Telling Lies

Σεξ, ψέμματα και ένα τσούρμο βιντεοταινίες.

Ο Sam Barlow έδειξε την κλίση αλλά και τις καινοτόμες ιδέες του από το Aisle, τον πρώτο τίτλο που έφερε την υπογραφή του και χρονολογείται το 1999. Μια εικοσαετία αργότερα, ο (Serious) Sam έχει στερεώσει την φήμη του στην gaming βιομηχανία με τις ιστορίες που συνέθεσε για την σειρά των Silent Hill και το Her Story που παρουσιάσαμε το 2015. Η στροφή του προς τις διαδραστικές ταινίες μετά τα Silent Hill ήταν μια κίνηση υψηλού ρίσκου εκ μέρους του η οποία, ευτυχώς για εμάς που λατρεύουμε τις ιστορίες σε κάθε μορφή, πέτυχε με το παραπάνω.

Η επιτυχία του Her Story παρείχε τα μέσα στον Barlow για να συνεχίσει την τροχιά του προς την ανάσταση των FMV games με το φετινό Telling Lies. Αυτή την φορά ο Barlow δεν το παίζει μοναχικός καουμπόι αλλά περιστοιχίζεται από ένα εξαιρετικό καστ, μια πανέξυπνη σεναριογράφο, μια μικρή αλλά έμπειρη εταιρεία ανάπτυξης εκ Βρετανίας και την διανεμητική ισχύ της Annapurna Interactive (Flower).

Ο παράδεισος του ηδονοβλεψία
Η έναρξη του Telling Lies μας δείχνει μια όμορφη κοπέλα να μπαίνει στο σπίτι της και να αποκτά πρόσβαση σε φορητό υπολογιστή με φορτωμένο ένα πρόγραμμα της NSA, της ισχυρότερης υπηρεσίας πληροφοριών των ΗΠΑ μαζί με την CIA. Το πρόγραμμα ονομάζεται RETINA και χαρίζει στον χρήστη του άμεση πρόσβαση σε ένα τεράστιο αριθμό βίντεο από κινητά, κάμερες του δρόμου, webcam και όλα τα είδη κάμερας που μπορούν να καταγράψουν οπτικοακουστικό υλικό. Στα χέρια ενός κακόβουλου ατόμου, το RETINA είναι ένα πανίσχυρο εργαλείο που του επιτρέπει να εισχωρεί ατιμωρητί στις προσωπικές στιγμές οποιουδήποτε ανθρώπου γουστάρει.

Τα ερωτηματικά κάνουν παρέλαση πάνω από το κεφάλι μας σαν να είμαστε ο Riddler, ο γνώριμος εχθρός του Batman. Η κάτοχος του laptop είναι εγκληματίας ή ανήκει στην υπηρεσία του νόμου και της τάξης; Τι ψάχνει μέσα στον υπολογιστή και γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει η αναζήτησή της; Οι πιο παρατηρητικοί μεταξύ μας εντόπισαν το όνομα της γυναίκας από μια αστραπιαία λεπτομέρεια αλλά τα ονόματα δεν μας λένε τίποτα, μόνο οι πράξεις. Γνωρίζοντας το Her Story στοιχηματίζουμε αμέσως ότι το αρχειακό υλικό σχετίζεται με κάποιο έγκλημα που οφείλουμε να διαλευκάνουμε, χειριζόμενοι το RETINA. Η υποψία ότι η ηρωίδα μας είναι κάτι αντίστοιχο της Susan Fletcher που πρωταγωνίστησε στο πρώτο βιβλίο του Dan Brown, δηλαδή “αστέρι” των μυστικών υπηρεσιών της Αμερικής, μας σπρώχνει στην επεξεργασία του πλούσιου υλικού.

