Samorost 3

Οι παραμυθένιες περιπέτειες ενός χαριτωμένου νάνου. 

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω το παρόν review κάπως ανορθόδοξα, παραφράζοντας τα λόγια του Αμερικανού ποιητή Walt Whitman: “Η τέχνη της τέχνης και το μεγαλείο της έκφρασης βρίσκονται στην απλότητα”. Τα games καθ' όλη την σύντομη ιστορία ύπαρξής τους έχουν βρεθεί αντικείμενο συζήτησης για το κατά πόσο αποτελούν “τέχνη” ή απλά ευτελή διασκέδαση.

Όπου και αν στέκεστε στην συζήτηση αυτή -ή ακόμα και αν πιστεύετε ότι η συγκεκριμένη συζήτηση είναι άνευ ουσίας- οφείλουμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι πολλοί ταλαντούχοι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει το μέσο του gaming για να κάνουν κάτι παραπάνω από το να δημιουργήσουν αυτό που με μια πρώτη εξωτερική ματιά φαίνεται σαν μια παιδιάστικη ασχολία, μια σπατάλη χρόνου. Ταλαντούχοι developers έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν συναρπαστικές ιστορίες και χαρακτήρες, εμπειρίες αξεπέραστης ομορφιάς ή ακόμη και να μελετήσουν την ανθρώπινη κατάσταση με τρόπο άμεσο και γλαφυρό. Ακόμα και αν η ιερή ταμπέλα της “Τέχνης” αρνείται να κολλήσει στο μέτωπο του gaming λοιπόν, αδιαμφισβήτητα ένα παιχνίδι αποτελεί μέσο έκφρασης και έμπνευσης.

Κάπου μέσα σε αυτήν την αναμπουμπούλα ασήμαντων σημασιολογικών θεωρήσεων ξεφυτρώνουν κάποια games σαν το Samorost 3 για να αποδείξουν de facto τον καλλιτεχνικό και εκφραστικό πλούτο που διαθέτει το gaming. Χωρίς να καταφεύγουν στην εύκολη οδό της αντιγραφής, χρησιμοποιούν τις δυνάμεις που φέρει εν γένει το μέσο λόγω οπτικοακουστικότητας και διαδραστικότητας για να δημιουργήσουν κάτι όμορφο και καλλιτεχνικό. Το Samorost 3 κάνει ακριβώς αυτό και παραπάνω. Αγκαλιάζει την ιδέα του με αγνή δημιουργική απλότητα και φτιάχνει έναν κόσμο απαράμιλλης ομορφιάς στον οποίον τοποθετεί το Adventure gameplay του και στον οποίον σας επιτρέπει να χαθείτε σε μια πραγματικά παραμυθένια περιπέτεια.

Η αναπάντεχη επέκταση ενός άγνωστου κόσμου
Όπως είναι πασιφανές από τον τίτλο του, το Samorost 3 αποτελεί το τρίτο μέρος της σειράς Samorost, μιας σειράς που για την πλειοψηφία του gaming κοινού έχει περάσει απαρατήρητη και σιωπηλή. Προς εξάλειψη της αδικίας αυτής , επιτρέψτε μου να σας κάνω μια σύντομη εισαγωγή. To πρώτο Samorost δημιουργήθηκε από τον Τσέχο game designer Jakub Dvorský υπό το όνομα της εταιρίας του, Amanita Design. Κυκλοφόρησε το 2003 σε browser based μορφή και μέχρι και σήμερα είναι διαθέσιμο δωρεάν στο site της Amanita Design.

Σε αυτό ο ανώνυμος πρωταγωνιστής της σειράς -τον οποίον οι developers αποκαλούν απλά gnome- αναλαμβάνει να σώσει τον πλανήτη του από έναν κομήτη που κατευθύνεται προς αυτόν. Η συνολική διάρκεια της πρώτης αυτής περιπέτειας του gnome δεν ξεπερνούσε τα 20 λεπτά. Δύο χρόνια μετά, το σωτήριο έτος 2005, εμφανίστηκε το Samorost 2 στο οποίο ο gnome ανέλαβε να βρει τον χαμένο του σκύλο εξερευνώντας στην πορεία τον πλανήτη του και επιλύοντας μια σειρά γρίφων. Και η δεύτερη αυτή κυκλοφορία ήταν περιορισμένη μιας και απαιτούσε μόλις μία ώρα για την ολοκλήρωσή της.

