Τάφος στην Αμφίπολη

Άνοιξα αυτό το topic με αφορμή την ανακάλυψη του αρχαίου τάφου στην Αμφίπολη.

Τάφος Αμφίπολης - Ιστορικό
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι υψηλές προσδοκίες για την ανακοίνωση ενός μείζονος σημασίας αρχαιολογικού ευρήματος, που ανάγεται στην αρχαία ιστορία της Μακεδονίας, μετά την ανακάλυψη το καλοκαίρι του 2013 ενός τεράστιου ταφικού περίβολου στην Αμφίπολη Σερρών, θα επιβεβαιωθούν.

Οι ανασκαφές στον συγκεκριμένο χώρο σταμάτησαν τον χειμώνα, αλλά ξεκίνησαν πάλι πρόσφατα. Τις τελευταίες ημέρες η περιοχή φυλάσσεται από μεγάλη αστυνομική δύναμη και καταγράφεται έντονη κινητικότητα, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το Υπουργείο Πολιτισμού έχει ενημερωθεί για όλες εξελίξεις.



Τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι πολλά. Πρόκειται άραγε για έναν μεγάλο βασιλικό ταφό; Από τη μεριά της η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη τηρεί σιγήν ιχθύος για το όλο ζήτημα, ενώ ενημερώνει καθημερινά για όλες τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις της το Υπουργείο Πολιτισμού.


«Μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο»
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από την Κατερίνα Περιστέρη, τον περασμένο Μάρτιο -στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση, που διεξήχθη στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου- τα δύο τελευταία έτη, κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών στον λόφο Καστά, αποκαλύπτεται ένας μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο, όπως υποστηρίζει η κ. Περιστέρη, λόγω του μεγέθους του, που αγγίζει τα 500 περίπου μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους 3 μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων.

Το Ιούνιο, μετά τη χρηματοδότηση των 100.000 ευρώ από το Υπουργείο Πολιτισμού, οι ανασκαφές που είχαν σταματήσει λόγω χειμερινής περιόδου συνεχίστηκαν, με την προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη να απομακρύνει αρχικά τους τόνους χώματος που σκέπαζαν τον λόφο Καστά και στη συνέχεια να ολοκληρώνει την ανασκαφή του μεγαλοπρεπούς ταφικού περιβόλου, που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.


Όπως είχε επισημάνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση, η κ. Περιστέρη, «κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή. Εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιο του Αλέξανδρο Δ΄».



Ο ταφικός περίβολος χρονολογείται γύρω στο 325-300 π.Χ. και φέρεται να έχει την υπογραφή του φημισμένου της εποχής εκείνης αρχιτέκτονα Δεινοκράτη, που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μ. Αλεξάνδρου.

Οικοδομήθηκε από θασίτικο μάρμαρο που μεταφέρθηκε στη περιοχή με ειδικά πλοιάρια, ενώ οι μαρμάρινοι δόμοι από την Αλυκή της Θάσου τοποθετήθηκαν με ειδικούς γερανούς, κατασκευασμένους από ξύλο, σίδηρο και μολύβι, ίχνη των οποίων βρέθηκαν κατά την αρχαιολογική ανασκαφή. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του να μη βρίσκονται στη θέση τους.

Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης, στην προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη, οδήγησε την Κατερίνα Περιστέρη και τους συνεργάτες της στον χώρο του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης, όπου τα χαμένα μέλη του περιβόλου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντα. Η χρονολόγηση τόσο του ταφικού περιβόλου όσο και του Λέοντα συμπίπτει και ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.

«Μετά την ανακάλυψη του ταφικού περιβόλου του τύμβου Καστά, όπως απέδειξε η έρευνά μας, το ταφικό μνημείο του Λεόντα συνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου, που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και τοποθετείται στην κορυφή του τύμβου, βάσει και της γεωμετρίας που μας δίνει ο ταφικός περίβολος» είπε κατά την παρουσίαση των ανασκαφών της η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.


Eνώπιον μίας συγκλονιστικής αποκάλυψης βρέθηκαν οι αρχαιολόγοι στον τρίτο θάλαμο στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης.

Σε βάθος 1,60μ. από τους σωζόμενους λίθους του δαπέδου, αποκαλύφθηκε μεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος, κατασκευασμένος από πωρόλιθους, καθώς και σκελετός κάποιου θνητού της εποχής, στον οποίον αποδόθηκαν λατρευτικές τιμές ως θεού.

Αποκαλύφθηκε μεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος, κατασκευασμένος από πωρόλιθους, καθώς και σκελετόςΟι εξωτερικές διαστάσεις του τάφου είναι μήκους 3,23μ., πλάτους 1,56μ. και σωζόμενου ύψους 1 μ. Ωστόσο, βρέθηκαν, κατά την ανασκαφή, ορθοστάτες από την ανωδομή του τάφου, που μας επιτρέπουν να θεωρήσουμε ότι το ύψος του έφθανε τουλάχιστον το 1,80μ.


Εντός του τάφου δημιουργήθηκε μια επιμήκης βάθυνση πλάτους 0,54μ. και μήκους 2,35μ.

