν τους δικούς σας στρατιώτες στα σύνορα. Βέβαια αυτό έχει μια λογική, αφού ένα τσούρμο από εκπαιδευμένους στρατιώτες δεν θα μπορεί να σκοτώσει έναν τρομοκράτη, ενώ εσείς μέσα από τον θάλαμο θα στοχεύετε με τεράστια ευκολία. Μάλλον τα επιπλέον credits που κερδίζετε είναι μεγάλο κίνητρο.

Τι είναι η Arstotzka όμως; Πρόκειται για το όνομα μιας εικονικής χώρας της οποίας καλείστε να εργαστείτε στα σύνορα ως επιθεωρητής. Η Arstotzka μετά την λήξη του πολέμου με τη γειτονική χώρα Kolechia έχει κερδίσει δικαιωματικά το μισό Grestin και έχει τοποθετήσει τα σύνορά της εκεί. Αυτό σε συνδυασμό με τον πόλεμο έχει ως επακόλουθο να καταντήσει δυστοπική και αφιλόξενη όχι μόνο προς τους ξένους, αλλά και προς τους ίδιους της τους πολίτες. Τα ονόματα παραπέμπουν σε σοβιετικές χώρες, αλλά για ευνόητους λόγους ο Pope θεώρησε ότι καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσει κάποια εικονικά προσωνύμια για να μην έχει νομικές συνέπειες το εγχείρημά του.

Moral Issues
Το επάγγελμα του επιθεωρητή είναι δύσκολο και κουραστικό από μόνο του. Όταν όμως δέχεστε ηθικές και συναισθηματικές πιέσεις είτε από τους απλούς μετανάστες, είτε από τον επιθεωρητή σας, τότε θα βρεθείτε σε πολύ δύσκολη θέση. Θα επιλέξετε να περάσετε από τα σύνορα παράνομα έναν μετανάστη που αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας και κατά συνέπεια θα υποστείτε χρηματικό πρόστιμο ή θα το έχετε βάρος στην συνείδησή σας και θα πάρετε με τα χρήματα φάρμακα για τον άρρωστο γιο σας και φαγητό για όλη την οικογένεια; Αυτό λοιπόν είναι ένα από τα αμέτρητα ηθικά διλήμματα που καλείστε να αντιμετωπίσετε κατά την διάρκεια του Story Mode.

Τα ηθικά θέματα αρχίζουν και σοβαρεύουν μετά από τα δεκάδες side stories των απλών μεταναστών και περνάνε σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας. Άξια αναφοράς είναι και η επαναστατική οργάνωση EZIC που παίζει καθοριστικό ρόλο στην ιστορία. Η EZIC είναι ο κύριος αντίπαλος της κυβέρνησης της Arstotzka. Αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι είναι και δικός σας εχθρός ή ότι η κυβέρνηση της Arstotzka σύμμαχός σας, αλλά βάση των αποφάσεών σας κρίνεται και το ποιος θα επικρατήσει τελικά. Τόσο σημαντικός είστε.

Και βέβαια, αφού μιλάμε για ηθικά διλήμματα, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον πιο συμπαθητικό λαθρομετανάστη όλων των εποχών. Το όνομά του είναι Jorji και ειλικρινά θα βαρεθείτε να τον βλέπετε, με την καλή έννοια πάντα, αφού ότι και να του κάνετε, ούτε αυτός θα σας κρατήσει κακία και κατά συνέπεια, ούτε εσείς. Είναι μια ωραία νότα στο Papers, Please και είναι ίσως ο «σύμμαχος» που σας έλειπε, ακόμα και αν τον συλλάβετε ή τον διώξετε κάθε φορά που έρθει. Αποτελεί ηθικό δίλλημα γιατί μπορείτε να τον περάσετε παράνομα και να δεχτείτε αναφορά ή/και χρηματικό πρόστιμο.

"Glory to Arstotzka!"

Gameplay
Η κύρια ασχολία σας στο Papers, Please είναι η εξής απλή. Βρισκόμενοι πίσω από ένα booth στα σύνορά σας, καθημερινά περνούν άνθρωποι κάθε λογής, άντρες και γυναίκες διαφόρων εθνικοτήτων, ζητώντας να περάσουν στη χώρα σας. Εσείς ελέγχετε τα διαβατήριά τους για τα στοιχεία που σας ζητώνται κάθε φορά. Αρχικά επιτρέπονται μόνο πολίτες της χώρας, στη συνέχεια επισκέπτες με γραπτή άδεια παραμονής (που δεν θα έχει λήξει) κ.ο.κ.