Έντεκα ολόκληρα χρόνια μετά και ύστερα από δύο αρκετά επιτυχείς κυκλοφορίες της εταιρίας με τα Machinarium και Botanicula, έρχεται το τρίτο και πιο ανεπτυγμένο κεφάλαιο της σειράς. Το Samorost 3 επεκτείνει το σύμπαν που δημιούργησαν οι προκατόχοι του και για πρώτη φορά προσφέρει κάτι παραπάνω από ένα...σφηνάκι gameplay. Υιοθετεί το πατροπαράδοτο και μινιμαλιστικό point and click σύστημα χειρισμού από τα προηγούμενα και προσπαθεί να μας αφηγηθεί μια ιστορία για τον κόσμο μέσα στον οποίο κατοικεί η σειρά. Επιπλέον υιοθετεί από τα προηγούμενα το πολύ ιδιαίτερο artwork που τα χαρακτηρίζει και το βελτιώνει από κάθε άποψη και σε κάθε τομέα.

Θέλω να γίνω αστροναύτης
Στο Samorost 3, όπως και στα προηγούμενα Samorost, αναλαμβάνετε τον ρόλο του gnome, ενός χαριτωμένου λευκοντυμένου νάνου. Σε αντίθεση όμως με τα προηγούμενα Samorost σε αυτό δεν καλείστε να αντιμετωπίσετε κάποιο πρόβλημα, αλλά απλά να εκπληρώσετε την επιθυμία του gnome να ανακαλύψει το σύμπαν και την ιστορία του. Προς τον σκοπό αυτόν θα χτίσετε ένα διαστημόπλοιο με υλικά παρμένα από τον μικροκαμωμένο πλανήτη στον οποίον ξεκινάτε και με την βοήθεια μυστήριων ντόπιων πλασμάτων. Αφού κατασκευάσετε το διαστημόπλοιο αυτό θα ταξιδέψετε σε άλλους πλανήτες θα τους εξερευνήσετε και θα αρχίσετε σιγά σιγά να χτίζετε μια εικόνα της γενικότερης ιστορίας η οποία περιλαμβάνει μαγικά φλάουτα, ένα ρομπότ τρικέφαλο δράκο,ένα ρομπότ ιππότη, μαγικούς λίθους, μυστηριώδεις μοναχούς, γιγαντιαία μουσικά έντομα και άλλα πολλά εξωπραγματικά πλάσματα.

Το Samorost 3 -όπως και όλα τα δημιουργήματα δια χειρός Amanita Design- σφύζει μιας απλοϊκά παραμυθένιας γοητείας, η οποία ενσαρκώνεται σε κάθε δομικό στοιχείο του. Η πλοκή, οι χαρακτήρες, τα περιβάλλοντα, τα γραφικά και οι ήχοι είναι όλα κομμάτια που δομούν τον κόσμο μέσα στον οποίον το Samorost 3 ζει και αναπνέει. Το σενάριο δε είναι τελείως απλό και μοιάζει να έχει βγει από παιδικό παραμύθι, γεγονός που του προσδίδει όμως την γοητεία που έχει. Μπορεί από μόνο του να μην λέει πολλά και σαν πλοκή να μην σας συναρπάσει αλλά περιέχει ένα ακαταμάχητο θέλγητρο που προκύπτει από την αγνότητα και πρωτοτυπία του.

