By StavrosDimou on Monday, 22 June 2015
Category: Uncategorized

Το φαινόμενο Anita Sarkeesian, και ο μισογυνισμός στα video games.

Τα video games αποτελούν σήμερα ένα mainstream είδος ψυχαγωγίας, το οποίο απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα ηλικιών, και ανθρώπων με διαφορετικά γούστα. Υπάρχουν παραγωγές ηλεκτρονικών παιχνιδιών, οι οποίες ξεπερνάν κατά πολύ σε budget και τζίρο ορισμένες παραγωγές του Hollywood. Τα πράγματα όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Αρχικά τα video games είχαν μια 'ρετσινιά', ο πολύς ο κόσμος τα αντιμετώπιζε επιφυλακτικά και απαξιωτικά μερικές φορές, και δεν είμαστε λίγοι αυτοί που κάποτε ακούγαμε τους γονείς μας να μας λένε “κλείστο θα τυφλωθείς!” ή ακόμα και “αυτό το πράγμα θα σε χαζέψει!”, σχόλια που φανέρωναν τον υπερβολικό προστατευτισμό των γονέων από τη μια, αλλά από την άλλη και την άγνοια τους σχετικά με αυτά. Και δεν έχουν λείψει και οι πιο ακραίες, και γραφικές κατηγορίες για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, όπως αυτές που κάποτε είχαμε ακούσει και εδώ, σε κάποια κανάλια της Ελληνικής τηλεόρασης, οι οποίες κατηγορίες έλεγαν, πως επειδή κάποια παιχνίδια έχουν σκηνές βίας, τα παιδιά που τα παίζουν θα γίνουν βίαια.

Αυτό που μου έκανε εντύπωση όταν άκουγα κάτι τέτοια όταν ήμουν μικρός, ήταν το πως και ήταν δυνατό να θεωρεί κανείς πως ένα video game με βία θα κάνει κακό σε ένα παιδί, και όχι  οι  σοκαριστικές σκηνές βίας που προβάλλονταν πρωί, μεσημέρι και βράδυ στα διάφορα κανάλια της τηλεόρασης, τόσο μέσα από δελτία ειδήσεων, όσο και από διάφορες ταινίες. Προσωπικά, οι σκηνές που είδα από το βομβαρδισμό της Σερβίας στη τηλεόραση, και τα ακρωτηριασμένα πτώματα με αίματα παντού, έκαναν τον τότε έφηβο εαυτό μου να νιώθει πολύ πιο άσχημα, και  με επηρέασαν ψυχολογικά πολύ περισσότερο από ότι τα διάφορα βίαια βιντεοπαιχνίδια που είχα παίξει από πολύ μικρότερος, όπως το Mortal Kombat και το Doom.

 Κάτι του ότι υπήρχε τεχνοφοβική προκατάληψη και αμάθεια παλαιότερα, κάτι του ότι κάποια παιχνίδια είχαν πράγματι βία, τις δεκαετίες του 1980 και 1990, υπήρχε ένα στερεότυπο για τον άνθρωπο που παίζει βιντεοπαιχνίδια. Ο μέσος gamer θα ήταν ένα έφηβο αγόρι. Επειδή κάποια παιχνίδια τοποθετούσαν τον παίχτη στο ρόλο πχ ενός στρατιώτη να μάχεται εξωγήινους, η κοινωνία έκανε μια γενίκευση, και αντιλήφθηκε πως γενικά τα video games έχουν βία, και όπως στα αγοράκια οι γονείς συνήθιζαν να αγοράζουν στρατιωτάκια, θεώρησαν πως και τα video games απευθύνονται αποκλειστικά σε αγόρια. Κάτι όμως που φυσικά και δεν είναι απόλυτο. Τότε, όταν ήμουνα ακόμα παιδάκι, και ήταν και η αδερφή μου, θυμάμαι πως της άρεσε και αυτής να παίζει κάποια ηλεκτρονικά παιχνίδια, και παίζαμε και μαζί. Η μητέρα μου, η οποία πλέον έχει πατήσει τα 60, παίζει τακτικά παιχνίδια όπως το Super Mario και το Bomberman που κυκλοφόρησαν στη κονσόλα NES. Πάρα ταύτα, η γενική άποψη της κοινωνίας τις παλαιότερες δεκαετίες, ήταν πως τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι βίαια και απευθύνονται στα αγόρια. Και λόγο αυτής της λαϊκής δόξας, επηρεάστηκαν φυσικά και οι άνθρωποι που έφτιαχναν τα παιχνίδια, οι οποίοι στη πλειοψηφία τους ήταν και άνδρες, μιας και δυστυχώς ή ευτυχώς, αποδεδειγμένα, ο αριθμός ανδρών που επιλέγουν να σπουδάσουν πληροφορική και προγραμματισμό, είναι μεγαλύτερος για κάποιο λόγο από αυτόν των γυναικών. Έτσι, στα μυαλά πολλών το gaming έγινε ανδρική υπόθεση.

