Ε: Τι είναι το Linux;
Α: Το Linux είναι ένας πυρήνας λειτουργικού συστήματος
Ε: Δηλαδή;
Α: Είναι το πρόγραμμα που αναλαμβάνει να χειρίζεται το υλικό τού υπολογιστή
Ε: Είναι το Linux δύσκολο στην χρήση;
Α: Η ερώτηση αυτή σημαίνει ότι δεν έγινε κατανοητή η προηγούμενη απάντηση. Κανένας δεν «χρησιμοποιεί» το Linux με κανέναν άμεσο τρόπο. Όλα όσα ξέρετε από την «χρήση» ενός υπολογιστή είναι άλλα προγράμματα, αλλιώς «εφαρμογές». Αυτό συμπεριλαμβάνει τα πάντα, ακόμα και στοιχεία που συνήθως θεωρούνται βασικά ενός «λειτουργικού συστήματος» όπως το γραφικό περιβάλλον. Γενικά ούτε ακόμα και οι προγραμματιστές επηρεάζονται συνήθως άμεσα από τον πυρήνα, αφού τα προγράμματα γενικά είναι οδηγίες τι να κάνει ο υπολογιστής και όχι για το πώς λειτουργεί το υλικό.
Ε: Τι διαφορά έχει η χρήση ενός διαφορετικού πυρήνα λειτουργικού στην χρήση τού υπολογιστή;
Α: Ο πυρήνας όπως εξηγήσαμε δεν επηρεάζει «άμεσα» την χρήση τού υπολογιστή είναι όμως πολύ σημαντικό στοιχείο τής τεχνολογίας τού λειτουργικού και επηρεάζει εμμέσως μεν αλλά πολύ σημαντικά την χρήση για τούς ακόλουθους λόγους: Από τον πυρήνα εξαρτάται αν θα «δουλεύει» το υλικό καθώς και οι διάφορες σχετικές τεχνολογίες από την μία άκρη τού υλικού και από την άλλη άκρη τών εφαρμογών οι διάφορες εφαρμογές αν διανέμονται για ένα λειτουργικό σύστημα και όχι για ένα άλλο θα υπάρξουν δυσκολίες για να τρέξουν στο άλλο.
Δηλαδή η μεγάλη διαφορά για τούς χρήστες (και για τούς προγραμματιστές επίσης) μεταξύ windows και linux είναι ότι γύρω από τα windows έχει αναπτυχθεί ένα «οικοσύστημα» υλικού και εφαρμογών που τα υποστηρίζουν και αντίστοιχα γύρω από το linux έχει αναπτυχθεί ένα άλλο οικοσύστημα υλικού και εφαρμογών που το υποστηρίζουν. Αυτά τα δύο οικοσυστήματα δεν είναι ξένα μεταξύ τους αλλά δεν είναι και κοινά.
Ε: Ποιος χρησιμοποιεί λίνουξ;
Α: Είτε το γνωρίζει είτε όχι, όλος ο κόσμος. Οι περισσότερες υπηρεσίες στο διαδίκτυο βασίζονται στο λίνουξ, έτσι όποτε σερφάρει κάποιος στο διαδίκτυο, έστω και εμμέσως, χρησιμοποιεί λίνουξ. Στην πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια το λίνουξ είναι το λειτουργικό σύστημα με το μεγαλύτερο εύρος χρήσης. Χρησιμοποιείται σε όλη την γκάμα από τούς υπερυπολογιστές ως τα ενσωματωμένα συστήματα κρυμμένο κάτω από κάθε είδους «έξυπνη» συσκευή. Καθώς το (βασισμένο στο linux) Android είναι πλέον πολύ δημοφιλές στα κινητά τηλέφωνα μπορούμε πια με ασφάλεια να πούμε ότι το λίνουξ είναι τώρα το πιο διαδεδομένο λειτουργικό σύστημα.
Ε: Νόμιζα ότι τα Windows είναι το κυρίαρχο λειτουργικό σύστημα.