Γρίφοι και μουσικές σπαζοκεφαλιές
Κάθε πλανήτης που επισκέπτεστε αποτελείται από περίπου πέντε περιοχές/οθόνες και μερικές ακόμα που ξεκλειδώνετε λύνοντας κάποιο γρίφο. Οι περιοχές αυτές περιλαμβάνουν χαρακτήρες και αντικείμενα με τα οποία μπορείτε να αλληλεπιδράσετε μέσω του point and click συστήματος χειρισμού. Με λίγα λόγια ο χειρισμός γίνεται μόνο από το mouse κάνοντας κλικ είτε στο έδαφος για να μετακινήσετε τον gnome στο 2D περιβάλλον, είτε σε κάποιο αντικείμενο για να αλληλεπιδράσετε με αυτό. Προς αποφυγή σύγχυσης, κάθε φορά που τοποθετείτε τον κέρσορα πάνω από κάποιον ή κάτι με το οποίο μπορεί να υπάρξει αλληλεπίδραση τότε αυτός αλλάζει και γίνεται χεράκι.

Ομοίως, επειδή λόγω του αρκετά θορυβώδους οπτικού χαρακτήρα του Samorost 3 είναι μερικές φορές δύσκολο να γίνει ο διαχωρισμός μεταξύ πρώτου και δεύτερου πλάνου, όταν ο κέρσορας βρίσκεται πάνω από περιοχή στην οποία μπορείτε να μετακινηθείτε, μετατρέπεται σε εικονίδιο ποδιών. Μπορεί το σύστημα χειρισμού να είναι τελείως απλό και κατανοητό αλλά μια παράλειψη ή κακή εκτέλεση του προαναφερθέντος συστήματος σηματοδότησης σημείων ενδιαφέροντος θα οδηγούσε σε μία χαοτική εμπειρία. Ευτυχώς στο Samorost 3 κάτι τέτοιο δεν ισχύει και ο χειρισμός γίνεται ομαλά και με απόλυτη σαφήνεια και ακρίβεια.

Στις διάφορες περιοχές των πλανητών που θα επισκεφθείτε υπάρχουν μυστηριώδη αντικείμενα και ευφάνταστα πλάσματα. Όλα τα στοιχεία αυτά που είναι παρόντα γνέθουν ένα νήμα μεταξύ τους αλληλεπίδρασης. Δηλαδή δεν αρκεί να λύσετε έναν γρίφο εδώ και έναν γρίφο εκεί αλλά να βρείτε πως οι διάφοροι γρίφοι συνδέονται μεταξύ τους ώστε να καταλήξετε σε μια τελική λύση. Ως εκ τούτου κάθε πλανήτης δεν είναι απλά ένα σακούλι γρίφων αλλά ένα ζωντανό οικοσύστημα γρίφων, ένα παζλ του οποίου τα κομμάτια είναι οι επί μέρους προκλήσεις. Για παράδειγμα θα λύσετε έναν γρίφο και από αυτόν θα αποκτήσετε κάποιο αντικείμενο το οποίο θα σας επιτρέψει να εκκινήσετε έναν άλλο και πάει λέγοντας έως ότου όλα τα κομμάτια του παζλ μπούνε στην σωστή σειρά και θέση.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι μουσικές αλληλεπιδράσεις που θα έχετε με τον κόσμο του Samorost 3. Ο gnome διαθέτει ένα μαγικό φλάουτο το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σε συγκεκριμένα σημεία για να ακούσετε τους ήχους της φύσης σαν μουσική και στην συνέχεια να παίξετε την μουσική αυτή ώστε να επικαλεστείτε πνεύματα που κατοικούν σε διάφορα αντικείμενα. Τα πνεύματα αυτά είτε θα σας αφηγηθούν μια ιστορία, είτε θα σας δώσουν κάποιο hint για την επίλυση ενός γρίφου ή θα αποτελούν τον πυρήνα ενός γρίφου αυτού καθαυτού. Γενικότερα η μουσική με την οποία είναι πλαισιωμένο το Samorost 3 είναι εκπληκτική διότι όχι μόνο προσφέρει ευχάριστες και ταιριαστές μελωδίες αλλά τις δένει τόσο κομψά με το gameplay και το περιβάλλον που γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της όλης εμπειρίας. Η μουσική δεν παίζει απλά στο background επειδή την έβαλαν εκεί οι developers αλλά προέρχεται από τους χαρακτήρες και το περιβάλλον και πολλές φορές θα πρέπει να συμμετέχετε ενεργά και εσείς σε αυτήν την ηχητική πανδαισία ώστε να λύσετε κάποιον γρίφο ή απλά για να την απολαύσετε.