Μεταπηδώντας από βίντεο σε βίντεο, καταλαβαίνουμε ότι οι πρωταγωνιστές του δράματος είναι τέσσερις χαρακτήρες, ένας άντρας και τρεις γυναίκες. Όλα είναι θολά τα πρώτα λεπτά της αναζήτησης, δεν ξέρουμε πως σχετίζονται μεταξύ τους οι χαρακτήρες, γιατί συμπεριφέρονται όπως συμπεριφέρονται, που θα μας οδηγήσουν με τα καμώματά τους. Μια φωνή στο κεφάλι μας αρχίζει σιγά σιγά να ψιθυρίζει ενοχοποιητικά στοιχεία για κάποιον ανάμεσά τους. Ο καρδιακός ρυθμός εκτινάσσεται στα ύψη μόλις πέφτουμε πάνω στο βίντεο που επιβεβαιώνει τις υποψίες μας. Από το σημείο αυτό και μετά, η αναζήτηση στοχεύει στην σύνθεση της πλήρους εικόνας γιατί το μυαλό μας απεχθάνεται το χάος.

Ο πυρήνας του Telling Lies είναι οι ηθοποιοί και οι φανταστικές ερμηνείες τους. Όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, με πρωτοστάτες την πρωταγωνιστική τετράδα, αποδίδουν μια ευρύτατη συναισθηματική γκάμα σε κάθε συνομιλία. Από τις κινήσεις και τις εκφράσεις των προσώπων τους καταλαβαίνουμε συνήθως σε ποιόν απευθύνονται, διακρίνουμε τον συναισθηματικό πόλεμο που μαίνεται στην ψυχή τους και σύντομα, μας γίνονται οικείοι. Αρχικά θαυμάζουμε το υποκριτικό ταλέντο του Logan Marshall-Green, γνωστού μας από το cult film Upgrade. Την πρώτη φορά που τον αντικρίσαμε εκπλαγήκαμε ευχάριστα γιατί νομίζαμε ότι o Tom Hardy (Vevom, Mad Max: Fury Road, The Dark Knight Rises) μεταπήδησε στην αγαπημένη μας κουλτούρα του gaming. Ο Marshall-Green μοιάζει με κλώνο του Hardy, ουδεμία συγγένεια έχει μαζί του αλλά, προς μεγάλη μας ευχαρίστηση, παρουσιάζει ομοιότητες και στο υποκριτικό ταλέντο.

Η Kerry Bishé (Argo) είναι σκέτη απόλαυση στις ευτυχισμένες στιγμές και στις σπαραχτικές λογομαχίες με τον άντρα της, αγωνιζόμενη να αποδεχθεί μια αρρωστημένη πραγματικότητα. Η Alexandra Shipp (X-Men: Apocalypse, Dark Phoenix) υπόκειται σε τρομακτική συναισθηματική μεταμόρφωση μπροστά στα μάτια μας και αποσπά συμπάθεια και κατανόησή. Η Angela Sarafyan (Westworld) μας θαμπώνει με την ομορφιά της μέχρι να πούμε κύμινο και παραδίδει την πιο σκοτεινή ερμηνεία της ιστορίας, πρόκειται κυριολεκτικά για “μοιραία γυναίκα¨. Οι δορυφορικοί χαρακτήρες έχουν περιορισμένη σκηνική παρουσία και δεν αναπτύσσονται όσο θα έπρεπε, ειδικά δύο με τρία πρόσωπα τα οποία διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στα γεγονότα.

O Sam Barlow εδραιώνει εδώ την φήμη του ταλαντούχου αφηγητή, του ανθρώπου που ξέρει να ψυχολογεί χαρακτήρες και να συνθέτει ενδιαφέρουσες καταστάσεις.

Τα θετικά συναισθήματα σπανίως “επισκέπτονται” τον οργανισμό μας ενόσω τοποθετούμε στην σωστή σειρά τα διάσπαρτα κομμάτια του τεράστιου αφηγηματικού παζλ που λέγεται Telling Lies. Οι σκηνές με την μικρούλα είναι γλυκές σαν τούρτα γενεθλίων. Στα ελάχιστα ευτυχισμένα στιγμιότυπα όπου δύο από τις πρωταγωνίστριες εκπέμπουν χαρά και τρυφερότητα, η ευτυχία τους αποδείχθηκε μεταδοτική. Η καλλονή Angela Sarafyan είναι ένα φυσικό διεγερτικό που δρα αυτόματα σχεδόν σε κάθε εμφάνισή της στην οθόνη. Τα ευχάριστα διαλείμματα σκεπάζονται κάτω από ένα βουνό ψεμμάτων, προδοσιών, διπλοπροσωπιών και καταστροφικών προσωπικών αποφάσεων. Οι συμπάθειες που μπορεί να δείξουμε απέναντι σε κάποιον από την πρωταγωνιστική τετράδα αλλάζουν πολύ γρήγορα μόλις ξετρυπώσουμε τους σκελετούς που κρύβει στην ντουλάπα του. Την μεγαλύτερη συμπάθεια νοιώσαμε για τους χαρακτήρες των Alexandra Shipp και Kerry Bishe. Τα σκοτεινά μυστικά τους δεν άρκεσαν για να τις αντιπαθήσουμε.

