System Shock: Enhanced Edition

Τεχνητή νοημοσύνη εναντίον ανθρωπότητας. 

Στην μέχρι σήμερα ιστορία των video games τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όλα τα γεγονότα έχουν μια λογική συνέχεια και τα games που παίζουμε εμπνέονται από τα προγενέστερα. Οφείλουν την ύπαρξή τους στα πρωτότυπα που ξεχώρισαν, μιας και όποια games πρωτοτυπούν αποτελούν σημείο αναφοράς.

Το BioShock που αποτελεί ένα από τα καλύτερα First-Person Shooters όλων των εποχών οφείλει την ύπαρξή του στον Ken Levine, που το 1999 ήταν Lead Designer και σεναριογράφος στο System Shock 2. Αν το προχωρήσουμε όμως ακόμη παραπέρα, ο Levine με το που ήρθε στην Irrational Games βρήκε ήδη μία έτοιμη σειρά, αυτή του System Shock που βγήκε το 1994. Αν δεν υπήρχε αυτό το πρωτότυπο για την εποχή First-Person Action RPG τότε δεν θα έβρισκε πρόσφορο έδαφος για να ξεδιπλώσει τις ικανότητές του στο game design και κατ' επέκταση να βασιστεί σε αυτό για το BioShock.

Στην περίπτωση του πρωτοπόρου του είδους System Shock, έχουμε να κάνουμε με ένα sequel που στα χέρια του Levine έγινε καλύτερο από την πρωτότυπη έκδοση, την οποία έχουμε καλύψει σε παλαιότερο review. Δύο δεκαετίες μετά, ποτέ δεν είναι αργά για να βιώσουμε το πρωτότοκο τέκνο ενός μη κορεσμένου genre, κάτι που οφείλουμε στην Night Dive Studios που ασχολήθηκε με το remake. Με πρωτοποριακό gameplay, άφθονη δράση και στιβαρό σενάριο, το System Shock εξυμνήθηκε από κάθε τυχερό παίκτη που το απέκτησε το 1994 και πούλησε κοντά στα 200.000 αντίτυπα πριν διαγράψει την πορεία του και αντικατασταθεί στην αγορά από το System Shock 2.

Η Night Dive Studios ιδρύθηκε πριν από μόλις τρία χρόνια και οι developers της την βλέπουν σαν έναν «αρχαιολογικό οργανισμό» που αποσκοπεί στο να ξεθάψει όσα περισσότερα κλασικά και ξεχασμένα game licenses μπορεί από την αφάνεια, επαναφέροντάς τα στο προσκήνιο ώστε παλιοί και νέοι gamers να τα χαρούν και να τα εκτιμήσουν όπως τους αξίζει. Η λίστα των αναδυόμενων βιντεοπαιχνιδιών είναι ήδη εξαιρετικά πλούσια με μεγάλα ονόματα από διάφορα είδη σαν τα RPG Wizardry, τα Adventures Tex Murphy και Harvester, τα RTS Deadlock και 7th Legion και αρκετά ακόμα. Η αναβαθμισμένη έκδοση του System Shock βρίσκεται ανάμεσά τους και θα διαβάσετε στην συνέχεια γιατί ξεχωρίζει.

Cyberpunk τρόμος στο διάστημα
Βλέποντας την καθολική κυριαρχία της τεχνολογίας στην ζωή μας και εκτιμώντας αφάνταστα τα αμέτρητα αγαθά που μας έχει προσφέρει, προσωπικά παραξενεύομαι συνήθως με ιστορίες βαπτισμένες σε τεχνοφοβικό κλίμα στις οποίες η τεχνολογία μετατρέπεται σε δαίμονα που οι ανθρώπινοι χαρακτήρες προσπαθούν να εξορκίσουν. Εντούτοις το σενάριο του αριστουργήματος που εξετάζουμε εδώ είναι τόσο αριστοτεχνικά δομημένο και δοσμένο ώστε ποσώς με ενόχλησε το ότι ο βασικός ανταγωνιστής της ιστορίας είναι μια τεχνητή νοημοσύνη.