Πρόκειται για τη θέση στην οποία τοποθετήθηκε ξύλινο φέρετρο. Βρέθηκαν, διάσπαρτα, σιδερένια και χάλκινα καρφιά, καθώς και οστέινα και γυάλινα διακοσμητικά στοιχεία του φερέτρου.


Οστέινα και γυάλινα διακοσμητικά στοιχεία του φερέτρου που βρέθηκαν εντός του τάφου

Επισημαίνεται ότι το συνολικό ύψος του τρίτου θαλάμου από την κορυφή της θόλου έως τον πυθμένα του τάφου είναι 8,90μ.

Εντός του τάφου βρέθηκε ο σκελετός του νεκρού. Είναι προφανές ότι το ανθρωπολογικό υλικό θα εξεταστεί από ειδικούς επιστήμονες. Είναι, εξίσου, προφανές ότι θα γίνουν όλες οι έρευνες τις οποίες απαιτεί η σύγχρονη επιστήμη.

Το ταφικό συγκρότημα στον λόφο Καστά είναι ένα δημόσιο έργο, που για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε η μεγαλύτερη ποσότητα μαρμάρου που έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί στη Μακεδονία. Να σας θυμίσω τα στοιχεία της μοναδικότητάς του: τύμβος ύψους 33μ. και επ᾽ αυτού το βάθρο με το υπερμέγεθες λιοντάρι, συνολικού ύψους 15,84. Οι σφίγγες, οι καρυάτιδες και το υπέροχο ψηφιδωτό με την αρπαγή της Περσεφόνης, αλλά και τα μαρμάρινα ζωγραφισμένα επιστύλια, τα οποία, αυτήν τη στιγμή, συντηρούνται στο εργαστήριο του Μουσείου Αμφίπολης. Επισημαίνεται το πρωτοφανές ύψος του συνόλου της κατασκευής.

Επομένως, αυτό το μνημείο αποτελεί μοναδική και πρωτότυπη σύνθεση ποικίλων χαρακτηριστικών.

Πιθανότατα, πρόκειται για μνημείο αφηρωισμένου νεκρού, δηλαδή θνητού στον οποίον αποδόθηκαν λατρευτικές τιμές από την κοινωνία της εποχής του. Ο νεκρός ήταν εξέχουσα προσωπικότητα, καθώς μόνον έτσι εξηγείται η κατασκευή αυτού του μοναδικού ταφικού συγκροτήματος.

Προκειμένου να δρομολογηθούν οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου, μελετώνται συστηματικά τα διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία έχουν ταυτιστεί και αποδοθεί στον περίβολο. Πρόκειται για 500 περίπου μαρμάρινα μέλη, που βρίσκονται στη γύρω περιοχή, εκεί όπου σήμερα είναι τοποθετημένο το λιοντάρι, ενώ καθώς αποσύρθηκαν, προ ολίγων ημερών, τα νερά της λίμνης Κερκίνης, αποκαλύφθηκαν περισσότερα από εκατό μέλη του περιβόλου, όπως γείσα, ορθοστάτες και στέψεις. Είχαν μεταφερθεί το 1936 από την Ούλεν, η οποία είχε αναλάβει την κατασκευή του φράγματος της Κερκίνης.



Στο πλαίσιο των αρχαιολογικών ερευνών στον τύμβο έγινε έλεγχος και δειγματοληψία των ιζημάτων, εσωτερικά και εξωτερικά του τάφου, όπως και γεωτρητικός έλεγχος του υπεδάφους του, ώστε να διαπιστωθεί το γεωλογικό υπόβαθρο. Τα ιζήματα αποτελούνται από εναλλαγές άμμου και μάργας, λιμναίας προέλευσης.

Για τις επόμενες ημέρες προβλέπεται η ολοκλήρωση του κοσκινίσματος των χωμάτων, η ολοκλήρωση των υποστυλωτικών εργασιών και η συνέχιση των εργασιών συντήρησης στο μνημείο, αλλά και των ευρημάτων στο εργαστήριο του Μουσείου της Αμφίπολης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συντήρηση των τμημάτων του ελλείποντος μέρους του ψηφιδωτού.

Αμφίπολη Νοέμβριος 2014: Και στο βάθος... Μέγας Αλέξανδρος
Βρήκαν τον τάφο, βρήκαν και ανθρώπινο σκελετό μέσα σε ξύλινο φέρετρο, ποιος είναι όμως ο νεκρός; Το ερώτημα αιωρείται ήδη πάνω από τον τύμβο του Καστά, εδώ στην Αμφίπολη, μετά την προχθεσινή μεγάλη αποκάλυψη της ανασκαφής και η αγωνία μεταξύ των απλών ανθρώπων αλλά και των εντρυφούντων στα αρχαιολογικά κορυφώνεται. «Ο τάφος τελείωσε», μου είπε εμφανώς ικανοποιημένη από το έως τώρα αποτέλεσμα, η κ. Κατερίνα Περιστέρη, ενώ η κ. Μενδώνη δήλωσε: «Δικαιωθήκαμε μέχρι τώρα, πάμε καλά».