Το user interface αποτελείται από πολύ απλά σε σχεδιασμό windows, που θυμίζουν εποχές…386 και παιχνίδια τύπου Tycoon! Χρησιμοποιούνται μηχανισμοί drag ‘n drop για να σύρετε τα διαβατήρια από το booth στο δεξί μέρος της οθόνης και ακολούθως περνάτε σφραγίδα απόρριψης ή έγκρισης πάνω από το επιθυμητό διαβατήριο.

Το σύστημα drag & drop λειτουργεί ικανοποιητικά, αλλά έχει και τα προβλήματά του. Το ποντίκι είναι ο σύμμαχός σας, αφού το πληκτρολόγιο μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε μόνο αν έχετε αγοράσει κάποιο Booth Upgrade στο τέλος κάποιας ημέρας. Τα upgrades αυτά βέβαια κοστίζουν credits, τα οποία είναι σημαντικά για την πρόοδό σας και η αλόγιστη σπατάλη τους θα σας στοιχήσει κάποιες «ανέσεις» όπως το φαγητό, τη θέρμανση ή τα φάρμακα (αν κάποιος είναι άρρωστος).

Ο σοφός λαός λέει πως η καθαριότητα είναι η μισή αρχοντιά. Και φυσικά εννοούμε την καθαριότητα του γραφείου σας, το οποίο είναι πιο μικρό απ’ ότι πρέπει. Η διαχείρισή του χώρου αρχικά είναι αρκετά εύκολη, αλλά με την πάροδο των ημερών και με την αλλαγή στους κανονισμούς -οι οποίοι απαιτούν περισσότερα έγγραφα- η διαχείριση του χώρου αυτού θα αρχίζει να δυσκολεύει. Για να επιτύχετε σαν επιθεωρητής, θα πρέπει πρώτα να ξέρετε τον χώρο αυτό με κλειστά μάτια και να κάνετε καλή χρήση του. Αυτό σημαίνει ότι θα εξυπηρετείτε πιο γρήγορα τους ανθρώπους και θα μπαίνουν στην τσέπη σας στο τέλος της μέρας περισσότερα credits. Επίσης πρέπει να είστε προσεκτικοί, διότι στα δύο πρώτα λάθη θα λάβετε αναφορές, αλλά από το τρίτο και έπειτα θα έχετε κράτηση μισθού για κάθε γραφειοκρατικό λάθος που θα κάνετε.

Για να χρησιμοποιήσετε τις σφραγίδες ή το scanner ή οτιδήποτε χρειαστεί στην εκάστοτε περίπτωση πρέπει να ξέρετε του που, το πώς και το γιατί. Αυτό είναι που λείπει από το Papers, Please. Το Tutorial. Στην αρχή θα σας φανεί άχρηστο, αλλά στη συνέχεια που θα χρειαστεί να κάνετε περίεργες συσχετίσεις μεταξύ ατόμων, ονομάτων, δαχτυλικών αποτυπωμάτων και λοιπά, θα το χρειαστείτε και ίσως να τα βρείτε σκούρα, συνεπώς μπορείτε να μας ρωτήσετε στο forum του GameWorld.gr και συγκεκριμένα στο topic που αναφέρεται στην αρχή του review, για τυχόν θέματα που θα αντιμετωπίσετε.

20 Shades of the Inspector
Η ιστορία του πρωταγωνιστή ξετυλίγεται σε 1 έως και 32 μέρες και αυτό εξαρτάται από τις επιλογές που θα κάνετε κατά την διάρκεια αυτών των ημερών. Όπως είναι λογικό, τα διαφορετικά endings που μπορείτε να επιτύχετε είναι σαφώς περισσότερα από ένα. Για την ακρίβεια, δεν είναι ούτε ένα, ούτε δυο, αλλά 20 διαφορετικά φινάλε, μερικά εκ των οποίων αποτελούν παραλλαγές άλλων.

Το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε endings δίνει μεγάλο ενδιαφέρον στο Papers, Please και του προσδίδει στον χρόνο που απαιτείται για να ολοκληρωθεί. Όμως, αφού υπάρχουν πολλαπλές εναλλακτικές δίοδοι, σημαίνει ότι πρέπει να ακολουθήσετε την ίδια ρουτίνα πολλές φορές για ξεκλειδώσετε διαφορετικά endings και αυτό πιθανότατα θα απομακρύνει πολλούς gamers, μιας και δικαιολογημένα θα θεωρήσουν ότι είναι χάσιμο χρόνου. Για το βασικό ending που λήγει στις 32 μέρες απαιτούνται 4 ώρες gameplay. Αν αναλογιστείτε ότι υπάρχουν άλλα 19 endings, τότε θα καταλάβετε ότι το Papers, Please έχει ξεπεράσει κατά μία έννοια τα κλισέ των περισσότερων indie παιχνιδιών περί μικρής διάρκειας.