Το System Shock κάνει ένα χρονικό άλμα και μας μεταφέρει στην cyberpunk πραγματικότητα του 2072 εκεί όπου η τεχνολογία βρίσκεται στα χέρια κολοσσιαίων εταιρειών σαν την TriOptimum Corporation. Όλο το παιχνίδι βιώνεται μέσα από τα μάτια ενός ανώνυμου hacker που συνελήφθη την ώρα που προσπαθούσε να προσπελάσει αρχεία σχετικά με τον διαστημικό σταθμό Citadel της προαναφερθείσας εταιρείας. Όταν οι «γορίλλες» της εταιρείας τον πάνε σηκωτό στο υψηλόβαθμο στέλεχός της εν ονόματι Edward Diego, ο τελευταίος προτείνει να τον απαλλάξει από τις κατηγορίες εις βάρος του με την προϋπόθεση να «χακάρει» την ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη που ελέγχει το Citadel, τον SHODAN.

Ο hacker χωρίς να έχει δεύτερη επιλογή, δέχεται την συμφωνία με τον Diego, «σπάει» τον κώδικα του SHODAN, αφαιρεί τις ρουτίνες ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης, του δίνει τον έλεγχο και ξαπλώνει στο χειρουργικό τραπέζι για να προσθέσει ένα πανίσχυρο νευρικό εμφύτευμα που θα του επιτρέπει να συνδέεται στα ηλεκτρονικά δίκτυα απευθείας με το νευρικό του σύστημα. Η εγχείρηση επιβάλλει ένα εξάμηνο κώμα μέχρι να αναρρώσει ο οργανισμός και έτσι, όταν ο hacker μας ξυπνά ανακαλύπτει ότι ο σταθμός είναι υπό τον έλεγχο του SHODAN που έχει κηρύξει τον πόλεμο στην ανθρωπότητα και μετέτρεψε το Citadel σε πεδίο αιματηρών μαχών.

Humans are a waste of space
Στοιχηματίζω ότι η ανάγνωση της πλοκής γέμισε ήδη το μυαλό σας με εικόνες και συναισθήματα από γνωστές ταινίες επιστημονικής φαντασίας με διαβολικές τεχνητές νοημοσύνες σαν τα 2001: Space Odyssey, TRON κ.ο.κ. Φυλάξτε όλες τις σχετικές παραστάσεις στο μυαλό σας και θα ανακαλύψετε με συγκίνηση ότι το System Shock τις συναγωνίζεται επάξια. Για να αποφύγει την σκόπελο του κλισέ αμνησιακού ήρωα που πρέπει να τον πάρουν από το χεράκι και να του δείξουν τον χειρισμό, το παιχνίδι πετάει εξαρχής μια οθόνη γεμάτη με περιγραφές όλων των κουμπιών και των δεικτών του user interface και προχωρά αμέσως στην δράση.

Ο πρωταγωνιστής είναι σαν νεογέννητο που τον πετάνε σε έναν άγνωστο γι’ αυτόν κόσμο και πρέπει να επιβιώσει σε τρομερά αντίξοες συνθήκες. Βρισκόμενος σε ασφυκτικά κλειστό μέρος άρχισα την ανίχνευση του χώρου αποκτώντας τα πρώτα χρήσιμα αντικείμενα (όπλο, healing kits) και τις πρώτες πληροφορίες με την μορφή πολυμέσων που αποκαλύπτουν σταδιακά τι συνέβη στον σταθμό όσο ήμουν ναρκωμένος. Η βασική δραματική ερώτηση στην οποία κλήθηκα να απαντήσω ήταν η εξής: πως θα μπορέσω να το σκάσω από τον σταθμό και παράλληλα να ματαιώσω τα παρανοϊκά σχέδια του SHODAN; Με την έξοδο από το πρώτο δωμάτιο της περιπέτειας άρχισε ο πραγματικός τρόμος.