Η ξεφτίλα έχει πρόσωπο
Στον αντίποδα, αντιπαθήσαμε βαθιά τους χαρακτήρες των Angela Sarafyan και Logan Marshall – Green. Κρίναμε τον χαρακτήρα του δεύτερου ως ένα αξιοθρήνητο αρσενικό που δεν ξέρει τι του γίνεται, αδύναμο, ανόητο, χωρίς υπερηφάνεια, χωρίς λογική και με χαοτικά συναισθήματα. Βλέποντας την ιστορία του από την αρχή μέχρι το τέλος στοιχηματίσαμε ότι, στην θέση του, θα νοιώθαμε σαν τον Αδάμ μετά την πτώση από τον παράδεισο. Την ηρωίδα της Angela την βάλαμε αυτόματα στην μαύρη λίστα μας όταν διαπιστώσαμε (άμεσα δηλαδή) το επάγγελμά της. Το “επάγγελμα του μοντέλου σε μετάδοση web κάμερας” είναι ένα σύμπτωμα της μοναχικής και πολύ προβληματικής εποχής στην οποία ζούμε.

Προβληματικά θηλυκά ή αρσενικά που δεν έχουν καμία δεξιότητα, κανένα ταλέντο πλην της εμφάνισής τους, δίνουν δημόσιες και ιδιωτικές παραστάσεις σε προβληματικά θηλυκά ή αρσενικά που αδυνατούν να δημιουργήσουν σοβαρές διαπροσωπικές σχέσεις. Πουλάνε φούμαρα, ερωτικές φαντασιώσεις σε κακομοίρηδες (κυρίως) και κακομοίρες που τους “χρυσώνουν” αγοράζοντας δώρα και μοιράζοντας γενναία φιλοδωρήματα. Είμαστε σε θέση να δείξουμε κατανόηση σε πολύ μοναχικά άτομα λόγω προβλημάτων υγείας κ.τ.λ. αλλά για άτομα με την εμφάνιση και το status του ήρωα που υποδύεται ο Logan Marshall – Green αρκούμαστε να εναποθέσουμε όλη την παραγωγή σάλιου του στόματος μας στα μούτρα του, δηλαδή πολλές... ροχάλες.

Η εξοικείωση με το Her Story συνέβαλλε τρομακτικά στην γρήγορη κατανόηση του gameplay και στην απρόσκοπτη πρόοδο μας. Για όσους εισέρχονται για πρώτη φορά στην καινοτόμα προσέγγιση του Barlow στα FMV games, τα πάντα φαντάζουν λίγο μπερδεμένα. Το μενού του υπολογιστή μας έχει πασιέντζες, αρχεία που εξηγούν την χρήση του RETINA, κάδο ανακύκλωσης με λιγοστά αλλά ενδιαφέροντα αρχεία μέσα, σημειωματάριο και το σημαντικότερο εργαλείο όλων, την αχανή βάση δεδομένων. Με την ανακάλυψή της, το gameplay του Telling Lies γίνεται αυτόματα αναγνωρίσιμο από όλους τους χρήστες του διαδικτύου. Η database χωρίζεται σε τρία μέρη, στο search, στα bookmarks και στο history, συνηθισμένα εργαλεία όλων των browsers που χρησιμοποιούμε ολημερίς. Στο πρώτο μέρος θα περάσουμε τον περισσότερο χρόνο, πληκτρολογώντας λέξεις – κλειδιά που θα φέρουν στην επιφάνεια τα βίντεο, ξετυλίγοντας αργά αλλά σταθερά το τεράστιο παζλ.