Αυτό που καταφέρνει σε άριστο βαθμό το Papers, Please είναι να αποδώσει την ατμόσφαιρα που βιώνουν οι σεναριοφύλακες και που –για να είμαστε ειλικρινείς- δεν απαιτεί ιδιαίτερα υψηλό μπάτζετ για να αποδοθεί σε ένα video game, συνεπώς το εγχείρημα επιτυγχάνει τον στόχο του.

Τα σχόλια των μεταναστών πριν τον έλεγχο, που μπορεί να περιέχουν είτε ειλικρίνεια, είτε μπλόφα, οι κάρτες από strip clubs που σας δίνουν οι γυναίκες (είτ για διαφήμιση, είτε για να σας δελεάσουν) και οι ανταλλαγές πυροβολισμών μεταξύ των αλλοδαπών που θέλουν να εισέλθουν παράνομα και των στρατιωτών, αποδίδουν μια μικρή δόση από την αλήθεια που κρύβεται εκεί έξω. Ο κόσμος κάνει τα πάντα για την επιβίωση κι εσείς στέκεστε εκεί, άλλοτε αμέρημνος κι άλλοτε έχοντας ενεργό ρόλο στην όλη διαδικασία, ζώντας παράλληλα την καθημερινή απελπισία των συνανθρώπων σας για ένα καλύτερο αύριο.

Endless Mode
Θέλετε να χτυπάτε απλά σφραγίδες χωρίς να βιώνετε την κανονική ζωή του μέσου Arstotzkaνού επιθεωρητή; Θέλατε να δουλέψετε δηλαδή στο ΙΚΑ ή στην εφορία και δεν είχατε ποτέ μέσο; Εδώ είναι η ευκαιρία σας λοιπόν. Το Endless Mode είναι η δεύτερη επιλογή στο κεντρικό μενού και εκεί πραγματικά…θα σιχαθείτε να χτυπάτε σφραγίδες! Το Endless Mode δεν είναι διαθέσιμο εξ’ αρχής και πρέπει να επιτύχετε κάποιο συγκεκριμένο ending για να λάβετε τον κωδικό, κάτι το οποίο μπορεί να σας πάρει αρκετό καιρό. Δεν παύει όμως να είναι μια απολαυστική νότα και να σας «κρατήσει» ακόμη και αν τερματίσετε όλα τα endings. Όχι όμως για πάρα πολύ, αφού δεν υπάρχει τίποτα στο Endless Mode που σπάει την μονοτονία, με αποτέλεσμα στην πρώτη μισή ώρα να το βαρεθείτε και να πατήσετε το exit.

Το Endless Mode αποτελείται από τρία επιμέρους modes. Το Timed, το Perfection και το Endurance. Για κάθε mode από αυτά θα πρέπει να θέσετε ποια ομάδα εγγράφων θα έχουν οι μετανάστες. Στο Timed Mode, έχετε 10 λεπτά για να ελέγξετε όσα περισσότερα άτομα μπορείτε. Για κάθε άτομο που ελέγχετε σωστά παίρνετε 1 πόντο, για κάθε άτομο που τίθεται υπό κράτηση παίρνετε 1 πόντο και 5 δευτερόλεπτα bonus, ενώ για κάθε λάθος σας χάνετε 30 δευτερόλεπτα απ τον χρόνο σας. Στο Perfection Mode κερδίζετε 10 πόντους για κάθε άτομο που ελέγχετε σωστά το πρώτο λεπτό, ενώ κερδίζετε έναν πόντο λιγότερο για κάθε λεπτό που περνάει. Για κάθε άτομο που τίθεται υπό κράτηση κερδίζετε 1 πόντο, ενώ κάνοντας λάθος χάνετε. Τέλος, στο Endurance Mode, παίζετε μέχρι οι πόντοι σας να πέσουν κάτω από το μηδέν. Για κάθε μετανάστη που ελέγχετε σωστά κερδίζετε 1 πόντο, ενώ για κάθε έναν που τίθεται υπό κράτηση 2 πόντους. Τα λάθη εδώ κοστίζουν. Οι βαθμοί ποινής είναι (-5) x n (όπου n, ο αριθμός αναφορών που έχετε δεχτεί).

Ένα δυστοπικό θρίλερ με Pixel
Προτού μιλήσουμε για τα γραφικά και το περιβάλλον του παιχνιδιού, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι είναι μια indie κυκλοφορία και δεν κρύβεται από πίσω του μια μεγάλη εταιρία, παρά μόνο ο Lucas Pope. Εκ πρώτης όψεως τα γραφικά φαίνονται πρόχειρα και βιαστικά και αυτό διότι είναι. Θα μπορούσε να δοθεί περισσότερη προσπάθεια στον σχεδιασμό των ατόμων και των γραφικών γενικότερα. Όμως όταν θα συνηθίσετε σε αυτό το περιβάλλον, θα διαπιστώσετε ότι ο λιτός σχεδιασμός επαρκεί ώστε να σας βάλει στο κλίμα μιας δυστοπικής χώρας.