Η ατμόσφαιρα του System Shock είναι ειδικά διαρθρωμένη για να μας κρατά σε συνεχή επιφυλακή και να μας ποτίσει με το άγχος της επιβίωσης. Η αβεβαιότητα με κατέτρεχε σε κάθε βήμα που έκανα πάνω στον χάρτη των 10 τεράστιων πατωμάτων του Citadel. Σε όποια γωνία και αν έστριβα μπορεί να πεταγόταν μπροστά μου από ένα έως πέντε cyborgs με απειλητικές διαθέσεις, φρικτά μεταλλαγμένα πλάσματα που κάποτε υπήρξαν άνθρωποι, ρομπότ που θυμίζουν R2 – D2 αλλά σε σφάζουν αλύπητα και πλήθος ακόμα δυσάρεστων εκπλήξεων. Με τον κίνδυνο να παραμονεύει παντού, κομματιασμένα πτώματα, πεταμένα ανθρώπινα μέλη, ματωμένες λέξεις στους τοίχους, μυστικές πόρτες, σκοτάδια και την θέα του απέραντου διαστήματος από τα παράθυρα του σταθμού, απορροφήθηκα απόλυτα από την υπόθεση και τα βάσανα του χαρακτήρα μου.

Που έχουν πάει όλοι;
Την καταπληκτική ατμόσφαιρα ενίσχυσε η πανέξυπνη τακτική των δημιουργών του παιχνιδιού να σχεδιάσουν όλους τους NPCs σαν φωτογραφίες και μαγνητοσκοπημένα πρόσωπα που θα αντικρίσετε μελετώντας τα διασκορπισμένα πακέτα δεδομένων στους χώρους του Citadel. Ποτέ δεν θα έχετε φυσική επαφή μαζί τους αλλά θα μάθετε τις τραγικές τους ιστορίες από τα ψηφιακά ημερολόγιά τους που σχηματίζουν μια υπέροχη αλυσίδα δεδομένων η οποία ρίχνει φώς στις φοβερές εικόνες που εκτίθεστε.

Το βαρύ κλίμα και το έξυπνα εξελισσόμενο σενάριο του System Shock είναι το πρώτο βήμα στο ταξίδι προς την απόλαυση που προσφέρει. Εκτός από φιξαρισμένες πόρτες και περιοχές που απαιτούν κωδικούς ή ειδικούς μοχλούς για να ανοίξουν, οι περισσότερες τοποθεσίες είναι προσβάσιμες για να εξερευνήσετε τα μυστικά τους. Η ελευθερία κινήσεων με βοήθησε περισσότερο στην ταύτιση με τον χαρακτήρα και με έκανε να ενδιαφερθώ για την μοίρα του και των πιθανών επιζώντων του ολοκαυτώματος.

Η εξερεύνηση του Citadel εξελίχθηκε σε αγαπημένη μου ενασχόληση βλέποντας τον καταπληκτικό χάρτη που διαθέτει. Τα σκοτεινά του σημεία μειώνονταν από βήμα σε βήμα και η δυνατότητα καταγραφής πάνω του των σημείων ενδιαφέροντος (μυστικές ή κλειδωμένες πόρτες, μέρη με πολλούς εχθρούς ή χρήσιμα αντικείμενα κ.ο.κ.) κατέστησε διασκεδαστικότερες τις εξορμήσεις μου και με απάλλαξε από το να αναζητώ στα τυφλά που βρίσκεται η τάδε πόρτα ή το δείνα αντικείμενο.

