Οι πρώτες gaming μεταφράσεις στα ελληνικά

Χαμένοι στη μετάφραση!

Σήμερα στη στήλη Retro θα αναδείξουμε ένα σημαντικό ζήτημα που έχει συζητηθεί από πολλούς Έλληνες gamers. Την μετάφραση.

Πριν από αυτό όμως θα κάνουμε αναδρομή σε αγαπημένα games που μεταφράστηκαν και μας άφησαν...άφωνους. Χάζευα τη συλλογή μου όταν ξαφνικά είδα το εξής στο βιβλιαράκι του Rapid Racer.

"English-The essential accessory for Rapid Racer-the memory card from Sony. Save your best times, store those hidden tracks. Easy, accurate and no batteries required.
Ελληνικά-Το απαραίτητο συμπλήρωμα του Rapid Racer-η κάρτα μνήμης από τη Sony. Αποθηκεύστε τους καλύτερους χρόνους σας, φυλάξτε τις κρυμμένες πίστες που ανακαλύψατε. Εύκολο, ακριβές και φοβερό στις στροφές."

Και λέω "WTF, τι γίνεται εδώ;'

Translating in Europa
Στην Ευρώπη ένας τίτλος μεταφράζεται (σε επίπεδο μενού) και μεταγλωττίζεται κατά ένα 90 με 95% σε τουλάχιστον 3 ή 5 γλώσσες. Αυτό έχει να κάνει με βασικούς παράγοντες όπως η γενικότερη κουλτούρα της συντριπτικής πλειοψηφίας των ευρωπαϊκών λαών να μεταγλωττίζει TV και κινηματογράφο... Φανταστείτε τον Terminator (Arnold Schwarzenegger) να μιλάει Γαλλικά... Με βάση όλα αυτά τα videogames ήταν αυτονόητο ότι θα ακολουθήσουν και αυτά τη πεπατημένη.

Άλλος παράγοντας είναι το γεγονός ότι αρκετοί Ευρωπαίοι δε γνωρίζουν αγγλικά. Αυτό το γνωρίζω από πρώτο χέρι, γιατί έχω εργαστεί στη Ρόδο και δε μπορούσα να βγάλω άκρη μαζί τους! Προκειμένου λοιπόν να γίνει κατανοητό το παιχνίδι, μεταφράζεται και μεταγλωττίζεται... Βέβαια τα αποτελέσματα ήταν στη καλύτερη περίπτωση μέτρια σύμφωνα με ένα φίλο που παίζει games στα Ιταλικά. Μη ξεχνάμε ότι λόγω της χρονοβόρας διαδικασίας της μετάφρασης-μεταγλώτισσης και επειδή στην Ευρώπη κυκλοφορούν ταυτόχρονα οι τίτλοι, είμαστε υποχρεωμένοι εμείς εδώ να περιμένουμε μέχρι και τρίμηνο για έναν τίτλο που ουσιαστικά δεν είδαμε ποτέ μεταφρασμένο στη γλώσσα μας.

Τίτλοι μεταφρασμένοι από τα ιαπωνικά στα αγγλικά ήταν και αυτοί ολίγον ελαττωματικοί όπως το Forbidden Siren (PS2), όπου τα voice-overs θύμιζαν Ιάπωνες που μίλαγαν με λονδρέζικη προφορά!

Live your myth in Greece...
Η πρώτη απόπειρα μετάφρασης-μεταγλώττισης που θυμάμαι ήταν το Kick Off World όπου μετέδιδε τον αγώνα ο Μητσικώστας. Αν και η περιγραφή είχε πλάκα το audio κοβότανε και για να σας πω την αλήθεια το game γενικότερα ήταν χάλια.

Στη σειρά FIFA της EA, συγκεκριμένα οι εκδόσεις 2000,2001,2002 και World Cup 2002, είχαν μεταφραστεί τα μενού και είχε μεταγλωττιστεί και όλη η περιγραφή των αγώνων. Παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκαν καταξιωμένοι δημοσιογράφοι-σχολιαστές (Σωτηρακόπουλος, Δάρρας, Μαυρομάτης, Παναγιωτόπουλος) ήταν στη καλύτερη περίπτωση τραγική γιατί μεταφράστηκαν αυτολεξί οι ατάκες του John Motson. Μη ξεχνάμε και το ανατριχιαστικό "Ήδη παιχνιδιού" στην αρχική οθόνη του FIFA 2001! Η έγινε κάποιο google translation ή αυτός που μετέφρασε ήταν ανορθόγραφος...

Μετά το FIFA θυμάμαι ότι όταν αγόρασα το PS2 μου είχε ένα παιχνίδι δώρο, το Ghosthunter. H Sony Hellas επέλεξε τους "Φίλους για πάντα'' για το voice-over με αποτέλεσμα το θρίλερ να έχει καταλήξει όχι b αλλά z-movie! "Σώωωωωωωσε μεεεεε...." και από κάτω υπότιτλος με μετάφραση ''Βοήθησέ με". ??? Και καλύτερα να μην ξεκινήσω να γράφω για το God of War: Ascension...