Ομως οι επίσημες ανακοινώσεις τροφοδότησαν στην τοπική κοινωνία έντονη φημολογία και μύχιες ελπίδες, ότι ο νεκρός είναι ο Μέγας Αλέξανδρος. Σε ποιον άλλον «θνητό», έλεγαν όσοι πρόωρα αποφαίνονταν, εκτός από τον Αλέξανδρο θα αποδίδονταν «λατρευτικές τιμές από την κοινωνία της εποχής» ή τι σημαίνει η αναφορά στην επίσημη ανακοίνωση ότι «ο νεκρός ήταν εξέχουσα προσωπικότητα καθώς μόνο έτσι εξηγείται η κατασκευή του μοναδικού αυτού ταφικού ευρήματος;».

Αλλοι πάλι, το προχωρούσαν περισσότερο. «Βέβαιοι», ότι στον τάφο ήταν ο Αλέξανδρος, έκαναν λόγο για «πολιτικό θέμα», με εθνικές προεκτάσεις που θα κληθεί να το διαχειριστεί η κυβέρνηση και μάλιστα θέλουν την κ. Περιστέρη να ενημερώνει στα τέλη Νοεμβρίου προσωπικά τον πρωθυπουργό στην Αθήνα με αφορμή την κάθοδό της στο υπουργείο Πολιτισμού.

Ολα αυτά, βεβαίως, διαψεύδονταν από τους αρμόδιους της ανασκαφής, που μετέδιδαν ότι ουδέποτε ανέφεραν όνομα νεκρού και πολύ περισσότερο αυτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επέμεναν δε, ότι μόνο η ανάλυση DNA θα δώσει απάντηση στο εάν είναι γυναίκα ή άντρας και στη συνέχεια θα ερευνηθεί η ταυτότητά του.

Μια τέτοια διαδικασία, όμως, απαιτεί χρόνο και μέχρι τότε οι εικασίες και οι φήμες δεν θα πάψουν να διατρέχουν όχι μόνο την κοινωνία της Αμφίπολης, αλλά γενικότερα την επικράτεια και τον κόσμο της επιστήμης.

Εως και χθες το μεσημέρι που προέβησαν στις επίσημες ανακοινώσεις, η κ. Περιστέρη και οι συνεργάτες της κρατούσαν επτασφράγιστο μυστικό την ανακάλυψη του τάφου και του σκελετού. Αφηναν, μάλιστα, να διαρρεύσει μια εικόνα μάλλον απογοήτευσης για το ότι δεν είχε βρεθεί κάτι που να πρόδιδε ανθρώπινη παρουσία κάτω από τον τρίτο θάλαμο. Οι ίδιοι ανέφεραν ότι ο σκελετός ανακαλύφθηκε μόλις την προηγουμένη το απόγευμα και μεταφέρθηκε μαζί με το χώμα για φύλαξη στο Μουσείο της Αμφίπολης και από σήμερα αναμένεται να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για τη γενετική ανάλυσή του.

Μπορεί η συγκεκριμένη ανασκαφή να πλησιάζει προς το τέλος της με εκπληκτικά αρχαιολογικά ευρήματα, όμως οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο τύμβος του Καστά κρύβει και άλλα μυστήρια τα οποία πρόκειται να ερευνήσουν. Θεωρούν πολύ πιθανό να υπάρχουν στα «σπλάχνα» του και άλλοι τάφοι. Και για τον λόγο αυτό, όπως ανακοίνωσε ο πρύτανης του ΑΠΘ Π. Μήτκας, που παραβρέθηκε στη χθεσινή συνέντευξη στην Αμφίπολη, το ίδρυμά του χρηματοδοτεί με το ποσό των 12.000 ευρώ τη διενέργεια «αξονικής τομογραφίας» με τη μέθοδο της ηλεκτρικής απεικόνισης του εδάφους που θα πραγματοποιήσει το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ.


Εσείς τι πιστεύετε? Είναι άραγε αυτός ο περίφημος τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου?

Σπουδαία ανακάλυψη ο τάφος.Χθες στο Ανεμολογιο στον RealFM ειχε βγει ενας αρχαιολογος κι ελεγε γενικα το οτι δουλευουν με συμβασεις, οτι δεν υπαρχουν πολλα λεφτα και μαλιστα οτι στην Αμφιπολη υπαρχει κι ενα ενδεχομενο να ειναι ο ταφος του Μεγα Αλεξανδρου γιατι υπάρχουν ευρήματα που ταιριάζουν με τάφους στη Βεργίνα.Θα φανεί λέει όμως όταν θα πάρουν DNA από τον τάφο.Πως στο καλό θα καταφέρουν ύστερα από 2 χιλιαδες χρονια και βαλε να παρουν DNA και να συγκρίνουν (και με τι να συγκρίνουν) ενας Θεός ξέρει!

Δείτε εδώ το πρώτο βίντεο που βγήκε στη δημοσιότητα από τις ανασκαφές


Κι εδώ μερικές ακόμη πληροφορίες για το ο τάφος είναι όντως του Μ.Αλεξανδρου