Η θέαση των πάντων σε πρώτο πρόσωπο με ώθησε σε υψηλά επίπεδα παρατηρητικότητας και εστίασης ώστε να μην χάσω ούτε ένα αντικείμενο. Ούτε ένα διακόπτη. Το παιχνίδι δίνει την επιλογή της full screen θέασης αλλά εγώ προτιμούσα πάντα να είναι ορατό το heads–up display για να εναλλάσσω γρήγορα τα αντικείμενα, τα όπλα και να αποθηκεύω κατευθείαν ότι μάζευα από κάτω με ένα κλικ. Η πληθώρα από εικονίδια επί της οθόνης δεν πρόκειται να σας αποθαρρύνει διότι όλος ο εξοπλισμός είναι τέλεια ταξινομημένος και θα τον χειρίζεστε με μεγάλη ευκολία. Δεν υπάρχουν δύσκολοι γρίφοι στο System Shock αλλά ενδιαφέροντες. Η σωστή τοποθέτηση καλωδίων στην θέση τους σαν να απενεργοποιείτε βόμβα, η ενεργοποίηση ενός ηλεκτρικού πλέγματος για να ανοίξετε μια πόρτα και η αποστήθιση κωδικών δωματίων είναι μερικοί από αυτούς.

Σκοτώστε ότι κινείται
Το Adventure στοιχείο του System Shock έρχεται να δεθεί αρμονικά με το Action παρότι το είδος της δράσης είναι «εκτός χαρακτήρα» για τον πρωταγωνιστή. Τι δουλειά έχει ένας χάκερ να χειρίζεται με άνεση Rambo ολόκληρο οπλοστάσιο από πιστόλια, ντουφέκια, ενεργειακά όπλα και εκρηκτικά; Προσωπικά δεν δίνω δεκάρα διότι ευχαριστήθηκα με το παραπάνω τις μάχες μου με τα τσιράκια του SHODAN. Σε μια φάση έστριψα στην γωνία διαδρόμου και βρέθηκα φάτσα κάρτα με έναν σάπιο μεταλλαγμένο που του τίναξα τα μυαλά στον αέρα με το πιστόλι μου. Πολλούς άλλους τους λιάνισα από κοντά με έναν μολυβένιο σωλήνα ενώ κράτησα το ακτινοπίστολο μου για τα cyborgs που είναι και αυτά οπλισμένα με λέιζερ.

Στις σπάνιες περιπτώσεις που ήρθα αντιμέτωπος με ομάδα cyborgs ή ρομπότ τα μετέτρεψα σε παλιοσίδερα πετώντας εκρηκτικά. Η αφθονία σε είδη πρώτων βοηθειών με κάλυψε και δεν συνάντησα ποτέ πρόβλημα, το ίδιο και οι μπαταρίες για το ακτινοπίστολο μαζί με τους ειδικούς σταθμούς φόρτισης. Λόγω της στενότητας χώρου σε κάποια δωμάτια, η μάχη μπορεί να γίνει ζόρικη αλλά γέρνοντας σε γωνίες ο ήρωας πυροβολεί εύστοχα τους στόχους ενώ εκείνοι πασχίζουν να τον σημαδέψουν. Εκτός από την κλίση του δεξιά και αριστερά, ο hackers μπορεί να περπατήσει σκυφτός ή με έρπειν για να περάσει σε στενούς χώρους και να πάρει τα αντικείμενα που βρίσκονται εκεί.

Το πιστολίδι και η μάχη σώμα με σώμα καλύπτουν την μια πλευρά της δράσης με την άλλη να διαδραματίζεται εντός των ψηφιακών λεωφόρων του λειτουργικού συστήματος του σταθμού. Η εγχείρηση του χαρακτήρα μου ήταν προφανώς επιτυχής αφού μπόρεσα να εισάγω την συνειδητότητα του στον κυβερνοχώρο του Citadel, ένα σουρεαλιστικό τοπίο που μου θύμισε έντονα βιντεοπαιχνίδια με vector graphics σαν τα Star Wars και Empire Strikes Back για τον Amstrad.