Άλλο παράδειγμα ήταν το Athens 2004. To Party mode μεταφράζεται σαν Εορτασμός! Και εδώ οι σχολιαστές (Καραλής και Καρπετόπουλος) δεν αφέθηκαν να αυτοσχεδιάσουν αλλά υποχρεώθηκαν να διαβάσουν κατά λέξη τη μετάφραση από τα αγγλικά, πράγμα ανεξήγητο.

Τι συμβαίνει άραγε;
Η αγορά της μετάφρασης είναι γεμάτη από μεταφραστές. Αυτό συμβαίνει επειδή το εν λόγω επάγγελμα ασκούν καθηγητές ξένων γλωσσών, κάτοχοι διπλωμάτων ξένων γλωσσών μέχρι και οι διάσημοι κάτοχοι του απόλυτου τίποτα που δυστυχώς στη χώρα μας είναι πάρα πολλοί. Επιπλέον, αρκετοί θεωρούν ότι η μετάφραση είναι κάτι απλό και εύκολο με αποτέλεσμα να ακούγονται εξωπραγματικές οι τιμές που ζητάνε οι pros καθώς οι άσχετοι ρίχνουν τις τιμές αλλά και τη ποιότητα. Στα videogames είμαι σίγουρος ότι οι μεταφράσεις αναλαμβάνονται σε μεγάλο βαθμό από ερασιτέχνες και γίνονται πρόχειρα και γρήγορα (υποθέτω λόγω του ασφυκτικού χρονικού περιθωρίου) με αποτέλεσμα τα προαναφερθέντα παραδείγματα.

Τρανσλέισον πλήζ;
Επιτυχής μετάφραση μπορεί να γίνει και ο τρόπος για να γίνει κάτι τέτοιο θεωρώ ότι είναι απλός. Πιστεύω πως μια αύξηση σεβασμού με τον οποίο θα αντιμετωπίζουν οι εταιρίες τον καταναλωτή ανταποδίδοντάς του τη προσήλωση που θα δείξει στους original τίτλους, μπορεί να οδηγήσει στην εξεύρεση χρημάτων για να ανατεθεί η δουλειά από επαγγελματίες, ανθρώπους που έχουν σχέση με το χώρο και γνωρίζουν πολύ καλά μια ξένη γλώσσα. Αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να προσπαθήσουν να πετύχουν το βασικό στόχο της μεταφραστικής λειτουργίας, δηλαδή τη μετάβαση της μίας πολιτιστικής πραγματικότητας στην άλλη. Βέβαια ιαπωνική κουλτούρα από Final Fantasy στην ελληνική είναι σχεδόν ανέφικτο οπότε ας το αφήσουμε καλύτερα. Στην Ελλάδα όλοι λίγο πολύ μιλάμε μια ξένη γλώσσα οπότε μπορούμε να απολαύσουμε ένα παιχνίδι στην αρχική του μορφή. Δεν νομίζω πως παιχνίδια σαν τα Dead Space, Zelda και Halo θα τα απολαμβάναμε το ίδιο αν είχαν μεταφραστεί-μεταγλωττιστεί στα ελληνικά.

Άι μπιλίβ δατ...
Η διάθεση των κονδυλίων στην ελληνική αγορά μπορεί να ακούγεται ουτοπική και κάποιοι κακώς θεωρούν ότι κανένας σοβαρός επαγγελματίας δε θα ασχοληθεί με ''σαχλαμάρες''. Αν θελήσουν όλες οι πλευρές, αυτό το μεγάλο έργο μπορεί να πραγματοποιηθεί. Τα πράγματα είναι απλά. Τα παιχνίδια που έχουν ήδη κυκλοφορήσει στα ελληνικά καλό είναι να ξεχαστούν. Αν ήταν όλα ιδανικά, η μετάφραση θα μπορούσε να γίνει εφικτή με τη συμβολή όλων των παραγόντων της βιομηχανίας, κάτι όμως που είναι ιδιαίτερα δύσκολο και απαιτεί χρόνο, χρήμα και κόπο. Οπότε ας συνεχίσουμε να παίζουμε games όπως τα Doom, Fable, Burnout και Need for Speed και όχι τα Όλεθρος, Μύθος, Πυράκτωση Εδάφους και Ανάγκη για Ταχύτητα. Το μοναδικό game που μου άρεσε στα ελληνικά ήταν το Buzz! Παγκόσμιο Quiz του οποίου η μετάφραση ήταν καλή αλλά αρκετές ερωτήσεις δεν είχαν καμία σχέση με τη χώρα μας π.χ. στη σειρά τάδε της Αγγλίας ποιος έκανε τον τάδε. We don't know and we don't care!!!

Εσείς έχετε προσέξει κάποια καλή μετάφραση-μεταγλώττιση παιχνιδιού στο παρελθόν;