Ταξιδέψτε σε έναν παραμυθένιο κόσμο γεμάτο γρίφους, μουσική και χρώματα.

Δεδομένου ότι στην ουσία ο μοναδικός gameplay μηχανισμός είναι η επίλυση γρίφων πέφτει μεγάλο βάρος σε αυτόν. Παρόλα αυτά δεν λυγίζει υπό το βάρος των απαιτήσεων αλλά αντίθετα προσφέρει μεγάλη ποικιλία, αμείωτο ενδιαφέρον και ευφάνταστες νοητικές προκλήσεις. Αξίζει να αναφερθεί ότι παρόλο που κάποια στοιχεία θα τα συναντήσετε αρκετές φορές κατά την διάρκεια της περιπέτειάς, ουδέποτε θα νιώσετε ότι συναντάτε ξανά την ίδια πρόκληση. Κάθε γρίφος που θα συναντήσετε είναι φρέσκος και πρωτότυπος, γεγονός που αφαιρεί πλήρως οποιαδήποτε αίσθηση επανάληψης και μονοτονίας. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός πως κάθε καινούριο περιβάλλον που θα συναντάτε είναι τελείως διαφορετικό από το προηγούμενο, δημιουργεί μια συνολικά ευχάριστη εμπειρία η οποία σε κανένα σημείο δεν κουράζει και θα συνεχίσει να σας εκπλήσσει με νέα πράγματα μέχρι το τέλος της. Οτιδήποτε έχει τοποθετηθεί μέσα στο Samorost 3 έχει την θέση του και τίποτα δεν δίνει την αίσθηση αναγκαίας συμπλήρωσης.

Η δυσκολία των γρίφων που θα συναντήσετε κυμαίνεται σε διάφορα επίπεδα. Σε κάποιες περιπτώσεις η πρόκληση είναι ανύπαρκτη και σχεδόν λύνονται μόνοι τους, ενώ σε άλλες πάλι απαιτούνται ατσάλινα νεύρα και γαϊδουρινή υπομονή. Σε γενικές γραμμές πάντως η Amanita Design καταφέρνει να αποφύγει κάποια από τα συνηθισμένα προβλήματα που συναντώνται σε δημιουργίες αυτού του είδους. Για παράδειγμα δεν θα νιώσετε ποτέ ότι το Samorost 3 παίζει με τα νεύρα σας απαιτώντας εξωπραγματικές λύσεις οι οποίες, με την σειρά τους απαιτούν επαγγελματικό... μύρισμα νυχιών για να βρεθούν. Οι γρίφοι κατά κανόνα ακολουθούν μια λογική γραμμή πλεύσης και αν επενδύσετε αρκετή σκέψη, παρατηρητικότητα και υπομονή στην επίλυσή τους θα ανταμειφθείτε. Επιπλέον δεν δίνεται η αίσθηση πως οι γρίφοι αυτοί έχουν προστεθεί βίαια και εκ των υστέρων στον κόσμο του Samorost αλλά πως είναι κομμάτι του και η επίλυσή τους είναι η ειλικρινής αλληλεπίδρασή σας με αυτόν.

Τι είναι ο κάβουρας, τι είναι το ζουμί του
Είναι προφανές πως το Samorost 3 είναι εκ φύσεως μια περιορισμένη εμπειρία. Δεν ακολουθεί τον μαξιμαλισμό περιεχομένου της gaming βιομηχανίας, δεν διαθέτει πολλούς μηχανισμούς και δεν προσφέρει ατελείωτες ώρες gameplay. Για την ακρίβεια δύσκολα θα πάρει σε κάποιον πάνω από οκτώ ώρες για να το ολοκληρώσει από αρχή μέχρι τέλους και για τα 20€ που κοστίζει υπάρχουν επιλογές με πολύ καλύτερη αντοχή, μεγαλύτερο βάθος gameplay και υψηλότερο production value. Αν ειδικά δεν είστε και ο μεγαλύτερος φαν του χαλαρού gameplay με γρίφους που προσφέρεται στο Samorost είναι απολύτως κατανοητό να το κοιτάτε με καχυποψία. 