Στο μυαλό του SHODAN
Στις κυβερνοβόλτες σας η αίσθηση που θα έχετε είναι ότι κινείστε σε περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας με ρεύματα αέρα που σας ωθούν μέσα σε διαδρόμους οι οποίοι καταλήγουν σε άλλα δωμάτια. Η είσοδος στον κυβερνοχώρο γίνεται διαμέσου ειδικών τερματικών και τα δωμάτιά του φυλάσσονται από επιθετικό λογισμικό με μορφή παρεμφερή των φαντασμάτων του Pac–Man που μπορείτε να ξεπαστρέψετε με το κυβερνοόπλο σας. Εντός του κυβερνοχώρου βρίσκονται χρήσιμες πληροφορίες αλλά και διακόπτες που ανοίγουν σφραγισμένες πόρτες άρα η επιδρομή σας εκεί δεν είναι προαιρετική, επιβάλλεται.

Ένα ιστορικό video game που πρωτοτύπησε, πάντρεψε πολλά genres μαζί, αλλά δεν διαδόθηκε όσο θα έπρεπε.

Το νευρωνικό εμφύτευμα του hacker σας δίνει μια σειρά από έξτρα ικανότητες που θα σας χρησιμεύσουν πολύ στην πορεία. Καθοδόν αρχίζει να βλέπει στο σκοτάδι με υπέρυθρη ακτινοβολία, να περιβάλλει το σώμα του με ενεργειακή ασπίδα, να βλέπει πίσω από την πλάτη του, να κινείται ταχύτερα και να πετάει σε λογικές αποστάσεις. Το πόση ώρα μπορεί να χρησιμοποιεί τα μοναδικά ταλέντα του εξαρτάται από τον δείκτη ενέργειας που έχει οπότε το νου σας να μην αδειάσει ποτέ.

Ωραία όλα αυτά θα μου πείτε αλλά που κολλάει ο τίτλος "Enhanced edition" αφού το ίδιο ακριβώς gameplay είχε και το πρωτότυπο; Περίμενα πολύ περισσότερα από μια αναβαθμισμένη έκδοση του System Shock. Προσδοκούσα ουσιαστικά ένα remake αλλά η πραγματικότητα απέχει πολύ. Το πρώτο enhanced στοιχείο του παιχνιδιού είναι οι ανώτερες αναλύσεις που αγγίζουν τα 1024x768 και 854x480 σε widescreen. Η μόνη διαφορά που θα δείτε είναι περισσότερες πληροφορίες στην οθόνη σας. Kατά τα άλλα, τα γραφικά είναι πανομοιότυπα με το πρωτότυπο. Αυτό σημαίνει ότι είναι αρκετά πιξελιασμένα με χαμηλή ποιότητα και λεπτομέρεια. Στην συνέχεια η enhanced edition διόρθωσε μερικά bugs του πρωτότυπου που θα τα αναγνωρίσουν μόνο όσοι το είχαν τερματίσει.

Η πιο σημαντική προσθήκη για εμένα στην νέα έκδοση είναι η αναδιοργάνωση του χειρισμού. Εσείς θα επιλέξετε ποια πλήκτρα θα χρησιμοποιήσετε για να ελέγξετε τον πρωταγωνιστή και -το σημαντικότερο- ανάμεσά τους είναι αυτό που ενεργοποιεί το mouselook δηλαδή όπου κινείται ο κέρσορας στρέφεται και το κεφάλι του hacker ενώ η κίνηση του σώματος εκτελείται με τα πλήκτρα. Χάρις στο mouselook η στόχευση είναι άνετη καθώς και ο εντοπισμός των λεπτομερειών του χώρου που ανιχνεύετε. 

Η καταπληκτική ατμόσφαιρα, η εξερεύνηση όλων των περιοχών, η εξολόθρευση των εχθρών και η περιήγηση στο κυβερνοδιάστημα θα σας απασχολήσουν για τουλάχιστον 15 ώρες πριν φτάσετε στον απώτερο σκοπό σας. Μετά την γραμμή του τερματισμού δεν πρόκειται να επιστρέψετε στους αφιλόξενους διαδρόμους του Citadel εκτός και αν προκύψει στο μέλλον κανένα remake για να το λιώσετε και αυτό. Το System Shock είναι τόσο χορταστικό που το ένα πέρασμα είναι υπεραρκετό.