“Τι κόλπο είναι πάλι ετούτο” σκεφτήκαμε βλέποντας την μηχανή αναζήτησης του RETINA να μας εμφανίζει μόνο πέντε αποτελέσματα όταν γράφουμε το όνομα ενός χαρακτήρα στο search. “Γιατί το διαβολομηχάνημα δεν παρουσιάζει τα πάντα αφού η λέξη εμπεριέχεται σε δεκάδες βίντεο, όπως μας πληροφορεί;”. Η ερώτηση ήταν ρητορική φυσικά διότι γνωρίζουμε καλά τον λόγο και συμφωνούμε με αυτόν. Με πάνω από 150 βίντεο προς ξεψάχνισμα (γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό αλλά δεν κάνουμε spoilers), το game θα διαρκούσε μισή ώρα αν μας πέταγε όλα τα βίντεο που λένε hey, how, why, το όνομα ενός χαρακτήρα και άλλες πολυχρησιμοποιημένες λέξεις. Ο περιορισμός βάζει τα μυαλά μας να δουλέψουν υπερωρίες, παρατηρώντας προσεκτικά κάθε διάλογο ώστε να καταλάβουμε τι μπορεί να λέει ο άλλος συνομιλητής από τα συμφραζόμενα.

Η “φωσκολική” τακτική της επανάληψης της ίδιας ατάκας σαν να παίζουν λεκτικό πινγκ πονγκ οι ηθοποιοί, αξιοποιείται ελάχιστες φορές και μας οδηγεί πανεύκολα στο έτερον ήμισυ του βίντεο που παρακολουθούμε. Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις υπάρχει το σημειωματάριο, τα bookmarks και το history. Το ενσωματωμένο σημειωματάριο αποδείχτηκε γρήγορα ένα αποτυχημένο game mechanic. Για να σημειώσουμε μια παρατήρηση θα έπρεπε να έχουμε πρόσβαση σε αυτό παράλληλα με το βίντεο που παίζει. Αντί αυτού, κλείνουμε το βίντεο, καταγράφουμε τα σχόλιά μας, το ανοίγουμε πάλι και το πάμε στο σημείο που βρισκόμασταν με fast forward ή rewind. Είναι προτιμότερο να έχουμε ένα χάρτινο σημειωματάριο δίπλα μας ή ένα doc. αρχείο για να μορφοποιούμε λεκτικά την διάσπαρτη αφήγηση.

Ποιος έκανε τι, που, πότε και γιατί
Η ιστορία του Telling Lies είναι σαν ένα αφηγηματικό τζάμι που έσπασε σε χίλια κομμάτια τα οποία πρέπει να βρούμε και να ταιριάξουμε μεταξύ τους. Το πρώτο μας όπλο είναι το search και οι λέξεις που τοποθετούμε εκεί. Η ανεύρεση σημαντικών λέξεων και ολόκληρων προτάσεων είναι ευκολότερη χάρη στους ενσωματωμένους υπότιτλους που διαθέτει κάθε βίντεο. Όχι μόνο δεν χάνουμε λέξη από τα λεγόμενα των ηθοποιών, αρπάζουμε και λέξεις ή ολόκληρες προτάσεις με τον κέρσορα και αρχίζουμε άμεσα νέα αναζήτηση πάνω σε αυτές. Τα εικονίδια των βίντεο που ανακαλύψαμε με το search μας παρακαλούν να τα πιέσουμε. Θεωρούμε σοβαρό λάθος την αδυναμία μας να επαναφέρουμε ένα βίντεο στην αρχή αυτόματα, χωρίς χρονοβόρα μπρος – πίσω. Η αναζήτηση μιας λέξης μας μεταφέρει στο χρονικό σημείο του βίντεο όπου εκφέρεται. Αν ο χαρακτήρας την λέει λίγο πριν τελειώσει, πρέπει να γυρίσουμε πίσω οκτώ και εννιά λεπτά βίντεο για να το δούμε από την αρχή.