 Τα χρόνια όμως πέρναγαν, και σιγά σιγά τα video games γινόντουσαν όλο και πιο δημοφιλή ως μέσο ψυχαγωγίας. Οι υπεύθυνοι marketing των εταιριών που παράγουν ηλεκτρονικά παιχνίδια, θέλοντας να αυξήσουν το target group των προϊόντων τους, άρχισαν να διαφημίζουν τα παιχνίδια τους απευθυνόμενοι σε περισσότερα, διαφορετικά, σύνολα ανθρώπων. Έτσι άρχισαν δειλά – δειλά πολλές κοπέλες να δοκιμάζουν παιχνίδια ενώ πριν αδιαφορούσαν, και με το καιρό ο αριθμός γυναικών gamers αυξανόταν. Με αυτή την αύξηση όμως παρουσιάστηκε ένα πρόβλημα, και άρχισε να γίνεται αντιληπτό και το ότι η συντριπτική πλειοψηφία των video games σχεδιάζονταν ακόμα με τέτοιο τρόπο που δήλωνε το ότι οι developers που τα ανέπτυσσαν είχαν ακόμα τη παλιά νοοτροπία και σκέψη, δηλαδή το να αισθάνονται πως αυτός που θα παίξει τα παιχνίδια τους θα είναι κατά πάσα περίπτωση ένας έφηβος άνδρας, και έτσι τα παιχνίδια αυτά, να μην κατέχουν ή αντιπροσωπεύουν το γυναικείο φύλο ισόποσα, να παρατηρείται μια αισθητή απουσία του γυναικείου φύλου από πολλά, ενώ σε πολλά οι θηλυκοί χαρακτήρες να παρουσιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελούν στερεότυπα ανδρικών φαντασιώσεων, προκειμένου ο νεαρός έφηβος μέσα από βία και sexy θηλυκές παρουσίες να λαμβάνει την αίσθηση του 'ώριμου' και να νιώθει πως επιτέλους είναι 'μεγάλος'.

 Το θέμα αυτό διακήρυξε πως θέλει να φέρει στην επιφάνεια, να παρουσιάσει, και να διαλευκάνει η Anita Sarkeesian, μια Καναδέζα απόφοιτη του τομέα επικοινωνιών, που δηλώνει φεμινίστρια.

Η Ανίτα ξεκίνησε ανοίγοντας ένα crowd funding campaign στην ιστοσελίδα Kickstarter, μια αμφιλεγόμενη υπηρεσία στην οποία κάποιος ή κάποια μπορεί να παρουσιάσει μια ιδέα ζητώντας λαϊκή χρηματική υποστήριξη, για την συγκέντρωση του απαιτούμενου ποσού που χρειάζεται η ιδέα για να υλοποιηθεί. Η Ανίτα ζήτησε 6.000 δολάρια προκειμένου να γυρίσει μια πρωτοποριακή και βαθιά σειρά ντοκιμαντέρ η οποία θα χωριζόταν σε 6 επεισόδια, και θα είχε σκοπό το να επιδείξει στο ευρύ κοινό για πρώτη φορά και με ανέκδοτα στοιχεία, φαινόμενα μισογυνισμού στη βιομηχανία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Το εγχείρημα της Ανίτας τράβηξε αρκετό ενδιαφέρον, κυρίως από τον ίδιο το κόσμο που έπαιζε video games, και η καμπάνια της στο Kickstarter όχι μόνο κατάφερε να συγκεντρώσει τα έξι χιλιάρικα, αλλά η υποστήριξη σε αυτό το εγχείρημα ξεπέρασε κάθε προσδοκία, με το ποσό που συγκέντρωσε η Ανίτα να φτάνει τις 158.922 δολάρια. Ταυτόχρονα, λόγο της υπερχρηματοδότησης, οι προσδοκίες του κοινού από την Ανίτα και το ντοκιμαντέρ, και κυρίως των όσων χρηματοδότησαν αυτό το εγχείρημα, ανέβηκαν στα ύψη. Ο κόσμος πλέον περίμενε μια 'ψαγμένη' υπερπαραγωγή.

