Press Start: Είναι τα games μορφή τέχνης;

Στοχασμοί για ένα αμφιλεγόμενο θέμα.

Είναι φορές που τα video games παύουν να είναι απλά pixels στην οθόνη, θολώνοντας την γραμμή που ορίζει τα όρια μεταξύ του "παιχνιδιού" και της τέχνης. Άλλες φορές είμαστε οι παρατηρητές και σε άλλες, οι οδηγοί σε εμπειρίες που σου δημιουργούν την ψευδαίσθηση της ελεύθερης επιλογής. Σε κόσμους που χαρακτηρίζονται στον πυρήνα τους από όρια, στόχους, κανόνες  και προκλήσεις. Γινόμαστε θεατές, δημιουργούμε ή ζούμε εμπειρίες διαδραστικού χαρακτήρα που άλλοι τις θεωρούν ως μορφή τέχνης και άλλοι όχι. Τι ισχύει όμως τελικά;

Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να δημιουργούν και να αναγνωρίζουν έργα τέχνης, είναι τελικά το τι θεωρείται τέχνη, ποιος είναι ο πιο αποδεκτός ορισμός της τέχνης και ποια κριτήρια θα πρέπει να πληρεί ένα έργο, μια δημιουργία υλική ή μη για να θεωρείται έργο, είδος και μορφή τέχνης. Ο Πλάτωνας ασχολήθηκε στη ζωη του ως φιλόσοφος ουκ ολίγες φορές με την αξία της τέχνης, θεωρώντας τα έργα τέχνης (ειδικά την ποίηση και τους πίνακες ζωγραφικής) ως κάτι ψεύτικο και απατηλό, αφού αναπαριστούν τα αισθητά πράγματα, αυτά δηλαδή που είναι αντίγραφα των πραγματικών, είδωλα και αναπαραστάσεις που μιμούνται την πραγματικότητα στον κόσμο των ιδεών. Ο Αριστοτέλης από την πλευρά του προασπίστηκε την τέχνη και ειδικότερα την δραματική ποίηση που θεωρούσε ότι προσφέρει συγκινησιακή ανακούφιση μέσω του ποιητικού λόγου.

Η τέχνη, σύμφωνα με έναν γενικό ορισμό, είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα ή δημιουργία που είναι σημαντική εξαιτίας της έλξης που προκαλεί στις ανθρώπινες αισθήσεις, διεγείροντας τον νου ή το συναίσθημα. Είναι η δημιουργική έκφραση που αποτυπώνει τις ιδέες ή τον οραματισμό του καλλιτέχνη/δημιουργού. Τα video games, όντας πολυεπίπεδες δημιουργίες, θα λέγαμε ότι μπορούν να συμπεριληφθούν ταυτόχρονα στις εικαστικές τέχνες, την μουσική, την λογοτεχνία, την κινηματογραφία και στις οπτικοακουστικές τέχνες. Όντας όμως ταυτόχρονα και ένα νέο μέσο έκφρασης, είναι δύσκολο να γίνει κοινά αποδεκτό ως μορφή τέχνης, αφού θεωρείται ακόμα από πολλούς ως "παιχνίδι" και όχι μια δημιουργία που μπορεί να διεγείρει τον νου και το συναίσθημα με τον ίδιο τρόπο που το καταφέρνουν η λογοτεχνία, οι εικαστικές τέχνες ή το θέατρο.

Θα ήθελα να σχολιάσω πάντως ότι και ο κινηματογράφος δεν θεωρείτω μορφή τέχνης κατά τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του. Μάλιστα, οι ταινίες του Georges-Jean Melies (που ήταν ένας από τους πρώτους κινηματογραφιστές και σκηνοθέτες στην ιστορία) όπως οι "Ταξίδι στη Σελήνη (Le Voyage Dans la Lune, 1902) και "Το Κάστρο του Διαβόλου" (Le Manoir du Diable, 1896) είχαν χαρακτηριστεί αρχικά ως απλοϊκές, αλλά αργότερα θεωρήθηκαν ως έργα τέχνης με την συμβολή του Melies στην μετεξέλιξη του κινηματογράφου ως νέα μορφή τέχνης να σφραγίζετα από το Βραβείο της Λεγεώνας της Τιμής που του απονεμήθηκε, αλλά και από την θεσμοθέτηση της ετήσιας απονομής "Βραβείου Melies" για την καλύτερη γαλλική κινηματογραφική παραγωγή.

Τα video games από την πλευρά τους, παρουσιάζουν σήμερα πολλές παραγωγές που από πολλούς θεωρούνται έργα τέχνης, όπως τα Vib Ribbon, Myst, Max Payne, Ico, Metal Gear Solid 2, Final Fantasy VII, Okami, The Legend of Zelda: The Windwaker, Grim Fandango, Portal, Braid, Bioshock, Heavy Rain, Child of Eden, Dear Esther, Gone Home, The Last of Us και τα επερχόμενα No Man's Sky και The Last Guardian, μεταξύ άλλων.

Εσείς θεωρείτε ότι τα video games είναι μορφή τέχνης; Ποια games πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως έργα τέχνης; Γράψτε μας τα σχόλιά σας στο κάτω μέρος του άρθρου.

Μόνιμες στήλες προηγούμενης εβδομάδας:
Δευτέρα: Press Start - Παίζετε Simulation games; (Γιώργος Λόλας)
Κυριακή: Στον Πάγκο - FIFA 16 vs Pro Evolution Soccer 2016 (Μάνος Γρυπάρης)

Community Blogs προηγούμενης εβδομάδας:
20/10: Κλεφτοπόλεμος με έναν Saboteur (Παναγιώτης Τσιάτσος)
21/10: GTA: San Andreas - Σαν τη Lacta ένα πράγμα (Omnibot 5402 Tr-5000)
23/10: Στροφή στα mobile games: LandFort (Παναγιώτης Τσιάτσος)

Ενδιαφέροντα άρθρα προηγούμενης εβδομάδας:
20/10: Paris Games Week 2015
21/10: Youtube Red
21/10: Διαγωνισμός PsychoGamer
22/10: Η Vivendi αγοράζει κομμάτι της Ubisoft
22/10: Fallout 4 με δώρο ένα ζευγάρι κάλτσες!
22/10: Έκλεισε το Gamato
23/10: Razer Mamba 2015 review

Διαβάστε τα προηγούμενα άρθρα της στήλης Press Start. Μπορείτε να προτείνετε τα επόμενα θέματα που θα θέλατε να έχει η στήλη στο αντίστοιχο forum topic.

Καλή εβδομάδα σε όλους!