Οι χαρακτήρες αποτελούνται από λίγα pixel, τα οποία όμως είναι ευδιάκριτα και δίνουν την εντύπωση ότι οι περισσότεροι είναι όντως πρόσφυγες ή μετανάστες. Στο paused menu, θα βρείτε και την επιλογή nudity. Με αυτήν μπορείτε να δείτε γυμνούς τους μετανάστες όταν τους υποβάλλετε να scanαριστούν αν τυχόν κουβαλάνε όπλα ή παράνομα αντικείμενα. Τα διαβατήρια και τα απαραίτητα έγγραφα είναι πολύ προσεκτικά δημιουργημένα όσων αφορά τις πληροφορίες και θα δυσκολευτείτε αρκετά να βρείτε τα πλαστά (εκτός του Jorji).

Όσον αφορά την όψη των συνόρων στο πάνω μέρος της οθόνης, είναι πρόχειρη και ουσιαστικά δεν προβάλει κάτι το αξιοσέβαστο εκτός και αν συμβεί κάποια τρομοκρατική επίθεση. Το πρώτο πράγμα που θα σας τραβήξει την προσοχή είναι η ουρά από τα άτομα τα οποία περιμένουν να έρθει η σειρά τους για να περάσουν στην Arstotzka, αλλά και το πόσο όμορφα φαίνονται οι εκρήξεις στις τρομοκρατικές επιθέσεις. Τέλος, πρέπει να αποδοθεί φόρος τιμής στις υπέροχες σφραγίδες, οι οποίες είναι άκρως απολαυστικές αφού άλλωστε αποτελούν το κύριο εργαλείο σας, ως επιθεωρητής.

Ήχος
Το κομμάτι του ήχου είναι επίσης ένα σημείο που θα χρειαζόταν λίγη παραπάνω φροντίδα. Μπορεί ο αέρας και τα απειροελάχιστα ηχητικά εφέ να ταιριάζουν με το δυστοπικό περιβάλλον των συνόρων της Arstotzka, όμως είναι τα μόνα αξιοσημείωτα στοιχεία που θα συναντήσετε. Η βαριά κι υποτονική μουσική που παίζει στο υπόβαθρο και το “Next” (στη συγκεκριμένη εικονική γλώσσα) που ακούγεται από το μεγάφωνο θα σας μείνουν χαραγμένα, αλλά η έλλειψη voice acting στους μετανάστες είναι εμφανής. Αν ασχοληθείτε με το παιχνίδι περιστασιακά, η μουσική θα σας βάλει για τα καλά μέσα στο κλίμα του παιχνιδιού, αλλά αν παίζετε για πολύ ώρα, το πιο πιθανό είναι να σας φέρει πονοκέφαλο

Τα χαρτιά σας, παρακαλώ
Ο Lucas Pope κατάφερε να ολοκληρώσει το δημιούργημά του μέσα σε εννέα μήνες έναντι έξι που είχε αρχικά προγραμματίσει. Το Papers, Please, είτε θα το αγαπήσετε, είτε θα το μισήσετε απ’ την πρώτη στιγμή και αυτό συνεπάγεται σε ένθερμους υποστηρικτές και δυσφημιστές. Μπορεί να μην δοκιμάζει την δημιουργικότητά σας, να μην έχει γραφικά ανάλογα του 2014, ο ήχος να είναι επιεικώς κακός και το gameplay να έχει τα προβλήματά του, αλλά σίγουρα έχει ένα όμορφο σενάριο και θα σας προσφέρει ηθικά διλήμματα. Η τιμή του ανέρχεται στα 9 ευρώ και πωλείται αποκλειστικά μέσω Steam.

Θετικά:
- Αν σας αρέσει το concept θα το βρείτε άκρως εθιστικό
- Το δυστοπικό περιβάλλον
- Ηθικά διλλήματα
- To βαθύτερο νόημα του σεναρίου
- Πολλά endings

Αρνητικά:
- Μονότονος ήχος
- Τα γραφικά μπορεί να απογοητεύσουν κάποιους
- Έλλειψη tutorial
- Από απολαυστικό γίνεται κουραστικό

Βαθμολογία
Γραφικά: 5
Ήχος: 4
Gameplay: 8.5
Αντοχή: 8
Γενικά: 7

Μέτριο με κανονικά κριτήρια, πολύ καλό με indie!

Κωνσταντίνος Κορτζής