Α: Ο περισσότερος κόσμος όταν συνδέει την έννοια τού υπολογιστή με μια κατηγορία, τούς υπολογιστές γραφείου (επίσης desktop, υποκατηγορία είναι και οι φορητοί ή laptops). Εκεί τα windows εξακολουθούν να είναι κυρίαρχα. Το λίνουξ βρίσκεται στην τρίτη θέση (δεύτερα είναι τα mac). Μπορεί να είναι «μειοψηφία», αλλά το ποσοστό του δεν είναι καθόλου αμελητέο. Προσωπικά το εκτιμώ (2014) μεταξύ 2 και 3 επί τοις εκατώ γεγονός που μεταφράζεται σε πολλές δεκάδες εκατομμυρίων χρηστών. Αυτό είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό αν αναλογιστούμε ότι όλος αυτός ο κόσμος «επιλέγει» λίνουξ (γενικά οι υπολογιστές πωλούνται με προεγκατεστημένα windows ή υποθέτοντας εγκατάσταση windows). Οι κατηγορία τών υπολογιστών γραφείου είναι περίπτωση που το «οικοσύστημα» που λέγεται παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο έναντι άλλων ποιοτικών χαρακτηριστικών. Αυτό ευνοεί στο να κλειδωθεί η αγορά σε μια μονοπωλιακή κατάσταση όπως έχει συμβεί με την Microsoft η οποία είναι δύσκολο να σπάσει καθώς έχουμε το λεγόμενο πρόβλημα τής κότας και τού αυγού. Δηλαδή οι χρήστες είναι κλειδωμένοι στο πιο ανεπτυγμένο οικοσύστημα και το οικοσύστημα αναπτύσσεται περισσότερο εκεί που είναι οι χρήστες.
Ε: Πώς συγκρίνεται το λίνουξ στην υποστήριξη υλικού;
Α: Το λίνουξ στην πραγματικότητα πια υπερέχει στην υποστήριξη υλικού σε σχέση με τα windows. Αναφερθήκαμε ήδη στο πολύ μεγαλύτερο εύρος χρήσης τού λίνουξ η υπεροχή όμως είναι γενικότερη. Συνήθως η υποστήριξη υλικού αναφέρεται σαν πλεονέκτημα τών windows όμως συχνά ισχύει το ανάποδο. Θα ήταν όμως πλάνη να αγνοηθούν και τα ισχυρά χαρτιά τών windows. Αν κάποιος δει την αγορά θα διαπιστώσει σαφή υπεροχή τών windows. Αυτό δεν μπορεί φυσικά να αγνοηθεί και σαφώς είναι σημείο υπεροχής τών windows. Από μόνο του όμως είναι επίσης παραπλανητικό. Οι επιλογές στην «αγορά» δεν είναι «τυχαίες». Σκεφτείτε για παράδειγμα να μπείτε σε ένα μαγαζί για mac. Θα διαπιστώσετε υποθέτω ότι το 100% τού υλικού υποστηρίζει mac. Παρομοίως αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα έχουμε την «φαινομενική» υπεροχή τών windows. Αυτή η υπεροχή καθιστά σαφώς τα windows την «εύκολη» λύση ως προς τις επιλογές τής αγοράς. Δεν το διαγράφω βεβαίως αυτό ως πλεονέκτημα τών windows σε σχέση με το λίνουξ. Από την άλλη αν έχετε κάπως πιο «τυχαίο» υλικό, τότε το λίνουξ υπερέχει και θα κάνατε την ζωή σας πολύ ευκολότερη αν το επιλέγατε (μια συνηθισμένη περίπτωση είναι αν έχετε παλιότερο υλικό). Επίσης αν κάποιος θέλει να κάνει μια αγορά η βραχυπρόθεσμα «εύκολη» λύση είναι τα windows ακριβώς λόγω τής υπεροχής τους στην αγορά. Η μακροπρόθεσμα «ισχυρή» επιλογή όμως είναι το λίνουξ.
Ε: Πώς συγκρίνεται το λίνουξ στην υποστήριξη σε εφαρμογές;
Α: Το λίνουξ έχει «ιστορικούς» δεσμούς με το unix (θα επανέλθω αργότερα στο θέμα) και γενικά το σχετικό με unix λογισμικό υποστηρίζεται καλύτερα στο λίνουξ. Το λίνουξ επίσης υποστηρίζει γενικά καλύτερα το ελεύθερο λογισμικό (θα επανέλθω αργότερα στο θέμα). Αυτά από μόνα τους είναι ένας τεράστιος πλούτος λογισμικού. Σήμερα η κυρίαρχη ανάγκη στην χρήση τών υπολογιστών είναι το διαδίκτυο. Από τούς πέντε δημοφιλέστερους φυλλομετρητές (browsers, δηλαδή εφαρμογές για σερφάρισμα στο διαδίκτυο), οι τρεις (firefox, google chrome, opera) υποστηρίζουν ιθαγενώς το λίνουξ (δεν το υποστηρίζουν ιθαγενώς οι internet explorer τής microsoft και safari τής apple). Το skype επίσης υποστηρίζει λίνουξ. Υπάρχουν επίσης σουΐτες γραφείου (με κυριότερη το libre office) και βεβαίως εφαρμογές για αναπαραγωγή πολυμέσων (όπως ο vlc). Στην πραγματικότητα ικανοποιούνται άριστα οι ανάγκες για την συντριπτική πλειοψηφία τού κόσμου. Μία κατηγορία που ίσως αρκετός κόσμος θα διαπιστώσει σχετικό μειονέκτημα είναι η επεξεργασία πολυμέσων. Ακόμα και εκεί υπάρχουν μη αμελητέες δυνατότητες και βεβαίως το σχετικό λογισμικό αναπτύσσεται και βελτιώνεται. Το είδος τού λογισμικού που το λίνουξ μειονεκτεί παραδοσιακά τρομερά συγκριτικά με τα windows είναι αυτό που θα το ονομάσω «εμπορευματικό».