Τα bookmarks είναι η λειτουργία που μας επέτρεψε να συνθέσουμε το οπτικοακουστικό παζλ χωρίς να καταφύγουμε σε σημειωματάριο. Εύκολα αντιλαμβανόμαστε ποιες λέξεις έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τις υπόλοιπες οπότε σημαδεύουμε αυτόματα το βίντεο που τις περιέχει. Στην συνέχεια το εξετάζουμε προσεκτικά, αντλούμε τις λέξεις σαν πολύτιμους λίθους και τις τοποθετούμε στο search, οδηγούμενοι σε περισσότερα βίντεο. Για ένα πεντάωρο περίπου, νοιώθαμε σαν “χρυσοθήρες” πληροφοριών που έπεσαν σε οπτικοακουστικό χρυσωρυχείο και το αδειάζουν γοργά από το περιεχόμενό του. Στην συνέχεια, η ταχύτητα εξόρυξης συναρπαστικών βίντεο μειώθηκε δραματικά. Οι περισσότερες αναζητήσεις μας εμφάνιζαν ένα, άντε το πολύ δύο βίντεο που δεν φέρουν το σύμβολο του ματιού, το οποίο δείχνει ότι τα έχουμε δει.

Γύρω στο εξάωρο και μετά από άφθονες συγκλονιστικές αποκαλύψεις και ιδιωτικές στιγμές, η αναζήτηση αρχίζει να μπουσουλάει και ο ρυθμός του game, μαζί με την παρεχόμενη απόλαυση, πέφτει κατακόρυφα. Το history γεμίζει αργά αλλά σταθερά με το σύνολο των βίντεο και των αναζητήσεων που έχουμε κάνει. Είναι μια λίστα όπου καταγράφονται όλες μας οι ενέργειες ώστε να μην επαναλαμβάνουμε τις ίδιες αναζητήσεις. Δεν το επισκεπτόμαστε συχνά αλλά, όταν αυτό συμβαίνει, μας βοηθά να ξεκολλήσουμε από το “ανιχνευτικό μπλοκάρισμα” που βιώνουμε.

Τι κοιτάς σαν χάνος, ρε;
To Her Story ήταν “one woman show”, υπόθεση μιας εξαιρετικά ταλαντούχας ηθοποιού που παρουσιαζόταν σε δυόμιση εκατοντάδες αρχείων βίντεο, συνθέτοντας την συγκλονιστική ιστορία της. Στο Telling Lies ο Barlow και οι συνεργάτες του ανέβασαν αισθητά τον πήχη αναφορικά με τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στο δράμα και την συνολική διάρκεια του αρχειακού υλικού. Καταφέραμε να ξεκλειδώσουμε το σύνολο των βίντεο διαπιστώνοντας πως είναι αρκετά λιγότερα σε αριθμό από τα αντίστοιχα του Her Story αλλά πολλά μεταξύ τους πλησιάζουν το δεκάλεπτο. Το γεγονός αυτό είναι καλό και κακό, ανάλογα με το βίντεο. Κάποιοι μπορεί να δυσανασχετήσουν παρακολουθώντας έναν από τους χαρακτήρες να χαζεύει με απλανές βλέμμα την οθόνη ή να κινείται σαν νευρόσπαστο χωρίς να χρησιμοποιεί το χάρισμα της ομιλίας.

Τα ερευνητικά μυαλά ανάμεσά μας θα συγκρατήσουν τα νεύρα και την αρνητική ταμπέλα που ετοιμάζονται να κολλήσουν στο βίντεο, περιμένοντας να ανακαλύψουν το άλλο μισό της συνομιλίας για να εξάγουν συμπεράσματα. Ο Barlow εσκεμμένα παρέλειψε να προσθέσει έναν database tracker ή κάποιο αντίστοιχο μηχανισμό ο οποίος θα ομαδοποιήσει εύκολα τα βίντεο για να γνωρίζουμε τον αριθμό και την σειρά τους. Μας αναγκάζει να στύψουμε το μυαλό μας σαν λεμόνι για να τα καταφέρουμε. Μας ωθεί να κατηγοριοποιήσουμε τις συνομιλίες με tags βάση της ώρας, της μέρας και των ατόμων που μιλούν. Με μπόλικο μόχθο και σκέψη μπορούμε να φτιάξουμε ένα βιώσιμο χρονικό της ιστορίας και να το παρακολουθήσουμε από την αρχή έως το τέλος του.