 Η Ανίτα όμως είχε μαζέψει όλα αυτά τα χρήματα και ο χρόνος πέρναγε, χωρίς το ντοκιμαντέρ της Ανίτας να εμφανίζεται. Μετά από κάποιο διάστημα άρχισαν να υπάρχουν συζητήσεις στα διάφορα forums του διαδικτύου, για το τι θα γίνει τελικά, αν πράγματι κάποτε η σειρά κυκλοφορήσει, ή η όλη υπόθεση ήταν μια αρπαχτή, και η Ανίτα μάζεψε περίπου 150 χιλιάρικα χωρίς να κάνει τίποτα, και έγινε καπνός. Τελικά με μεγάλη καθυστέρηση ανακοινώθηκε ότι το πρώτο επεισόδιο του ντοκιμαντέρ θα δημοσιευόταν στο Youtube, και πολύς κόσμος είπε ένα 'επιτέλους', και περίμενε ενθουσιασμένος να το παρακολουθήσει. Όταν τελικά το βίντεο ανέβηκε στο Youtube, οι αντιδράσεις του κόσμου που το παρακολουθούσε ήταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία αρνητικές. Το πολυαναμενόμενο, υπερχρηματοδοτημένο, και βαθύ ντοκιμαντέρ, ήταν ένα βιντεάκι για το οποίο τα βιντεάκια άλλων Youtubers οι οποίοι ποτέ τους δεν ζήτησαν χρήματα, δεν είχαν τίποτα να ζηλέψουν. Ίσα ίσα, που τόσο από άποψη σκηνικού, σκηνοθεσίας, ψηφιακών εφέ κτλπ, πολλά βιντεάκια από Youtubers που ποτέ δεν ζήτησαν έστω 1 ευρώ, έφταναν και ξεπερνούσαν τη ποιότητα του ντοκιμαντέρ της Ανίτας. Παρόμοια βιντεάκια άλλοι youtubers βγάζουν κάθε εβδομάδα ή δυο – τρεις μέρες, ενώ της Ανίτας της πήρε πάνω από ένα χρόνο για να κυκλοφορήσει το πρώτο επεισόδιο, και παρ' ότι είχε στη διάθεση της δεκάδες χιλιάδες δολάρια, η παραγωγή ήταν φτωχική σε σχέση με άλλες εκπομπές του Youtube. Δεν υπήρχαν συνεντεύξεις, κάποια στατιστικά έστω, κάτι που να αποδεικνύει πως η Ανίτα έδειξε κάποιο παραπάνω ενδιαφέρον για το ντοκιμαντέρ της από ότι ο μέσος youtuber δείχνει για την εβδομαδιαία του εκπομπή. Ακόμα χειρότερα, τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε η Ανίτα, ήταν πληροφορίες τις οποίες κανείς θα μπορούσε να τις βρει και να τις μάθει αφιερώνοντας μερικά λεπτά στο Google και τη Wikipedia σε ένα απόγευμα... Και μάλιστα, η Ανίτα φάνηκε να αγνοεί ορισμένα στοιχεία και γεγονότα, και έτσι να αναφέρει κάποιες ανακρίβειες. Όλα αυτά, σχημάτισαν άμεσα μια πολύ αρνητική εντύπωση για την Ανίτα. Ο κόσμος ένιωθε πως αν και ο σκοπός που είπε η Ανίτα ότι έχει ήταν καλός, η ίδια η Ανίτα εξαπάτησε τον κόσμο, λαμβάνοντας ένα τεράστιο ποσό για μια σειρά ντοκιμαντέρ, η οποία δεν δικαιολογούσε σε τίποτα το μέγεθος του ποσού που είχε συμπληρωθεί για τη χρηματοδότησή της. Το ντοκιμαντέρ δεν ξεπερνούσε ούτε σε ποιότητα, ούτε σε στοιχεία, ούτε σε ακρίβεια, εκπομπές που ανεβάζουν τελείως τσάμπα και σχεδόν σε καθημερινή βάση χιλιάδες άλλοι άνθρωποι στο Youtube. Έτσι ο χώρος των σχολίων κάτω απ' το βίντεο της Ανίτας γέμισε με σχόλια γκρίνιας, τα οποία κατηγορούσαν την Ανίτα για εξαπάτηση και αρπαχτή, ο κόσμος που έβλεπε το βίντεο τη θεωρούσε τσαρλατάνα, ενώ η μπάρα των 'dislikes' στο βίντεο της ήταν πολλές φορές μεγαλύτερη από αυτή των 'likes'.