Παρόλα αυτά όμως θα πρέπει κανείς να βγάλει από την μύγα ξύγκι ώστε να βρει κάτι που το Samorost 3 δεν κάνει σωστά. Οποιοδήποτε αρνητικό του οφείλεται στους περιορισμούς που δημιουργούν οι συνειδητές επιλογές που έχουν γίνει κατά την ανάπτυξή του, όπως η προσκόλληση στο παραδοσιακό point-and-click σύστημα. Είναι κάτι το διαφορετικό από ότι έχουμε συνηθίσει όμως, κάτι πιο απλό και αγνό, κάτι περιορισμένο μεν αλλά εκτελεσμένο στην απόλυτη τελειότητα. Δεν υπάρχει τίποτα μέσα στο συγκεκριμένο παιχνίδι το οποίο να μην χωράει, τίποτα το οποίο να μην έχει εκτελεσθεί σωστά και τίποτα που να μην αναβλύζει απαστράπτουσα γοητεία. Συνεπώς ακόμα και αν δεν είστε φαν του Adventure genre ή της πιο παλιομοδίτικης προσέγγισης στο gameplay που ακολουθεί το Samorost 3, δύσκολα θα μείνετε ασυγκίνητοι από την σαγηνευτική τρέλα που αναβλύζει.

Σουρεαλιστική, παραμυθένια γοητεία
Ένα από τα πρώτα πράγματα που ξεχωρίζουν στο Samorost 3 είναι το πολύ ιδιαίτερο οπτικό του στυλ. Ακολουθώντας την ίδια αισθητική προσέγγιση που βλέπει κανείς στα πρώτα κεφάλαια της σειράς οι μαέστροι της Amanita Design έχουν δημιουργήσει έναν πολύχρωμο κόσμο γεμάτο λεπτομέρεια και ζωή. Το εμπνευσμένο από τον σουρεαλισμό στυλ που χρησιμοποιείται στα γραφικά σε συνδυασμό με την τεχνική αρτιότητα με την οποία αυτό έχει εκτελεσθεί, δημιουργούν ένα αλλόκοσμο οπτικό αποτέλεσμα που μαγεύει και ταξιδεύει και δίνει σάρκα και οστά στον παραμυθένιο αυτό κόσμο. Κάθε καρέ κάθε περιβάλλοντος κάθε σπιθαμής του κόσμου του Samorost φαίνεται λες και έχει ξεπηδήσει από κάποιον πίνακα ζωγραφικής, από κάποιο έργο τέχνης απαράμιλλου κάλλους.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης πως υπάρχει και μεγάλη οπτική ποικιλία. Κάθε πλανήτης έχει διαφορετική χρωματική παλέτα και χαρακτηριστικά, γεγονός που τον κάνει να ξεχωρίζει άμεσα και να αποκτά ταυτότητα και χαρακτήρα. Κάθε εκατοστό στην οθόνη κάθε περιοχής που θα επισκεφθείτε είναι προσεγμένο και ιδιαίτερο. Έτσι το συνολικό αποτέλεσμα όχι μόνο αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά οπτικά θεάματα που έχουν δημιουργηθεί αλλά προσφέρει και αρκετή ποικιλία ώστε να μην κουράζει και να προσφέρει συνέχεια κάτι καινούριο. Συνολικά ο οπτικός τομέας θα μπορούσε να σταθεί στο ύψος του ακόμα και απομονωμένος από το υπόλοιπο παιχνίδι αλλά τελικά εκεί που λάμπει είναι στην δυνατότητά του να δένει με τον γενικότερο χαρακτήρα και ύφος του Samorost 3.