Γραφικά που… σοκάρουν
Η αύξηση της ανάλυσης των γραφικών σε σχέση με το πρωτότυπο μπορεί να βελτίωσε λίγο τα πράγματα αλλά δεν τα ανέβασε στο επίπεδο που περιμέναμε. Η Enhanced Edition ξεχειλίζει από πιξελιασμένες εικόνες και κακότεχνα πλάσματα, θολές αναπαραστάσεις πτωμάτων και αντικειμένων και επίπεδα σχεδιασμένα σαν να είναι το ίδιο μπουντρούμι που του αλλάζουν ταπετσαρία. Παρά τις τεχνικές ατέλειες, η αναπαράσταση είναι τρομερά επιτυχής χάρις στον φωτισμό, την ποικιλία μηχανημάτων, οθονών, ψηφιοποιημένων NPCs και κεκλιμένων επιπέδων.

Το αραιό voice acting που θα ακούσετε ξεκοκκαλίζοντας τα πολυμέσα είναι απροσδόκητα πετυχημένο. Όταν μιλούν άνθρωποι οι φωνές ακούγονται με αυξομειούμενο ποσοστό παρασίτων ανάλογα με το ποιος μιλάει ενώ η ομιλία του SHODAN δεν είναι μόνο ηλεκτρονική αλλά εντελώς ψυχρή πείθοντας τον ακροατή ότι ομιλεί υπολογιστής. Το soundtrack, αν και μικρό σε διάρκεια, περιλαμβάνει συναρπαστικά κομμάτια ηλεκτρονικής μουσικής που μου έφεραν στο μυαλό την τεχνοτροπία του Harold Faltermeyer (Beverly Hills Cop) και συνθέσεις που ξεφεύγουν από το τεχνολογικό κλίμα σαν το track Elevator.

Σοκαριστικά αριστουργηματικό
Το να μην απολαύσει ένας συνεπής gamer σαν εμάς το απολαυστικό όραμα ενός σχεδιαστή βιντεοπαιχνιδιών, περισσότερο εμάς ζημιώνει παρά εκείνον και την τσέπη του άρα μην προσπεράσετε το System Shock: Enhanced Edition. Η Night Dive Studios προχώρησε σε μια προσπάθεια που αξίζει την υποστήριξη μας ασχέτως αν διαβάζοντας την φράση Enhanced Edition περιμέναμε πολλά. Αναγνωρίζοντας τις μικρές αλλαγές στο κλασικό αριστούργημα η εταιρεία ανάπτυξης κράτησε την τιμή του σε πολύ χαμηλά επίπεδα και έτσι όλοι μας μπορούμε πλέον να το αποκτήσουμε μέσω του Steam με μόλις 8 ευρώ μέχρι τις 29/10. Όσοι το αποκτήσετε μετά από αυτή την ημερομηνία, αντί των 10 ευρώ του Steam θα το βρείτε στο GOG για 9 ευρώ.

Θετικά:
- Υπέροχη ατμόσφαιρα τρόμου και απομόνωσης που θα σας απορροφήσει απόλυτα
- Σενάριο που ξεδιπλώνεται με πρωτότυπα μέσα
- Αφθονία σε εχθρούς και εξοπλισμό για να τους αντιμετωπίσετε
- Ταιριαστό soundtrack
- Επαρκής διάρκεια
- Προσιτή τιμή

Αρνητικά:
- Η ποιότητα γραφικών
- Δεν πρόκειται για τόσο...«Enhanced Edition», όταν απλά προστίθενται manuals, καλύτερα controls και ελαφρώς βελτιωμένες αναλύσεις στα γραφικά

Βαθμολογία
Γραφικά: 5
Ήχος: 7
Gameplay: 9
Αντοχή: 8
Γενικά: 8.5

Το αριστούργημα των 90s παραμένει αγέραστο και σας περιμένει να το βιώσετε.

Γιάννης Μοσχονάς