Δεν χρησιμοποιώ την λέξη «εμπορικό», γιατί η λέξη αυτή έχει ένα γενικότερο νόημα και σαφώς το «ελεύθερο» και το «δωρεάν» λογισμικό μπορούν να σχετίζονται έντονα με το εμπόριο και άρα να τούς ταιριάζει ο χαρακτηρισμός «εμπορικό». Θέλω να διακρίνω δηλαδή το λογισμικό που προσπαθεί να λειτουργήσει ως εμπόρευμα το ίδιο. Μια προφανής περίπτωση είναι το microsoft office. Η προσωπική μου γνώμη βεβαίως είναι στην πραγματικότητα ο κόσμος δεν το χρειάζεται και θα μπορούσε να κάνει την δουλειά του με το ελεύθερο libre office χωρίς ούτε να ξοδευτεί, ούτε να μπει στην διαδικασία τής πειρατείας. Ομοίως μια άλλη γνωστή περίπτωση είναι το photoshop. Αλήθεια πόσοι πραγματικά το χρειάζονται; Επίσης πόσοι το έχουν νόμιμα; Πόσοι ξέρουν ότι υπάρχουν εφάμιλλες επιλογές ελεύθερου λογισμικού; (gimp)
Στην πραγματικότητα ένα είναι το κύριο είδος εμπορευματικού λογισμικού που πραγματικά επηρεάζει τον περισσότερο κόσμο. Τα παιχνίδια. Παραδοσιακά τα παιχνίδια ήταν το κύριο μειονέκτημα τού λίνουξ και ο κύριος λόγος που οι χρήστες λίνουξ συνήθως διατηρούν παράλληλα και windows. Οι πρώτη σοβαρή εμπορική προσπάθεια μεταφοράς παιχνιδιών στην πλατφόρμα τού λίνουξ έγιναν από την εταιρεία λογισμικού [url=http://en.wikipedia.org/wiki/Loki_Software]Loki[/url] το 1998-2001. Η εταιρεία απέτυχε εμπορικά αλλά άφησε ανεκτίμητη κληρονομιά. Ακολούθησε η δεκαετία τής παντοκρατορίας τών Windows XP. Προσωπικά στα τέλη τής δεκαετίας τού 2000 άρχισα να βλέπω σημάδεια τεχνολογικής ετοιμότητας τού λίνουξ να αναλάβει. Ένας σταθμός ήταν το 2010 με το humble bundle να προωθεί παιχνίδια που υποστήριζαν λίνουξ. Με τούς χρήστες λίνουξ να εμφανίζονται πολύ ισχυρή δύναμη υποστήριξης και να ξοδεύουν αναλογικά τα περισσότερα ανανεώθηκε σοβαρά το ενδιαφέρον υποστήριξης παιχνιδιών στο λίνουξ. Το 2011 η desura υποστήριξε το λίνουξ και το 2012 φάνηκε η Valve με την steam να κινείται. Από το 2013 κυρίως λόγω steam υπάρχει πλέον καταιγισμός υποστήριξης παιχνιδιών στο λίνουξ. Η Valve προχώρησε ακόμα παραπέρα ανακοινώνοντας λειτουργικού συστήματος (SteamOS) βασισμένου στο λίνουξ ειδικά προσαρμοσμένου στην παιχνιδοπλατφόρμα της με σκοπό να χρησιμοποιηθεί σε υπολογιστές προορισμένους ως παιχνιδομηχανές στο σαλονι (Steam Machines). Το 2014 ο καταιγισμός συνεχίζεται και το λίνουξ πλέον είναι αξιοσέβαστη παιχνιδοπλατφόρμα. Βεβαίως υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος για να φτάσει τα windows αλλά φαίνεται να βαδίζει σταθερά πάνω του και όπως λένε «Η Ρώμη δεν κτίστηκε σε μια μέρα».
Αυτό το δημοσιεύω σαν πρώτο μέρος που σκοπεύω να συμπληρώσω.
Άδεια: Creative Commons BY-NC-ND.