 Σε μια γρήγορη αντίδραση σε αυτό, η Ανίτα απέκλεισε το σχολιασμό και την αξιολόγηση του βίντεό της στο Youtube, και όταν κλήθηκε από κάποια μέσα ειδικού τύπου να αιτιολογήσει αυτή της την κίνηση, η ίδια χωρίς ίχνος ντροπής υποκρίθηκε πως ο λόγος που έκλεισε τα σχόλια, ήταν επειδή δεχόταν τάχα “επίθεση από μισογύνηδες” με σεξιστικά σχόλια και ύβρεις. Τούτο ύστερα έκανε εντύπωση σε κάποια μεγαλύτερη μέσα, και έτσι η Ανίτα άρχισε να καλείται σε τηλεοπτικούς σταθμούς και εφημερίδες για να δώσει συνεντεύξεις, για την 'σεξιστική' επίθεση που δέχθηκε, και για να δικαιολογήσει τα όσα έλεγε δε δίστασε να πλάσει και αρνητικά στερεότυπα, και να κατηγορήσει τον κόσμο ο οποίος την κατηγορούσε για απάτη ότι είναι βίαιοι μισογύνηδες οι οποίοι δήθεν αντιδρούν με αυτό το τρόπο επειδή νιώθουν να απειλείται η 'πατριαρχεία'. Φυσικά αυτή η αντίδραση της Ανίτας, εξόργισε ακόμα περισσότερο το κόσμο που είχε αποφασίσει να δώσει από το υστέρημά του για να χρηματοδοτήσει το ντοκιμαντέρ. Οι άνθρωποι οι οποίοι έκριναν σημαντικό το σκοπό της Ανίτας και αποφάσισαν να στερηθούν για να χρηματοδοτήσουν το ντοκιμαντέρ της, τώρα διασύρονταν από την ίδια την Ανίτα, λόγο της δυσαρέσκειας τους που εξέφρασαν για το απογοητευτικό 'ντοκιμαντέρ', το οποίο θα μπορούσε κάποιος να γυρίσει σε ένα απόγευμα μέσα στο σπίτι του. Και έτσι πλέον ξεκίνησαν μακρές συζητήσεις σε πάμπολλα forums, και εκπομπές επί εκπομπών που σχολίαζαν το όλο θέμα, με αρνητική φυσικά χροιά προς την Ανίτα.

 Η Ανίτα εκμεταλλεύτηκε το ντόρο που προκάλεσε με τη διπροσωπία της προς το όφελός της, με το να εμφανίζεται συνεχώς στη τηλεόραση και να κάνει γνωριμίες, και έτσι να δικτυώνεται, και να γίνει διάσημη, με ότι επακόλουθο είχε αυτό. Αν και αρκετά πράγματα από όσα λέει στα επεισόδια των εκπομπών της ισχύουν και παρουσιάζει πράγματι κάποιες άγνωστες πτυχές των video games, πολλά από όσα λέει στις εκπομπές είναι ανακρίβειες και δεν ισχύουν, πράγμα που φανερώνει ημιμάθεια και το ότι ξεπετά τα επεισόδια 'στα γρήγορα', προφανώς γιατί δεν έχει η ίδια την όρεξη να ασχοληθεί σε βάθος με τα ζητήματα αυτά. Ωστόσο η όλη ιστορία είναι μοναδική, και προκαλεί μεγάλη έκπληξη το πως μπορεί ένας άνθρωπος να αποσπάσει μεγάλα χρηματικά ποσά από εύπιστους ανθρώπους, υποσχόμενος λαγούς με πετραχήλια, ύστερα να παραδώσει κάτι κατώτερο των προσδοκιών, και τελικά όταν οι χρηματοδότες αντιδρούν να αποφύγει τις κατηγορίες επικαλούμενος φανταστικά γεγονότα και διασύροντας τους ίδιους τους χρηματοδότες, και να χρησιμοποιεί τελικά και αυτό το διασυρμό προς όφελός του για να πάει ακόμα παραπέρα.

Φαίνεται πως η ίδια είναι πανέξυπνη, και πως οι σπουδές της στις ανθρώπινες επικοινωνίες την βοήθησαν. Είναι γεγονός πως υπάρχει διαδεδομένη η άποψη μεταξύ πολλών εταιριών που παράγουν βιντεοπαιχνίδια, ότι το μεγαλύτερο μέρος των gamers είναι άνδρες, και έτσι σχεδιάζουν τα παιχνίδια τους στοχεύοντας αυτό το κοινό, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αρκετά μεγάλη ποικιλία από video games τα οποία να στοχεύουν το γυναικείο κοινό. Δυστυχώς όμως η Ανίτα δεν ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για να ασχοληθεί με τέτοιου είδους ζητήματα, και αντί να γίνει η γυναίκα που θα μας ανοίξει τα μάτια, έγινε μια γυναίκα που μας τα έκλεισε περισσότερο, με τις ψευδείς τις κατηγορίες, την αρπαχτή, και την ημιμάθειά της.

Related Posts

Leave Comments