Μετά από πεντέμισι in game ώρες, η γυναίκα που χειρίζεται τον υπολογιστή ετοιμάζεται να σπρώξει το συσσωρευμένο υλικό προς δημοσιοποίηση. Αν πάμε με τα “νερά” της, το game τελειώνει και βλέπουμε ένα από τα λιγοστά εναλλακτικά φινάλε (το ποιο θα παρουσιαστεί εξαρτάται από τον χαρακτήρα που φιλοξενούν τα περισσότερα βίντεο που ανακαλύψαμε). Αν θέλουμε μπορούμε να αγνοήσουμε την αποστολή του υλικού και να συνεχίσουμε το ψάξιμο. Δεν συνίσταται διότι το report που εμφανίζεται στο κεντρικό μενού μας ενημερώνει για το ποσοστό των βίντεο που ανακαλύψαμε επί του συνολικού αριθμού τους. Υπολογίζοντας τον αριθμό αυτό, εισερχόμαστε από το ίδιο σημείο στην αναζήτηση και σκαλίζουμε την search engine έως ότου εμφανίσει τα πάντα.

Οποιαδήποτε κριτική πάνω στον τεχνικό τομέα μόνο σε άσκοπη φλυαρία μπορεί να μας οδηγήσει. Τα βίντεο είναι απολαυστικά στην DVD ποιότητά τους, τα σκηνικά έχουν την απαιτούμενη ποικιλία και την σημασία τους, οι κάμερες καδράρουν την δράση ανάλογα με την θέση τους ως προς τον χρήστη. Η μουσική επένδυση μας ιντριγκάρει από το πρώτο κιόλας λεπτό. Παρακολουθώντας τις κινήσεις της γυναίκας και ακούγοντας την μουσική σχηματίζουμε στο μυαλό μας την εικόνα ενός καρτουνίστικου ήρωα που πατάει στα νύχια του και ετοιμάζεται να κάνει... μπαμπεσιά. Έκαστος της βασικής τετράδας έχει το προσωπικό του μουσικό θέμα και η ταλαντούχα ορχήστρα που διευθύνεται από την συνθέτρια Nainita Desai χαρίζει στην ιστορία την ατμόσφαιρα ενός κλασικού θρίλερ.

Ήταν περίπλοκο αλλά το λύσαμε
Στον σύγχρονο κόσμο, η αναζήτηση των παραδοσιακών αποτυπωμάτων έχει υπερκεραστεί από την ανίχνευση των ηλεκτρονικών αποτυπωμάτων που αφήνουμε δεξιά και αριστερά με τις συσκευές και τις κάρτες μας. Ο Sam Barlow το γνωρίζει καλά αυτό και φροντίζει ώστε όλοι οι παράμετροι των δημιουργιών του να μας το υπενθυμίζουν.

Παράλληλα, ως εξαιρετικός σχεδιαστής, ξέρει πόσο εθιστικό είναι το browsing στον παγκόσμιο ιστό και άρα, τον ακατανίκητο μαγνητισμό που ασκεί σαν game mechanic. Το Telling Lies είναι μια σοβαρή αναβάθμιση όλων των χαρακτηριστικών που μας άρεσαν στο Her Story και μια υπόσχεση για το λαμπρό μέλλον των FMVs. Είναι μικρό σε διάρκεια αλλά συμπαγές σε δράμα και ερμηνείες, αποτελώντας μια εξαιρετική κατάθεση για το χαρτζιλίκι μας.

Θετικά:
- Δραματική ιστορία που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον και μας φορτίζει συναισθηματικά
- Εθιστικά game mechanics που απαιτούν σκέψη και ενεργό συμμετοχή
- Πρωτοκλασάτες ερμηνείες από το πρωταγωνιστικό καστ

Αρνητικά:
- Άχρηστο in game σημειωματάριο
- Τα βίντεο δεν πάνε απευθείας στην αρχή τους
- Σε προχωρημένο στάδιο, η αναζήτηση γίνεται βασανιστική
- Λιγοστοί δευτεραγωνιστές ήθελαν συχνότερη σκηνική παρουσία

Βαθμολογία
Γραφικά: 7
Ήχος: 7
Gameplay: 8
Σενάριο: 8
Αντοχή: 6
Γενικά: 8

Μια καθαρτική και πολύ συναρπαστική ιστορία που κερδίζει την προσοχή μας.

Γιάννης Μοσχονάς