Οι μελωδίες του παραμυθιού
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως σημαντική θέση στην εμπειρία που προσφέρεται στο Samorost έχει και η μουσική. Οι συνθέσεις του soundtrack αποτελούνται από γαλήνιες ατμοσφαιρικές μελωδίες που γεννούν ευχάριστα συναισθήματα και ένα είδους ανεξήγητα απλής ευτυχίας. Οι μελωδίες αυτές ταιριάζουν γάντι στον γενικότερο τόνο και αισθητική του παιχνιδιού και απογειώνουν την όλη εμπειρία.

Όπως επίσης έχει προαναφερθεί, η μουσική στο Samorost 3 δεν υπάρχει απλά για να υπάρχει αλλά παράγεται από στοιχεία που κατοικούν στο παιχνίδι. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μια αδιάλειπτη μείξη gameplay και μουσικής, σε σημείο τέτοιο που ο ίδιος ο κόσμος του παιχνιδιού αποκτά μια εφάμιλλη μουσικότητα. Με λίγα λόγια το Samorost 3 δεν καταφέρνει μόνο να προσφέρει μια υψηλής ποιότητας ηχητική συνοδεία άλλα την δένει με τρόπο δεξιοτεχνικό στον υπόλοιπο μύθο του παιχνιδιού και την κάνει αναπόσπαστο στοιχείο της συνολικής εμπειρίας και όχι μια απλά ευχάριστη συνοδεία.

Αριστούργημα υψηλής τέχνης και εύκολης πρόσβασης
Συνολικά το Samorost 3 επισκιάζεται μόνο από την μικρή του διάρκεια και την (συνειδητά) απλοϊκή του εκτέλεση. Πέραν αυτού είναι ένα άρτια εκτελεσμένο δημιούργημα με σαφές καλλιτεχνικό όραμα που ενσαρκώνεται σε κάθε επίπεδο. Αποτελεί μια οπτικοακουστική πανδαισία χρωμάτων, μελωδιών και παραμυθένιας ατμόσφαιρας που συνδυάζει με τρόπο αξεπέραστο gameplay, γραφικά και ήχο ώστε να δημιουργήσει έναν μαγευτικό κόσμο ο οποίος σας καλεί να τον εξερευνήσετε και να τον απολαύσετε. Μπορεί να διαρκεί λιγότερο από όσο θα θέλαμε αλλά κατά την διάρκεια του δεν προσφέρει τίποτα περιττό και αχρείαστο ενώ αποφεύγει να αυξήσει την αντοχή του μέσω ανούσιας επανάληψης. Προτείνεται δίχως δεύτερη σκέψη σε λάτρεις των Adventures -και δη των παραδοσιακών point and click ενώ φέρει αρκετή γοητεία ώστε να πείσει ακόμα και τους άπιστους να του δώσουν μια ευκαιρία. Μπορεί η ποσότητά του και η απλοϊκότητά του να σας δημιουργούν δισταγμούς αλλά -και για να φέρω το εν λόγω κείμενο σε πλήρη ποιητικό κύκλο- “Η τέχνη της τέχνης και το μεγαλείο της έκφρασης βρίσκονται στην απλότητα”.

Θετικά:
- Ένας πανέμορφος παραμυθένιος κόσμος με γραφικά ιδιαίτερης αισθητικής
- Καλοφτιαγμένοι γρίφοι με λογικές απαιτήσεις
- Απλό σύστημα χειρισμού που αποτρέπει οποιαδήποτε σύγχυση
- Πλούσιος ηχητικός τομέας
- Άψογος συνδυασμός gameplay, γραφικών και μουσικής
- Απλή προσέγγιση ανάπτυξης δίχως περιττές προσθήκες...

Αρνητικά:
- ...η οποία όμως μπορεί να θεωρηθεί πολύ απλοϊκή
- Μικρή διάρκεια
- Στατικότητα στο περιβάλλον

Βαθμολογία
Γραφικά: 8
Ήχος: 9
Gameplay: 8
Αντοχή: 7
Γενικά: 8

Μια όμορφη εμπειρία που θα τέρψει τις αισθήσεις σας και θα προκαλέσει το μυαλό σας.

Σωτήρης Τζατζάκης